TÜRK CEZA KANUNUNUN YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA ŞEKLI HAKKINDA KANUN

KAN MERKEZLERINDE VE ISTASYONLARINDA GÖREV YAPACAK SAĞLIK PERSONELININ EĞITIMINE VE SERTIFIKALANDIRILMASINA DAIR TEBLIĞ

Resmi Gazete: 4 Haziran 2005 – 25835

BIRINCI BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1 – Bu Tebliğin amacı; kan merkezlerinde ve kan istasyonlarında görev yapacak personelin eğitimi ve sertifikalandırılması ile bu personele eğitim verecek kan merkezlerinin tespitine ve taşıması gereken niteliklere ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2- Bu Tebliğ; kan bankacılığı ve transfüzyonu eğitimini verecek kan merkezlerinin eğitim faaliyetlerini, eğitimi verecek kişileri ve bu merkezlerde eğitim verilecek kişileri kapsar.

Hukuki dayanak

Madde 3 – Bu Tebliğ, 23/6/1983 tarihli ve 2857 sayılı Kan ve Kan Ürünleri Kanunu’na, 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 43 üncü maddesine ve Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 – Bu Tebliğde geçen;

a)Yönetmelik: 25/11/1983 tarihli ve 18232 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeliğini,

b)Eğitim merkezi: Bakanlık tarafından kan bankacılığı ve transfüzyonu eğitimini vermek üzere yetkilendirilmiş A tipi kan merkezlerini,

c)Eğitimci: Eğitim merkezinde teorik ve uygulamalı eğitim programını kursiyerlere verecek Bakanlıkça görevlendirilmiş kişileri;

d)Eğitim programı: Eğitim merkezinde uygulanan teorik ve uygulamalı eğitim programını,

e)Kursiyer: Eğitim merkezlerinde kan transfüzyonu eğitimi verilecek personeli,

f)Sertifika: Eğitim programı sonucunda yapılacak sınavda başarılı olan kursiyerlere verilen belgeyi,

g)Kan Merkezleri Bilimsel Komisyonu: Kan bankacılığı ve transfüzyonu konusundaki eğitim ve uygulamaların belirlenmesi, izlenmesi, karşılaşılan sorunların çözüm yollarını belirlemek amacıyla ve bilimsel desteği sağlamak üzere Bakanlıkça oluşturulan komisyonu,ifade eder.Bu tebliğde geçen fakat bu maddede belirtilmeyen tanımlar bakımından, Yönetmeliğin 4 üncü maddesindeki tanımlar geçerlidir.

IKINCI BÖLÜM

Eğitim Merkezlerinin Nitelikleri, Tespiti ve Denetimi

Eğitim merkezlerinin nitelikleri

Madde 5 – Eğitim merkezleri, Yönetmelik uyarınca Bakanlık tarafından açılmasına izin verilen; Bakanlığa ait eğitim ve araştırma hastaneleri ile üniversitelerin tıp fakülteleri ve Türkiye Kızılay Derneği bünyesinde bulunan A tipi kan merkezlerinde açılabilir.

Yetkili eğitim merkezi

Madde 6 – Eğitim yetkisi verilecek kan merkezleri, bu Tebliğin 7 inci maddesindeki esaslar çerçevesinde Bakanlıkça belirlenerek kan bankacılığı ve transfüzyonu eğitimi vermek üzere yetkilendirilir.

Eğitim merkezi olarak yetkilendirilmek için başvuru

Madde 7 – Bu Tebliğin 5 inci maddesinde öngörülen nitelikleri taşıyan kan merkezleri bulunan kurumlar, yıllık kan toplama ve kan komponenti hazırlama kapasiteleri ile yapılan immünohematolojik ve mikrobiyolojik testlerin tür ve sayılarını belirten bilgi ve belgeler ile birlikte Bakanlığa başvurarak, eğitim merkezi olarak yetkilendirilmeyi talep ederler.Yapılan başvurular, birinci fıkrada belirtilen kıstaslar göz önüne alınarak Bakanlıkça değerlendirilir ve Kan Merkezleri Bilimsel Komisyonunun da görüşü alınarak ilgili kan merkezine eğitim yetkisi verilir.

Eğitim merkezlerinin denetimi

Madde 8 – Eğitim merkezleri, Kan Merkezleri Bilimsel Komisyonu’nun tespit edeceği izleme ve değerlendirme komitesi tarafından, eğitim merkezinin fizikî yapısı, insan gücü ve teknik donanımının yeterliliği yönlerinden, yılda en az bir defa rutin olarak denetlenir. Yapılan denetimlerin sonuçları, bir rapor halinde Bakanlığa sunulur. Tespit edilen eksiklik ve usûlsüzlükler varsa giderilmesi hususu Bakanlık tarafından denetlenen eğitim merkezinin bağlı olduğu kuruma yazılı olarak bildirilir. Eksiklikler ve usûlsüzlüklerin 3 ay içerisinde giderilmemesi halinde ilgili eğitim merkezinin bu yetkisi Bakanlıkça kaldırılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim Programına Ilişkin Genel Esaslar ve Eğitim Programının Kapsamı

Pratisyen hekim eğitim programına ilişkin genel esaslar

Madde 9 – Eğitim programı, teorik ve uygulama eğitim programı olmak üzere iki kısımda yürütülür. Sertifikalandırmaya esas eğitim programının toplam süresi altı aydır.

Pratisyen hekim eğitim programının kapsamı

Madde 10 – Eğitim programı, Ek-1’de belirtilen teorik ve Ek-2’de belirtilen pratik konuları kapsar.

Hekim dışı sağlık personelinin eğitim programına ilişkin genel esaslar

Madde 11 – Eğitim programı, teorik ve uygulama eğitim programı olmak üzere iki kısımda yürütülür. Sertifikalandırmaya esas eğitim programının toplam süresi iki aydır.

Hekim dışı sağlık personelinin eğitim programının kapsamı

Madde 12 – Eğitim programı, Ek-3’de belirtilen teorik ve Ek-4’de belirtilen pratik konuları kapsar.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim Programına Başvuru ve Kabul

Eğitim programına başvuru

Madde 13 — (Değişik madde: 9.11.2005 – 25988) Sağlık kurum ve kuruluşlarında, üniversitelerin tıp fakültelerinde ve Türkiye Kızılay Derneği kan merkezlerinde görev yapan; pratisyen hekim, biyolog, kimyager ile tercihen sağlık alanında eğitim veren en az iki yıllık yüksekokul veya fakülte mezunu; hemşire, sağlık memuru, ebe, laboratuvar teknisyeni unvanını haiz sağlık personeli, görev yaptıkları kurumlar aracılığıyla kan transfüzyonu eğitimine müracaat ederler.

Başvurunun değerlendirilmesi ve kabul

Madde 14 – Başvuru dilekçeleri ve ilgili kurumun uygunluk yazıları Bakanlıkça değerlendirilir ve talebin uygun bulunması halinde kursiyer adayı kursa başlatılır.

Eğitim programına devam zorunluluğu

Madde 15 – Eğitim programına kesintisiz devam edilmesi esastır. Sadece, mazeret veya hastalık izni sebebiyle eksik kalan süreler eğitim süresine eklenebilir. Kabul edilebilir bir mazeret dışında kursun başlamasını takip eden 24 saat içinde kursa başlamayan personelin kursiyerliği iptal edilir ve yerine bekleyen adaylar arasından yeni kursiyer belirlenir.

BEŞINCI BÖLÜM

Kursiyerlerin Değerlendirilmesi ve Sertifikalandırma

Kursiyerlerin değerlendirilmesi

Madde 16 – Eğitim programına katılan kursiyerin başarılı sayılarak sertifikalandırılması için eğitim merkezinde yapılacak teorik sınavda 100 üzerinden en az 70 puan; uygulama sınavında ise, en az 60 puan alması gerekir.

Sertifikalandırma

Madde 17 – Kan transfüzyonu eğitimi gören her kursiyer için ayrı bir dosya düzenlenir. Teorik ve pratik sınavlar sonucunda başarılı olan kursiyerlerin eğitim çalışmalarına dair uygulama ve müfredat programı ile bilgi, beceri ve davranış değerlendirme formu Bakanlığa gönderilir. Eğitim merkezince düzenlenen bu dosya Bakanlıkça değerlendirilerek kursiyere sertifika düzenlenir.Sertifika sahibine; donörü sorgulama, kan alma, kanı komponentlerine ayırma ve saklama, aferez uygulaması yapma, çeşitli immünohematolojik ve mikrobiyolojik testleri yapma ve kayıt tutma gibi iş ve işlemleri yapmak sûretiyle kan merkezlerinde ve kan istasyonlarında çalışabilme yetkisi verir.Sertifika sahibi kişiler her 5 yılda bir Bakanlıkça düzenlenecek sertifika vize sınavına girerler. Sertifika vize sınavlarında başarılı sayılabilmesi için katılımcıların teorik sınavda 100 üzerinden en az 70 puan; uygulama sınavında ise, en az 60 puan alması gerekir.Sınavda başarılı olamayan katılımcıların sertifikaları geçici olarak dondurulur.

Aynı yıl içinde yapılacak telafi sınavında da başarılı olamayan kişilerin sertifikaları iptal edilir.Bu durumdaki kişiler eğer yeniden sertifika almak isterlerse ilk başvuruda izlenen yolu takip edeceklerdir. Aynı yıl içinde yapılacak telafi sınavında başarılı olan kişilerin sertifikaları yeniden geçerli hale getirilir.Bakanlık gerekli gördüğü taktirde sertifika sahibi kişiler için uygun görülen sıklıkta ve yerde bilgi güncelleme amacı ile sempozyum, toplantı, kurs düzenleyebilir. Davet edilen sertifika sahibi kimselerin, hukuken kabul edilebilir mazeret halleri dışında bu çalışmalara katılmaları zorunludur. Mazereti olmadan iki ayrı çalışmaya katılmayan kimselerin sertifikası iptal edilir.

ALTINCI BÖLÜM

Son Hükümler

Hüküm bulunmayan haller

Madde 18 – Bu Tebliğ’de hüküm bulunmayan hallerde, Yönetmeliğin ilgili hükümleri uygulanır.

Geçici Madde 1-Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihte kan merkezlerinde ve kan istasyonlarında çalışmakta olan personel, kişisel başvuru şartı aranmaksızın kurum amirlerinin talebi ile doğrudan eğitim programına alınırlar.

Geçici Madde 2-(Yürürlükten kaldırılmıştır: 9.11.2005 – 25988)

Yürürlük

Madde 19-Bu Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 20-Bu Tebliğ hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.

Ek: 1

PRATISYEN HEKIM KAN BANKACILIĞI TEORIK DERS PROĞRAMI

Sıra No Konusu

1.Kan Bankacılığı ve Transfüzyon tarihçesi

2.ABO kan grup sistemi

3.Rh kan grup sistemi

4.Diğer kan grupları

5.Donör seçimi ve donör kazanım programları – I

6.Donör seçimi ve donör kazanım programları – II

7.Kan komponentleri tanımlama / hazırlama

8.Kan komponentleri saklanması / taşınması

9.Antikor tarama ve tanımlama

10.Uygunluk testleri

11.Immünkompromize hastalarda transfüzyon

12.Acil durumlarda transfüzyon

13.Mikrobiyolojik tarama yöntemleri – I

14.Mikrobiyolojik tarama yöntemleri – II

15.Mikrobiyolojik doğrulama testleri

16.Yenidoğanda immunohematolojik testler

17.Transfüzyon endikasyonları ve ürün seçimi

18.Pediatride transfüzyon

19.Trombosit transfüzyonları

20.Transfuzyon reaksiyonları ve komplikasyonları

21.Trombosit alloimmünizasyonu ve transfüzyonu

22.Otolog ve yönlendirilmiş transfüzyon

23.Plazma ürünleri tanımı/üretimi

24.Viral inaktivasyon yöntemleri

25.Aferez prensipleri

26.Aferezde klinik uygulama

27.Kan bankalarında kullanılan araç ve gereçler – I

28.Kan bankalarında kullanılan araç ve gereçler – II

29.Tutulması zorunlu kayıtlar ve idari mevzuat

30.Kan Merkezlerinde kalite kontrolü ve SOP

31.Kan Merkezlerinde enformasyon sistemleri

32.Olağanüstü durumlarda kan bankacılığı

33.Kan güvenliği, hemovijilans ve HTK

34.Kan bankası denetlemesi – denetlemeye hazırlık

35.Kan bankacılığında yenilikler ve güncel konular

36.Olgu tartışmaları – I

37.Olgu tartışmaları – I

38.Olgu tartışmaları – I

39.Olgu tartışmaları – I

40.Olgu tartışmaları – I

41.Olgu tartışmaları – I

42.Olgu tartışmaları – I

43.Olgu tartışmaları – II

44.Olgu tartışmaları – II

45.Olgu tartışmaları – II

46.Olgu tartışmaları – II

47.Olgu tartışmaları – II

48.Olgu tartışmaları – II

49.Olgu tartışmaları – II

Ek: 2

PRATISYEN HEKIM KAN BANKACILIĞI UYGULAMA DERS PROĞRAMI YAPILMASI GEREKEN EN AZ UYGULAMA SAYISI

Konusu

ABO kan grup sistemi / Rh kan grup sistemi

100

Diğer kan grupları

Donör değerlendirme

250

Kan komponentleri hazırlama (Eritr., tromb., TDP.)

Antikor tarama ve tanımlama

Uygunluk testleri

Mikrobiyolojik tarama yöntemleri

100

Mikrobiyolojik doğrulama testleri

Yenidoğanda immunohematolojik testler

Aferez uygulama

Kan bankalarında kullanılan araç ve gereçler-şartname hazırlama

*)Seminer ve literatürlerin konuları kurs koordinatörlüğünce ilk ayın bitiminde kursiyerlere bildirilecektir. Seminer ve literatürler kursun 3., 4. ve 5. aylarında gerçekleştirilecektir.

Ek : 3

HEKIM DIŞI SAĞLIK PERSONELI KAN BANKACILIĞI TEORIK DERS PROĞRAMI

Sıra No Konusu

1 Kan merkezlerinin fizikî yapısı, teknik donanımları

2 Kan merkezi personelinin görev ve sorumlulukları

3 Kan merkezlerinde kayıt

4 Donör seçimi, flebotomi ve donör reaksiyonları

5 Kan grup antijenleri ve kan gruplarının saptanması

6 Kan komponentlerinin hazırlanması, saklanması ve nakli

7 Transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlar

8 Transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlarda mikrobiyolojik yaklaşım

9 Aferez, donör seçimi ve komplikasyonları

10 Transfüzyon öncesi uygunluk testleri

11 Antiglobulin testler,

12 Transfüzyon reaksiyonları

13 Kan merkezlerinde kalite güvencesi

14 Biyoemniyet

15 Donör kazanım programı.

Ek : 4
HEKIM DIŞI SAĞLIK PERSONELI KAN BANKACILIĞI UYGULAMA DERS PROĞRAMI YAPILMASI GEREKEN EN AZ UYGULAMA SAYISI