HASTAHANELERDE GİDER TÜRLERİNİN BELİRLENMESİ

Hastanelerde maliyet muhasebesi uygulanırken;

• Maliyet yapısını oluşturan üretim giderleri, ve bunların özellikleri ve sorunlarının incelenmelidir.
• Hastanelerde diğer işletmelerden farklı olan maliyet merkezleri ile ilgili yapı ve sorunlar incelenmelidir.
• Hastahanelerde maliyet taşıyıcılarının neler olduğu ve bunlara maliyetlerin hangi teknikle ve nasıl yükleneceği ve sorunlar incelenmelidir.
• Yukarda sayılan unsurlar incelendikten sonra elde edilen verilerin hangi muhasebe sistemi ile kayıt edileceğine karar verilmelidir.

Gider türleri belirlenirken aşağıdaki sonuçları elde etmeyi kolaylaştırmalıdır.

• Maliyetlerin hızlı kolay ve sağlıklı bir biçimde hesaplanabilmesi,
• Etkili bir kontrole olanak verilmesi,
• Planlama, karar verme bakımından yönetimin gereksinimlerini karşılayabilmesi,

A) Hastanelerde Malzeme Giderleri

1- Malzeme Çeşitleri

Sağlık hizmeti üretimi amacıyla kullanılan her türlü madde ve malzemedir.

Sekiz ana grupta toplamak mümkündür.

• Tıbbi Malzemeler
• İlaçlar
• Kimyasal Malzemeler
• Kırtasiye malzemeleri
• Temizlik Malzemeleri
• Tuhafiye Malzemeleri
• Genel Malzemeler
• Teknik Malzemeler

2- Malzeme Ayırımı

a) Direkt Malzeme

Üretilen Sağlık hizmeti için gerekli olan ve her hizmet için tüketimi izlenebilen hammeddelerdir.

b) Endirekt Malzeme

Direkt malzeme dışında kalan ve ölçüm niteliklerindeki teknik güçlük nedeniyle Endirekt sayılan malzemedir. Bu malzeme çeşidi iki alt gruba ayrılır.

ba) Yardımcı Malzeme
Sağlık hizmeti üretmek için tüketilen fakat gerek miktar gerek değer olarak hizmetlerin esas unsuru olamayan malzemelerdir. (Örneğin; enjeksiyon yapılırken kullanılan alkol ve pamuk gibi)

bb) İşletme Malzemesi

Sağlık hizmetlerinin yapılabilmesi için gerekli diğer çeşitli hizmetlerdir.

(eldiven, temizlik malzemesi, iş önlükleri v.b.)

B) Hastanelerde İşçilik Giderleri

İşçilik, üretim veya diğer gerekli hizmetleri gördürmek amacıyla işletmede fikren ve bedenen veya her ikisi ilde çalışan insan emeğine verilen addır.

Hastanede çalışan personeli kabaca aşağıdaki gibi gruplandırılabilir.

Sağlık Personeli: Hekimler, Eczacı, Biyalog, Diyetisyen vb.

Yardımcı Sağlık Personeli: Hemşireler, Ebeler ve Teknisyenler(sağlık hizmeti ile ilgili)

Teknik Personel : Mühendisler, Teknisyenler, Terzi,Çamaşırhane,Berber, v.b.

İdari Personel : Hastahane mdr.ve yrd.muhasebe,bilgi işlem,Arşiv vb. personel

İşçilik Ayrımı

a) Direkt İşçilik

Sağlık hizmeti meydana getirmek için harcanan ve maliyetlere doğrudan doğruya yüklenebilen işçiliklerdir. Sağlık personelinin ücretleri gibi.

b) Endirekt İşçilik

Direkt işçilik tanımı dışında kalan fakat hizmet üretimi için gerekli her türlü işçilik giderleri.

Endirekt işçilikler ya hizmet üretimi ile dorudan ilgili değildir, (tamir bakım, çamaşırhane gibi) yada hizmet üretimi ile ilgili olmakla birlikte bir birim hizmet üretimi ile direkt ilgileri zor kurulabildiği için (başhekim veya hastahane müdürü gibi) Endirekt işçilik sayılırlar.

C) Hastahanelerde Genel Üretim Giderleri Giderleri

Diret işçilik ve malzeme dışında kalan ve üretimle ilgili olan bütün giderler GÜG başlığı altında toplanır. (Elektrik su Amartisman v.b.)

Genel Üretim Giderlerinin Çeşitleri

1- Endirek İşçilik giderleri

Boş zaman işçilikleri

Fazla çalışma primleri

Yıllık ikramiye ve izin ücretleri

Kıdem tazminatları

Nezaretçi ücretleri

Bakım onarım işçilikleri

Diğer yardımcı işçilikler

Soysal yardımlar

2- Enditekt hammadde ve Malzeme

Yardımcı madde ve malzemeler

İşletme malzemeleri

3- Amortisman Giderleri ( Üretimde Kullanılan Maddi Sabit Kıymetler için)

Bina – Makine – Araç Gereçler – Taşıt Araçları – Demirbaşlar v.b.

4- Üretimle İlgili Vergi, Resim, Harç, Sigorta ve Kira Giderleri

5- Enerji ve Yakıt Giderleri

6- Aydınlatma Isıtma ve Havalandırma Giderleri

7- Bakım Onarım Giderleri

8- Sosyal Giderler

Yemekhane

Spor alan ve tesisleri

Dinlenme yerleri

Çamaşırhane

Terzihane

Arşiv

Personel yatakhanesi v.b.

9- Yönetim Giderleri (Eğer Maliyetlere Aktarılacaksa)

10- Üretimle İlgili diğer genel giderler.

HASTAHANELERDE GİDER MERKEZLERİ

Gider merkezleri, fiilen birbirinden ayırt edilebilen fakat kendi içerisinde benzer faliyetleri kapsayan ve bu faliyetler için katlanılan giderlerden sorumlu bir kişinin bulunduğu örgüt birimleridir.

Gider merkezleri fiilen giderlerin tüketildiği fiziki bir yer olabileceği gibi, maliyetlerin hesaben yülendiği bir hesap üniteside olabilir.

Gider Merkezlerinin Özellikleri

• Giderleri bünyesinde toplamak ve üretilen mal ve hizmetlere yüklenecek gider payının saptanmasını sağlamak.
• Giderlerin ortaya çıktıkları yada yüklendikleri yerler itibariyle kontrolünü sağlamak.
• Giderlerin merkezler itibarıyla bütçelenmesini sağlamak.

Gider Merkezi Çeşitleri

a) Esas Gider Merkezleri (Tıbbi Hizmet Bölümleri )

Fiilen Sağlık hizmeti üretilen teknik ünitelerdir.

• Genel Cerrahi
• Göğüs Cerrahi
• Göz Hastalıkları
• Kadın Doğum
• K.B.B
• Nöroşirürji
• Ortopedi
• Plastik Cerrahi
• Acil Servis
• Dahiliye
• Dermatoloji
• Üroloji
• ……………… gibi

b)Tali Gider Merkezleri

Sağlık hizmetlerinin, teknik gereği olarak hastane içerisinde bazı hizmetlerin üretildiği merkezlerdir.

ba) Özel Hizmet Bölümleri (Gider Merkezleri)

 Klinik Patoloji
 Radyoloji
 Anestezioloji
 Amaliyathane
 ……………… gibi

bb) Destek Hizmet Bölümleri (Gider Merkezleri)

 Arşiv
 Çamaşırhane
 Terzihane
 Merkezi Sterilizasyon
 Eczane
 Tıbbi Cihazlar
 Poliklinik Hizmetleri Müdürlüğü
 …………… v.b.

c)Yardımcı Gider Merkezleri

Üretilen sağlık hizmetleri ile doğrudan ilgili olmayan fakat hastana için gerekli olan bazı hizmetlerin yapıldığı veya giderlerin meydana geldiği yardımcı maliyet yerleridir. Su, enerji, tamir bakım, yemekhane çamaşırhane yönetim gider merkezleri örnek olarak verilebilir.
Yönetim Bölümleri(merkezleri):

• Başhekimlik
• Personel Müdürlüğü
• Satınalma Müdürlüğü
• Mali işler Müdürlüğü
• Hasta Kabul Bürosu
• ……………………… v.b.