TÜRKİYE’DE 10 BİN KİŞİ, HEPATİT A’LI

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Hepatit A virüsünü taşıyanların sayısı 10 yılda 16 bin 967’den, 10 bin 726’ya, ölenlerin sayısı ise 27’den 5’e indi.

Hijyen ve sağlık kurallarına uyulması, bulaşma riskini azaltıyor. Ancak bugün Hepatit A enfeksiyonundan korunmanın en etkili yolu, aşılanma olarak açıklanıyor.

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden alınan bilgiye göre, yüksek derecede bulaşıcı viral bir hastalık olan Hepatit A enfeksiyonun ilk belirtileri ateş, yorgunluk, bulantı, kusma ve ishal. Virüs alındıktan bir veya iki hafta sonra karaciğer büyüyebiliyor ve sarılık oluşabiliyor. Sarılık en kolay şekilde gözlerin beyaz kısmında fark ediliyor.

Hepatit A genellikle 3-6 hafta sürüyor, ancak bazı olgularda 6 aya kadar devam eden uzun süreli veya kötüleşerek tekrarlayan semptomlar olabiliyor. Hastaların yüzde 99’undan fazlası 3 ay içinde iyileşiyor. Hastaların aşırı fiziksel aktiviteden, alkolden uzak durmaları gerekiyor. Bir kere Hepatit A geçiren bir kişi bir daha virüsü almıyor. Hepatit A’nın klinik belirtileri, 2 yaşın altındaki çocuklarda fark edilmeyebiliyor. Hastalık ileri yaşlarda gerçekleştiğinde şiddeti artıyor.

HASTALIĞIN KAYNAĞI

Hepatit A virüsü, ağız veya dışkı yoluyla, kişiler arası temasla veya kontamine su veya besinlerin alınmasıyla bulaşıyor. Virüs vücuda ağız yoluyla giriyor. Hepatit A’lı olgular hastalanmadan 2 hafta önce ve iyileştikten 1 hafta sonrasına kadar enfeksiyon kaynağı oluyorlar. Belirti göstermeden enfekte olan çocuklar da, hastalığın yayılmasında birer kaynak oluşturuyor.

Hepatit A, en sık sağlık koşullarının kötü olduğu aşırı kalabalık ortamlarda yaşayan kişiler arasında görülüyor. Herkes bu hastalığa yakalanabiliyor ve hastalığı diğer kişilere taşıyabiliyor. Bu nedenle Hepatit A dünya çapında bir problem sayılıyor. Salgınlar her yerde oluşabiliyor. Çocukların hijyenik tedbirleri çok iyi bilmemeleri nedeniyle enfeksiyon en yüksek görülme sıklığına çocuklarda ulaşıyor. Hepatit A, kreş, anaokulu ve okullarda kolayca yayılabiliyor.

Hastalıktan korunma, ellerin sıklıkla yıkanması, çabuk bozulma olasılığı bulunan besinlerin pişirilmesi, suların kaynatılması gibi hijyenik önlemleri içeriyor.

AŞI KİMLERE YAPILMALI?

Hijyen ve sağlık kurallarına uyulması, bulaşma riskini azaltıyor. Ancak bugün Hepatit A enfeksiyonundan korunmanın en etkili yolu, aşılanma olarak açıklanıyor. Hepatit A aşısının, kronik karaciğer hastalığı olanlara, hemofili hastalarına, uyuşturucu kullananlara, laboratuvarda virüsle çalışan personele, salgınlar sırasında vücut direnci zayıf olanlara, çocuk bakım merkezinde çalışan personele, homoseksüellere ve hijyen uyumunun zayıf olduğu temizlik işçileri ve gıda elleyicilerine yapılması gerekiyor.

EL YIKAMA

Yemek hazırlamadan önce, yemek yemeden önce, tuvalete girdikten veya bebek bezi değiştirdikten sonra, çiğ veya hazır yiyecekleri tutmadan önce mutlaka ellerin 10 saniye sabun ve suyla yıkanması gerekiyor. Yiyecekleri elleriyle tutan kişilerin, ellerini yıkadıktan sonra bir defa kullanıp atılan kağıt havluları veya havalı kurutucuları tercih etmeleri isteniyor. Uzmanlar, çok çabuk kirlenmeleri ve kişiden kişiye mikrop bulaştırabilmeleri nedeniyle bez havlu kullanılmamasını öneriyor.

TÜRKİYE’DE HEPATİT A

Bakanlık verilerine göre, 1990 yılında 30 bin 662 kişide görülen Hepatit A vaka sayısı ve ölüm oranları giderek düştü. Buna göre, 1990 yılında 45 kişinin ölümüne neden olan hastalık, 1991 yılında 36, 1992 yılında 27, geçen yıl ise 5 kişinin ölümüne yol açtı.(AA)