Bir çok insanin kabusu olan yilan, akrep, örümcek gibi hayvanlarin zehirlerinden çesitli ilaçlar üretiliyor

Hayvan ve bitki zehirleri üzerindeki arastirmalarda, kas, sinir vekan hastaliklarinin tedavisine yönelik ilaç yapimi amaçlaniyor.

Uludag Üniversitesi Tip Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Levent Büyükuysal, tipta “venom” olarak adlandirilan yilan, böcek, akrep, ari, örümcek gibi canlilarin ürettikleri zehirlerin öldürücü etkilerinin yani sira tedavi bakimindan önemli olabilecek ve yeni ilaçlarin gelistirilmesine öncülük edebilecek özellikler tasidigini anlatti. Prof. Dr. Büyükuysal, gida zehirlenmelerine neden olan bazi mikroorganizmalarin da hem arastirma hem de tedavi amaçli kullanildigina deginerek, insan için öldürücü olan bu mikroorganizmalarin, laboratuvar sartlarinda üretilerek kas spazmlarinin tedavisinde kullanildigini kaydetti.

ZEHIR TÜRLERI

Prof. Dr. Büyükuysal’in verdigi bilgiye göre, ilaç yapiminda kullanilan ya da henüz arastirma safhasinda bulunan zehir türleri sunlar:

Engerek Yilani: Zehiri, hipertansiyon tedavisinde önemli bir kullanim alanina sahip olan ve damar genisletici etkisi olan “ACE inhibitörü” olarak kullaniliyor.

Akrep: Zehrinde bulunan ve organ nakli operasyonu geçiren hastalarin vücutlarinin organi reddetmesini önleyen ‘margatoxsin” maddesinin ilaç yapiminda kullanimi konusunda patent basvurusu yapildi.

Mamba Yilani: “Dentrotoksin” olarak adlandirilan zehrinin, sinirsel uyariyi artirici özelligi saptandi. “Alzheimer” basta olmak üzere sinir ve kas hastaliklarinin tedavisine yardimci olacak yeni ilaç gelistirilmesi çalismalarinda kullaniliyor.

Örümcek ve deniz salyangozu: Bu hayvanlarin zehirlerinin, sinirsel hasari önleyici özelligi bulunuyor. Kafa travmasi geçiren hastalarda, koruyucu etkisi üzerinde arastirmalar sürüyor.

Kurbagalar: Bazi kurbagalarin derisinden elde edilen “epibatidine” adi verilen zehirli maddenin, agri kesici özellige sahip oldugu saptandi. Asiri dozda kullaniminda öldürücü oldugu için henüz ilaç yapiminda kullanilamayan bu madde üzerinde çalismalar sürüyor. Bu çalismalarda morfinden 30-40 kat daha güçlü etki gösteren ve yan etkileri daha az olan bir madde üretildi.

Kürar Bitkisi: Güney Amerika yerlileri tarafindan “ok zehiri” olarak kullanilan ve bu bölgede yetisen bazi bitkilerden elde edilen “kürar” da genel anestezide kas gevsetici olarak kullaniliyor.


www.saglikplatformu.com