ILERI TETKIK GEREKTIREN ANI ACILLER HAKKINDA SAĞLIK BAKANLIĞI GENELGESI

ILERI TETKIK GEREKTIREN ANI ACILLER HAKKINDA SAĞLIK BAKANLIĞI GENELGESI

T.C.

SAĞLIK BAKANLIĞI

Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü

SAYI : B100THG010012/0314

KONU: Ileri Tetkik Işlemi Gerektiren Ani Aciller

11.03.2005* 04802

…………………………VALILIĞINE

GENELGE2005/ 39

09/02/2005 tarihli ve 25722 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tedavi yardımına ilişkin 2005 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı (Sıra No: 4)’ nın “Özel Tetkik, Teşhis ve Tedavi Merkezlerine Yapışacak Sevklerde Dikkat Edilecek Hususlar” başlıklı 2.3. maddesinde; hastaların başvurdukları resmi sağlık kurumlarında görevli ilgili hekim tarafından ileri tetkikleri yapılmak üzere, tabibin kendisinin, eşinin veya bunların ortaklarının bulunduğu özel merkeze sevk edilebileceğinin Bakanlığımızca belirleneceği ve yayınlanacak bir genelge ile duyurulacağı düzenlenmiştir.

Sağlık kurumlarının görüşleri de alınmak suretiyle Bakanlığımızca belirlenen ani acil haller ve bu hallerin ortaya çıkması durumunda istenebilecek ileri tetkik işlemleri; “ILERI TETKIK IŞLEMI GEREKTIREN ACIL HALLER” başlığı altında hazırlanarak genelge ekine konulmuştur.Ileri Tetkik Işlemi Gerektiren Ani Acil Haller başlığı altında belirlenen esaslar yalnızca, Talimatın 2.3. maddesinde tanımlanan istisnai durumlarda ve tek özel merkezin bulunduğu yerlerde uygulanacaktır.

Bilgilerinizi, uygulamanın bu genelgede belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yürütülmesini, aksine uygulamaların tespiti halinde, başta sevki yapan tabipler olmak üzere ilgili kurum amirinin doğrudan sorumlu tutularak haklarında işlem yapılacağının ilgililere imza karşılığı tebliğini önemle arz ve rica ederim.

Prof.Dr. Necdet ÜNÜVAR

Bakan a.

Müsteşar

Dağıtım Gereği:

-81 Il Valiliğine

ILERI TETKIK IŞLEMI GEREKTIREN ANI ACILLER

1.HipertansiyonØ Kranial BT. Şiddetli HT ile beraber mental durum değişikliği, şiddetli baş ağrısı yada fokal nörolojik bozukluklar bulunduğunda endikedir.

2.Aort Afetleri ( en sık görülen aort diseksiyonudur.)Ø BT: Aort diseksiyonunun olduğu durumlarda ya da abdominal aort anevrizması şüphesi olan hastalarda endikedir.

ØMR: Aort diseksiyonunda duyarlılıkğı ve özgüllüğü yüksektir.

3.Akciğer embolisiØ Tanı yöntemi olarak MR ve Thorax BT kullanılabilir.

4.Koma ve mental durumun bozulmasıØ Cranial BT ya da MR tanı amaçlı yöntemlerden olup, intrakraial kanama, infarkt, apse, ödem ya da tümörlerin saptanmasında endikedir.

ØLomber ponksiyon, menenjit tanısı konulabilmesi için zorunludur; ancak, KIBA durumunda kontrendike olduğundan ponksiyon öncesi kranial BT çekilmelidir.

5.Serebrovasküler hastalıklarØ BT: Hemorojik ve non-hemorojik hemiplejileri ayırt edebilir; ayrıca, KIBA, subdural hematomlar, apseler, beyin tümörleri saptanabilir. Ancak, 24 saatten daha yeni infarkt alanları her zaman tespit edemeyebilir.

ØMR: SVO tanı ve tedavisinde, arterio- venöz oluşum bozukluklarında ve karotis diseksiyonlarında kullanılabilir.

6.Medulla Spinalis basısıØ MR: Bu durumda kullanılabilir.

7.BaşağrısıØ Genel olarak, özellikle travmaya bağlı baş ağrılarında BT yeğlenirken, kronik durumlarda ( örn. KIBA), MR tercih edilebilir.

8.Omurga ve omurilik travmasıØ Medulla spinalise basıdan şüpheleniliyorsa, BT ve MR çekilebilir.

9.Kafa travmasıØ BT: Akut kafa travmasında endikedir.

ØMR: Serebral kontüzyon ve küçük kan kolleksiyonlarının tespitinde üstün bir yöntemdir.

10.Travmatik aort rüptürüØ BT: Tanıya yardımcı olarak kullanılabilir.

11.Abdominal travmaØ BT: Intra ve retroperitonal boşlukların değerlendirilmesini sağlar; ayrıca, parankimal doku yaralanmalarının derecelendirilmesinde kullanılır.

12.Akut karın ağrısıØ BT: Birçok komplikasyonun saptanmasında kullanılır.

13.Pelvik ve ürolojik travmalarda da BT kullanılabilir.14.ToksikolojiØ Zehirlenmelerde tanıya yönelik incelemelerde, kranial BT endikedir.

15.Enfeksiyon hastalıklarıØ Deri ve yumuşak doku enfeksiyonlarındaki enfeksiyon şüphelerinde, BT endikedir.

ØKemik ve eklem enfeksiyonlarında BT ve MR gerekir;ancak, yumuşak doku ve kemik iliğinin görüntülenmesinde MR daha üstündür.

ØSepsis durumlarında, apselerin saptanmasında abdominal ve pelvis BT’si yardımcı olabilir.

16.Üroloji Ø BT : Olası bir obstrüksiyon, konjenital anomali ya da periferik apsenin belirlenebilmesi için USG’ye bir alternatiftir.

17.Hematoloji Ø BT, MSS kanamasını dışlamak için gereklidir.

18.OftalmolojiØ Kranial BT veya MR, intraserebral bir patoloji düşünüldüğünde istenir. Ayrıca BT, göz içi, kemik ve orbital yapılardaki hasarın görüntülenmesinde ve gözdeki yabancı cisimlerin belirlenmesinde yararlıdır.

19.KBBØ MR ve BT, merkezi vertigo şüphesi varsa iki yöntem de tercih edilebilir. Ayrıca riskli hastalarda sinüzit tespitinde, BT metastazik durumları ortaya koymak için yapılabilir.

20.Çevresel etmenlere bağlı acil durumlarSoğuğa bağlı hastalıklar ve yaralanmalar olduğunda BT çekilebilir.