BİR EKONOMİK ÜRÜN OLARAK SAĞLIK HİZMETİ
Her ihtiyaç talep değildir. Bir ihtiyacın talep olması için satın alma gücünün olması gerekir.
Sağlık Hizmetlerinde Serbest Piyasa Ekonomisinin Çalışmasını Engelleyen Faktörler;
• Serbest girişimin kısıtlanması; sağlık Hizmetlerinde pazara giriş oldukça zordur. Pazara girşi meslek örgütleri güçlendirir. Her meslek örgütü kendi pazarını korumaktadır.
• Müdahalelerin (kota) olması; bir mal ya da hizmetin belirli miktarlarda üretilmesiyle sınırlıdır. Örneğin; Türkiye’de her yerde Eczane açılamaz
• Tüketicinin bilgi eksikliği; sağlık hizmetlerinde doktorlar müşterilerine (hastalara) göre talep edilen ürün hakkında daha fazla bilgiye sahiptir.
• Sağlık hizmetlerinin kamusal olması; örneğin çevre sağlığına yönelik hizmetler.
• Sağlık Hizmetlerinin bölünemezliği
• Piyasa koşulları ( gelir dağılımı dengesizlikleri, işssizlik, Enflasyoni)
• Dışsallıkların olması
• Zararın döndürülemez olması
Sağlık Hizmetlerinde Esneklik
Arz ve talebi etkileyen faktörlerden fiyat ve gelirdeki değişikliklere arz ve talebin verdiği cevaptır.
Talep Esnekliği; Talebi etkileyen faktörlerin talep edilen miktarda neden olduğu değişiklik talep esnekliği olarak isimlendirilmektedir. Talebin fiyat esnekliği fiyatlardaki değişimin talep edilen sağlık hizmeti miktarına etkisi olarak tanımlanmaktadır. Unutulmaması gereken husus ise fiyatlardaki değişimin talebi değil talep edilen miktarı etkilediğidir.
Talebin Gelir Esnekliği ise, gelirdeki değişimin talep edilen sağlık hizmeti ya da malı miktarına etkisi olarak tanımlanmaktadır.
Örneğin, Kartal Devlet Hastanesinde Çocuk Polikliniği ücreti 5 milyondur. 5 Milyon olan başka bir ürün de gofret olsun. Fiyatta meydana gelen bir artma her iki talebi de olumsuz yönde etkileyecektir. Ama bu olumsuzluk; gofret talebini polikliniğe oranla daha fazla etkileyecektir.
Yine gelirin düşmesi durumunda (enflasyon, işsizlik…vs nedeniyle) talep her iki faktörde de olumsuz yönde etkilenecek ancak gofretin talebi poliklinğe göre daha düşük olacaktır. Buna sağlık hizmetlerinin inelastik yapısı denmektedir.
Sağlık hizmetlerinde serbest piyasa ekonomisinin uygulanmaması rekabet olmaması anlamına gelmez. Paranın kontrolünü kamuya verip, kamunun standartları belirleyen bir rolü olduktan sonra hizmeti özel sektörün sunması verimliliği artırabilir. Ve verimli olan hastaneler ayakta kalabilir. Günümüz özel sektöründe hizmeti satın alanaların bilgi eksikliği hizmeti sunanlar tarafından istismar edilmekte ve kaynaklarda verimsizliklere neden olmaktadır.
Toplumu gelir basamaklarına göre sınıflandırma yöntemine göre devlet kişilerden ödeme gücü oranında bir pay almaktadır.
TÜRK SAĞLIK SİSTEMİ ÖZEL KAMU
FİNANS Özel Sigorta
Cepten Ödemeler
Küçük Katkılar Vergiler
Kamu Sağlık Sigortaları
HİZMET SUNUMU Eczane
Özel Hastane
Özel Hekim
Poliklinik
Tıbbi Cihaz Merk.
Sağlık Bakanlığı
SSK
Askeriye
Üniversite
İçişleri Bak….vs
Serdar Savaş
