YUMURTALIK KANSERİ KEMOTERAPİSİNDE YENİ STANDARTLAR1
20-24 Nisan 2011 tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen “19. Ulusal Kanser Kongresi” kapsamında Janssen Türkiye’nin desteği ile “Over Kanseri Kemoterapisinde Yeni Standartlar” başlıklı bir sempozyum düzenlendi. Sempozyumda over kanseri kemoterapi tedavisindeki yeni gelişmeler ve over kanseri hastasına yaklaşım konuları tartışıldı. VKV Amerikan Hastanesi Medikal Onkoloji Bölüm Şefi Prof. Dr. Nil Molinas Mandel’in oturum başkanı, Napoli Ulusal Kanser Enstitüsü Medikal Onkoloji Bölümü Başkanı ve Multicenter Italian Trial in Ovarian (MITO) Kanser Grubu Başkanı Prof. Dr. Sandro Pignata konuşmacı olarak katıldı.
Over kanseri ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Nil Molinas Mandel aşağıdaki bilgileri paylaştı:
Over kanseri geç aşamada teşhis ediliyor… Yıllık jinekolojik muayene öneriyoruz…2-4
“Over (yumurtalık) kanseri, kadınlarda en sık görülen 5. kanser türüdür, fakat mortalite bakımından jinekolojik kanserler içinde çoğunlukla geç evrede teşhis edildiği için en ölümcül olanıdır. Hastalık genellikle özel bir belirti vermez, ama hazımsızlık, şişkinlik, kilo kaybı, kabızlık, bulantı, ödem ve karında ağrı gibi herkeste olabilecek belirtiler dikkat çekici olabilir. Kesin tanı için laparoskopi denilen karın bölgesinin cerrahi yöntemlerle incelenmesi şarttır. Koruyucu amaçlı olarak da yıllık jinekolojik muayene yapılmasını tavsiye ediyoruz. Over kanseri için rutin tarama testleri uygulanmamaktadır.”
Over kanserinin tedavisinde iyi bir cerrahi şart… 5, 6
“Over kanserinin tedavisine bakıldığında, over kanserinin kullanılan kemoterapi ilaçlarına oldukça iyi cevap verdiği gözleniyor, ancak tek başına kemoterapi hastalığı şifaya kavuşturmak için yeterli değil. Öncelikle çok iyi bir cerrahi yapılması over kanserinin püf noktası. Cerrahiyi özellikle jinekolog onkolog hekimlerin yapmasını tavsiye ediyoruz. Cerrahi aynı zamanda doğru evreleme için de önemli.”
İleri evre hastalara kemoterapi uygulanmalı…7
“İleri evre hastalıkta kanser, overlerin dışına taşmıştır. Az sayıda erken evre hastaya kemoterapi önermiyoruz. Bunun dışında ileri evre over kanseri hastalarına standart olarak üç haftada bir platin ve paklitaksel tedavisi başlıyoruz. Hastaların bazılarında kemoterapi devam ederken veya kemoterapi bittikten sonraki 6 ay içinde progresyon görülebiliyor. Bu tür over kanserlerini platin duyarsız (refrakter/dirençli) olarak nitelendiriyoruz. Kemoterapi sonrası 6-12 ay içinde nüks eden hastalara platine kısmi duyarlı, 12 ay sonrasında nüks eden hastalara ise platine tam duyarlı diyoruz. Platin duyarsız hastalara platin içermeyen tek ajan kemoterapiler, platin duyarlı gruba da platin içeren tedaviler veriyoruz. Bu platin duyarlı nüks hastalara platin+paklitaksel kombinasyonu verilebileceği gibi pegile lipozomal doksorubisin+karboplatin kombinasyonu da verilebilir.”
Pegile lipozomal doksorubisin (PLD) + karboplatin kombinasyonu uygulama kolaylığı sağlıyor…8, 9
“Pegile lipozomal doksorubisin (PLD)+karboplatin kombinasyonu ile standart tedavi olan paklitaksel+karboplatinin karşılaştırıldığı yeni yayınlanan bir çalışmada PLD+karboplatin kombinasyonunun etkinlik bakımından progresyonsuz sağkalım avantajı sağladığı gösterildi. Paklitaksel+karboplatin ve PLD+karboplatin kombinasyonlarının etkinlikleri benzerdir, yan etkiler bakımından farkları vardır. Taciz edici bir yan etki olan nörotoksisite PLD+karboplatin kombinasyonu ile daha az gözüküyor. Ayrıca, diğer tedavilerin 3 haftada bir kullanılmasının aksine PLD+karboplatin kombinasyonunun 4 haftada bir kullanılması uygulama kolaylığı sağlamaktadır.”
Kemoterapi seçiminde hasta-hekim iletişimi çok önemli…7
“Türkiye’de artık internet herkesin elinin altında, hastalar tedavi seçeneklerini takip edebiliyorlar. Açıkçası bilinçli hasta ve hasta yakınlarını görmek oldukça mutluluk verici. Tedavi seçeneklerini sunarken, faydaları ve yan etkileriyle tüm alternatifleri mutlaka hastaya anlatmaya çalışıyoruz. Önemli bir mesaj olarak, kemoterapi seçiminde hasta-hekim iletişiminin çok önemli olduğunun altını çizmeliyim.”
Sempozyuma konuşmacı olarak katılan Prof. Dr. Sandro Pignata over kanseri kemoterapisindeki gelişmeleri ve ülkesindeki uygulamalar hakkında aşağıdaki bilgileri paylaştı:
İyi bir cerrahi tedavinin başarısı için çok önemli… 5, 6
“Over kanserinde tedavi başarısı açısından ilk etapta cerrahi müdahale bizim için çok önemli. Ameliyat sonrasında kemoterapiyle devam ediyoruz. Standart tedavi olarak, ilk seri tedavide karboplatin+paklitaksel uyguluyoruz.”
Platin duyarlı nüks hastada pegile lipozomal doksorubisin+karboplatin veriyoruz… 8
“İtalya’da kadın hastalarımızı yan etkiden korumayı ve bu bakımdan kadının imajının, görüntüsünün korunmasını çok önemsiyoruz. Bu nedenle, nüks over kanseri hastalarında pegile lipozomal doksorubisin (PLD)+karboplatin kombinasyonunu tercih ediyoruz. İlk onkolojiye başladığımızda kemoterapi çok agresif ve çok toksik bir tedaviydi. Artık hastanın ne tür yan etkilerle karşılaştığına dikkat ediyoruz, hangi yan etkileri tolere edemez bunu mutlaka hastayla önce¬den konuşuyoruz.
Hastalar ilk seri tedavi ile görülen saçlarda dökülmeyi tekrar yaşamak istemiyor…8, 10
“Birinci seri tedavide altı aylık bir karboplatin+paklitaksel tedavisinden sonra hastanın çok fazla saçı döküldüyse ve saçı yeniden çıkmaya başladıysa, hasta tekrar bunu yaşamak istemeyebiliyor. Birinci seri tedavinin bu şekilde fazla yan etkisinin görüldüğü durumlarda, hastalığın tekrarlaması durumunda diğer alternatifi değerlen¬direbiliyoruz. PLD+karboplatini nüks hastalarda tercih etme nedenlerimizden biri de saçlarda dökülmenin çok nadir görülmesi.”
Nöropati gibi bazı yan etkiler kalıcı olabiliyor…8, 11
“Yan etki yönetimi çok önemli bir konu. Bazı yan etkiler kemoterapi sırasında ortaya çıkıyor ve kemoterapi tedavisini bitirdikten sonra ortadan kalkıyor. Ama bazı yan etkiler kemote¬rapi sonrasında da kalıyor, devam ediyor ve hastada maluliyete yol açıyor. Mesela nöropati bunlardan birisi. Kemoterapi bittikten sonra da nöropati hastada kalıcı olabiliyor. PLD ile kombinasyon nöropati anlamında iyi bir seçenek sağlıyor.”
Alerjik reaksiyon nedeniyle kaybettiğim hastalarım oldu…1, 8
“Bizim için diğer bir önemli yan etki alerji. Karboplatinin bazı nüks hastalarda şiddetli alerjik reaksiyonlara yol açtığını görüyoruz. Mesela benim çok ciddi alerjik reaksiyon geliştiği için kaybettiğim hastalarım oldu. Alerjik reaksiyon azaltılması açısından da ikinci basamakta lipozomal doksorubisin kullanmak bizim için iyi bir seçenek.
Kemoterapinin risk ve faydaları hasta ile konuşulmalı…7
“Tedavinin getirdiği etkinlik ve yan etkilerin tedaviye başlamadan önce hasta ile paylaşılması ve hastanın tercihlerinin de göz önünde bulundurulması tedavinin başarısı ve hasta uyumu açısından önemli. Bu iletişimi hasta ile kurmaya biz de özel bir önem veriyoruz.”
1. Bast R et Markman M, A new standard combination for recurrent ovarian cancer?, Nature reviews-Clinical Oncology, 2010, 7: 559-560.
2. National Cancer Institute, SEER training modules. http://training.seer.cancer.gov/ovarian/intro/ (Son erişim tarihi: Nisan 2011)
3. Abeloff’s Clinical Oncology, 4th edition, Churchill Livingstone Elservier, 2008.
4. ACOG, Committee Opinion, The Role of the Generalist Obstetrician–Gynecologist in the Early Detection of Ovarian Cancer 2003, No 280, 1-4.
5. NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology, Ovarian Cancer including Fallopian Tube Cancer and Primary Peritoneal Cancer Version 2.2011. http://www.nccn.org/professionals/physician_gls/pdf/ovarian.pdf (Son Erişim tarihi: Nisan 2011)
6. Mayer AR et al, Ovarian cancer staging: Does it require a gynecologic oncologist?, Gynecologic Oncology, 1992, 47(2): 223-227.
7. National Institute for Health and Clinical Excellence. (2005). TA91. Paclitaxel, pegylated liposomal doxorubicin hydrochloride and topotecan for second-line or subsequent treatment of advanced ovarian cancer. Technology Appraisals. (TA91) http://guidance.nice.org.uk/TA91/Guidance/pdf/English (Son erişim tarihi: Nisan 2011).
8. Pujade-Lauraine E et al. Pegylated Liposomal Doxorubicin and Carboplatin Compared With Paclitaxel and Carboplatin for Patients With Platinum-Sensitive Ovarian Cancer in Late Relapse J Clin Oncol. 2010 Jul 10;28(20):3323-9. Epub 2010 May 24.
9. Thigpen JT et al, Role of pegylated liposomal doxorubicin in ovarian cancer, Gynecologic Oncology, January 2005, 96 (1): 10-18.
10. Trüeb RM, Chemotherapy-Induced Alopecia, Current Opinion in Supportive & Palliative Care December 2010, 4 (4): 281–284.
11. Pignata S et al, Residual neurotoxicity in ovarian cancer patients in clinical remission after first-line chemotherapy with carboplatin and paclitaxel: the Multicenter Italian Trial in Ovarian cancer (MITO-4) retrospective study, BMC Cancer, 2006 Jan 7(6): 5.
