SİGARANIN FİZİKSEL VE PSİKOLOJİK ETKİLERİNDEN KURTULUN
Sigara fiziksel ve psikolojik bağımlılığa yol açan; uyarici etkisi olan (icindeki nikotin dolayisiyla) bir maddedir. Hoşlanma, mutluluk, gevşeme, dikkat artışı, endişede azalma, streste azalma, açlık hissinde azalma, kilo almada azalma vb. etkileri vardir.
Nasıl Bağımlılık Yapar
Günün ilk saatlerinde ilk sigara içimi ile beraber kişinin;
– İş performansı artar
– Dikkati artar
– Endişe ve depresyon azalır
– Kendini iyi hisseder
Bu tablonun sebebi sigaranın içerisindeki nikotindir. Nikotin alınımıyla oluşan bu olumlu tablo kişide sigara içiminin bütün sosyal, psikolojik, davranışsal bileşenleriyle ortaya cikmasina neden olur. Bu da sigara bağımlılığının fiziksel yönünün yanı sıra, asıl beynimizde oluşan alışkanlık yönü oldugunu gosterir.
Sık sık tekrar edilen her eylem zamanla, beynimizde alışkanlık yapar. Bu alışkanlığınızı hatırlatacak bütün nesneler (çakmak, küllük, çay, kahve gibi) ve eylemler (yemek sonrası, televizyon seyrederken, arkadaş sohbetleri, araba kullanırken vs.) ile otomatik olarak alışkanlığın gereğini yerine getirmeniz için, beyin emir verir. Bu davranislar yardimiyla ve sigaranin beyindeki ödullendirici sistemi ateslemesiyle tam bir bagimlilik ortaya cikar.
Her bağımlılık tanımında olduğu gibi kullanılan maddenin bırakılması/ara verilmesi halinde kişinin yoksunluk yaşaması beklenir.
(DSM-IV-Psikiyatri/psikoloji de kullanılan tanı kriterleri kitabına göre)
Nikotin yoksunluğu;
– En az birkaç hafta süreyle her gün nikotin kullanılması
-Nikotin kullanımının birden bırakılmasının ya da kullanılan nikotin miktarının azaltılmasının ardından 24 saat içinde aşağıdaki bulgulardan dördünün (ya da daha fazlasının) ortaya çıkması.
– Disforik ya da depresif duygudurum
– Uykusuzluk
– Huzursuzluk, sinirlenme ya da öfkelenme
– Anksiyete
– Düşüncelerini yoğunlaştıramama
– Huzursuzluk
– Kalp hızında azalma
– İştah artması ya da kilo alma
Baslama Sebepleri
Gençlik yıllarımızda yaşımızdan büyük ve daha olgun gözüktügümüz düşüncesi
Sigara içenlerin daha cazip göründüğü düşüncesi
Arkadaşlarımız
Merak
Yeni arayışlar
İçmeyi sürdürme sebepleri (yanlış inanışlar)
Sosyal faktorler (arkadaşlıkların sürdürülmesi, sosyal ortamlara uyum vb.)
Sinirlerimi yatıştırıyor
Beni canlandırıyor
Sıkıntılarımı gideriyor
Düşünmeme yardım ediyor
Kendime olan güvenimi artırıyor
Kilo almama yardım ediyor
Sigaradan zevk alıyorum ya da sigarayı seviyorum (ki bu durumda sigara içmenin sonlandırılması en gücüdür)
Birakmayı isteme sebepleri
Sigara sağlığımı ciddi şekilde tehdit ettiği için ve sağlığıma önem vermem gerektigi için
Kendimde olumlu değişimler yapmak için
Damarlarımdaki daralmaya engel olmak / Kalp krizi geçirmemek için
Soluk soluğa kalmamak için
Kanser olmamak için
Nefesimin ve ustümün başımın kötü kokmaması için
Çevremdekilerin sağlığını korumak için ve onlari rahatsız etmemek için
Kendime olan saygımı artırmak için
Kendime yakıştıramıyorum
Hamile olduğum (yakında baba olacağım için)
Ve şu sıralar: 19 Temmuz itibariyle sigara yasağı başlayacağı için çoğu yerde içemeyeceğim ve bu durumdan hayat kalitemin etkileneceğini düşündüğüm için.
Eğer siz de yukarıdaki sebeplerden biri veya kendiniz için başka geçerli bir sebep dolayısıyla sigarayı bırakma kararını aldıysanız ( i karar almış olmanız ve istiyor olmanız en önemlisi), bu kararınızı uygulamaya koyabilmeniz için:
Bırakmayı isteyip istemediğinizden emin olun (Gerçekten karar vermediğiniz sürece bırakamayacağınızı bilin).
Marka değiştirin
İçtiğiniz sigara sayısını azaltın
Otomatik olarak içmeyin (Sigarayı her yakışınızda düşünün acaba sırf içmiş olmak için mi yoksa gerçekten canınız istediği için mi içiyorsunuz?)
Sigara içmeyi zorlaştırın (Zaten yasak bunu sizin için yapacaktır. Siz de sigaranızı el altında bulundurmayarak, karton karton sigara almak yerine paket alarak bunu yapabilirsiniz)
Sigara içmeyi tatsızlaştırın (Yasak bunda da rol oynayacaktır ancak dar zamanlarda içmek, ayakta içmek gibi yöntemleri siz de kullanabilirsiniz)
Bırakma tarihi belirleyin
Kendinizi oyalayın
Kendinizi ödüllendirin (bıraktıktan sonra)
Uzmanlardan yardım alın.
Amerikan Hastanesi
Uzman Psikolog Aslı AKKAN
