SAĞLIK ELDE BAŞLIYOR

Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en kolay ve etkili yolu el yıkamak.

Uludağ Üniversitesi (UÜ) Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Tayar, ellerin temiz gibi göründüğü durumlarda bile bir santimetrekarelik alanında 2-6 bin arasında bakteri bulunduğunu söyledi.

Prof. Dr. Mustafa Tayar, günlük hayatta en sık gerçekleştirilen eylemlerden biri olan el yıkamanın basit gibi görünen, ancak çok önemli olduğunu bildirdi. Çevrede olduğu kadar insan vücudunda da milyonlarca mikroorganizmanın yaşadığını belirten Prof. Dr. Tayar, “Normal erişkin bir insanın elinin temiz gibi göründüğü durumlarda bile, elin bir santimetrekarelik alanında, el sırtında 2 bin, avuç içinde 4 bin, bileklerde ise 6 bin adet bakteri bulunur” dedi.

Tayar, bilimadamlarının, ABD’de her yıl 76 milyon gıda zehirlenmesi vakası olduğunu, zehirlenmelere neden olan gıdaların yüzde 70’inin hazırlanma sırasında bozulduğunu, bozulan gıdaların yüzde 40’ına da ellerin neden olduğunu saptadıklarını ifade etti. Bu oranın, el temizliğinin basite alınmaması gerektiğini ortaya koyduğunu vurgulayan Tayar, Türk toplumunda da sık el yıkama alışkanlığının olmadığından yakındı.

Tayar, şöyle devam etti: “Temizliği ile övünen bir toplum olarak nasıl olup da genel tuvaletlerimizi bu kadar kirli bırakıyoruz! Üstelik bu tuvaletleri kullanan birçok kişinin elini yıkamadan çıktığını, elini yıkayanların da çoğunlukla sabun kullanmadığını gözlemliyoruz. Tuvaletlerden bulaşabilecek mikroplara karşı uygun tekniklerle el yıkamak son derece etkili olduğu gibi üst solunum yolu enfeksiyonları, grip gibi hastalıklara neden olabilen virüslerden de korunmanın en basit yolu el temizliğidir. Öksürürken mendil kullanmak yerine ağzımızı elimizle kapatır ve avcumuzun içine hapşırırız. Aynı havayı soluduğumuz diğer kişilerin hastalanmaması için yaptığımız bu davranış sonrasında da elimizi yıkamadan aynı insanlarla tokalaşarak ayrılırız. Sonuçta elimizi bir hastalık bulaştırma aracı olarak kullanmış oluruz. Son yıllarda ortaya çıkan SARS virüsünden sonra doğru el yıkamanın önemi daha çok gündeme geldi. Bu virüs ellerde saatlerce canlı kalabilir. Bu nedenle el yıkama ayrı bir önem kazanmaktadır.”

2002 verilerine göre, Türkiye’de yılda kişi başına ortalama 800 gram temizlik kağıdı tüketildiğini, bu oranın ABD’de 24 kilogram olduğunu anlatan Tayar, yılda kişi başına tüketilen ortalama tuvalet kağıdı miktarının dört, kağıt havlu miktarının ise bir rulo olduğundan, 100 konuttan sadece 24’ünde tuvalet kağıdı kullanıldığından yakındı.

EL YIKAMANIN ÖNEMİ

“Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en kolay ve etkili yolu el yıkamadan geçmektedir” diyen Tayar, ellerin tuvaleti kullandıktan, öksürüp hapşırdıktan, burun temizliğinden sonra doğru şekilde yıkanması gerektiğini, temizlikte sıvı sabun kullanılmasının daha sağlıklı olduğunu belirtti.

Tayyar, katı el sabunu ile sıvı sabun arasında etkileri bakımından farklılık olmamakla birlikte, kişilerin kullanımdan sonra temizlemeden yerine koymaları nedeniyle, katı sabunun kendisinin kirlilik nedeni olabildiğini vurgulayarak, şunları söyledi: “Bu yüzden özellikle toplu yaşanan yerlerde sıvı sabunların kullanımı tercih edilmelidir. Kendi sağlığımız ve toplum sağlığı açısından doğru el yıkama alışkanlığını kazanır, çevremize de bu alışkanlığı aşılayabilirsek gıda zehirlenmeleri ve bulaşıcı hastalıkların önüne geçebilmek adına büyük bir adım atmış oluruz.”