OKULLAR AÇILIRKEN BESLENME ÖNERİLERİ

Biz diyetisyenler, okul öncesi dönemdeki ve okul çağındaki çocukların beslenmesinden bahsederken çocukların hem fiziksel büyümeleri hem de zihinsel gelişmeleri için gerekli enerji ve besin öğelerini sağlayabilecek bir beslenme planı düşünürüz. Aynı zamanda ileri yaşlarda oluşabilecek kronik hastalıkların önüne geçebilmek için sağlıklı yeme alışkanlıkları oluşturmak ve çocukların sağlıklı kiloda olmasının sağlanmasını da göz önünde bulundururuz.Çünkü yeni araştırmalar bize gösteriyor ki şişman çocuklar, yaşına ve boyuna göre sağlıklı kiloda olan çocuklara göre ileriki yaşlarda kilo problemi ile daha çok mücadele ediyorlar.Şişmanlık da çağımızın en temel sağlık sorunlarından biri ve şeker hastalığı,kalp hastalığı gibi önemli başka hastalıklara da davetiye çıkarıyor.Bu sebeple çocuklara sağlıklı yeme davranışı kazandırmak O’nun geleceğine yapılmış bir yatırım olarak düşünülmeli.

Çocuklarda sağlıklı beslenme alışkanlıklarının oluşturulması aile içinde başlar.Çocukların beslenme alışkanlıkları ,sofra düzeni ,yemek aralarında atıştırdıkları gıdalar bile genellikle aile bireylerinden etkilenerek oluşur.

En önemli öğün kahvaltı

Kahvaltı günün en uzun açlığı olan gece açlığını takip etmesi nedeniyle biten enerjinin tekrar alınabilmesi için en önemli öğündür.Sabah kahvaltı alışkanlığı olmayan bir aile içinde genellikle çocuklar da okula gitmeden önce kahvaltı yapmak istemez.Ancak siz de işe gitmeden önce 15-20 dakika kadar erken kalkıp çocuğunuzla beraber kahvaltı yaparsanız çocuğunuza kahvaltı yapma alışkanlığı kazandırmanız daha kolay olur.

Yapılan çalışmalarda kahvaltı yapmanın okul başarısını arttırdığı ve çocuklarda kavrama ve problem çözme yeteneğini olumlu etkilediği gösterilmiştir. Çocukların kahvaltı yapması kadar kahvaltıda yediği besinlerin içeriği de önemlidir. Kahvaltıda çabuk sindirilen, kana çok çabuk karışan şekerli gıdalar yerine süt, yumurta gibi yavaş emilen, tokluk hissi daha fazla olan ve büyüme döneminde daha fazla ihtiyaçları olan proteinli gıdalarla birlikte enerji ihtiyacını karşılayabilecek ekmek, meyve, taze sebze (domates,salatalık gibi) karbonhidrat içeren besinleri de almak gerekir.Tabii ki çocukların çok sevdiği bal,reçel,fındık ezmesi ,taze meyve suları gibi gıdalar da zaman zaman kahvaltıyı renklendirmek amacıyla kullanılabilir.Anne sütünden sonra en iyi protein kaynağı olan yumurta da kahvaltının vazgeçilmezlerinden biridir.

Okul menüleri

Okul döneminde anne babaların en çok endişe duyduğu konulardan biri de okulda verilen yemeklerdir. Bazı veliler menülerin çok kalorili olmasından bazıları ise kaliteli yemekler verilmemesinden şikâyet ederler. Tabii ki okul menüleri planlanırken çocuk beslenmesinin genel ilkeleri doğrultusunda plan yapılmalıdır. Çocukların yeterli sebze,meyve,kurubaklagil ,yoğurt tüketmesi sağlanmalı ,enerji ihtiyacı ise pilav,makarna,börek,komposto,sütlü tatlı gibi besinlerle dengelenmelidir.Günümüzde bazı okullar menü planlamasını diyetisyen kontrolünde yapmaya başlamıştır.Bu sayede menülerin çocukların gereksinimleri doğrultusunda yapılacağı kanısındayım.Ancak tabii ki maliyetler ve her çocuğun beslenme alışkanlıklarının aynı olmadığı da göz önünde bulundurulursa her veliyi memnun etmek imkansızdır.

Beslenme Çantaları

Beslenme çantası, çocuğunuza evde öğrettiğiniz beslenme alışkanlıklarını devam ettirebilmesi için bir fırsattır.Bu alışkanlıklardan en önemlisi sağlıklı gıda yeme davranışıdır.Bununla beraber beslenme çantası götürdüğünde günlük besin gereksinimlerini karşılamasına yardımcı ara öğünler yeme şansı da olacaktır.

Çocuklar özellikle tam gün okullarda okuyorlarsa bazı besinlerden eksik beslenebiliyorlar.Örneğin yeterli meyve ve sebze yiyemiyorlar.Beslenme çantasına koyacağınız bir elma ve bir havuçla en azından gün içinde de meyve-sebze yemiş olur.Bunun dışında köfteli,tavuklu ve yeşillikli sandviçler,ayran,süt gibi içecekler,taze meyveler,kek,meyveli yoğurt gibi enerji açığını kapatacaklar tatlılar da beslenme çantasına konabilir.

Bunun dışında beslenme çantasına çikolata,gofret gibi gıdaları daha az koymak gerekir.Bu tip gıdalardan aldığımız kalori daha çok boş kaloridir.Yani vitamin,mineral içeriği düşük ,kalori içeriğiyse yüksektir.Mayonezli ve kremalı gıdalar da beslenme çantaları için özellikle sıcak günlerde çok uygun olmayabilir.Çünkü bu tip gıdalar daha çabuk bozulabilir ve çocuğunuz bu gıdaları bozulduğunu fark etmeden yiyebilir.

Çocuklar için kahvaltı örnekleri

Menü 1
Peynirli,zeytin ezmeli,domatesli sandviç
Süt

Menü 2
Haşlanmış yumurta
Beyaz peynir
Ekmek
Taze meyve suyu
Zeytin

Menü 3
Ispanaklı omlet
Ekmek
Domates
Taze meyve suyu

Menü 4
Peynirli,otlu krep
Domates,salatalık
Süt
Çocuklar için beslenme çantaları

Menü1
Salatalık ve krem peynirli,beyaz peynirli sandviç
Meyve
Ayran

Menü2
Ton balıklı, yeşillikli sandviç
Portakal suyu

Menü3
Tavuklu, mısırlı yeşil salata
Meyveli yoğurt
Ekmek

Menü 4
Köfteli salata
Meyveli Kek
Süt

Uzman Diyetisyen Tuğçe Aytulu
Amerikan Hastanesi
Beslenme ve Diyet Bölümü