İYİ BİR BOŞANMA KÖTÜ BİR EVLİLİKTEN DAHA UYGUN OLUR

Evliliklerin zaman içinde yıpranmasıyla oluşan boşanma süreci, çiftleri olduğu kadar çocukları da etkiliyor. Bu kararın çocuklara bildirilmesinde dikkat edilmesi gereken birçok nokta bulunuyor. VKV Amerikan Hastanesi Pediatri Bölümü’nden Pedagog Güzide Soyak, bu noktada ebeveynlerin çocuklara bu kararı açıklarken sakin ve kontrollü olması gerektiğini söylüyor.

Boşanmanın kaynakları nelerdir?

Hayat içerisinde yaşanan değişimler, zamanla ilişkileri de etkiliyor. Duyguların ön plana alınarak yapıldığı evliliklerde zamanla eğitimsel farklılıklar, kişiliklerin farklılıklarının getirdiği güçlükler, beklentilerin değişmesi bireyleri boşanmaya yaklaştırıyor. İlişkinin temeli olan eşlerin birbirine gereken özeni göstermemesi bu süreci hızlandırıyor.

Bireyler ne zaman boşanmaya karar vermelidir?

Evlenmek için gösterilen karar süreci ve özen, boşanma kararı için de uygulanmalı. Problemlerin çözülmesi için boşanma kararı alınması en doğru karar mıdır? Yapılması gereken herşeyi yaptığınızdan emin olduktan sonra boşanma kararı alınmalıdır.

Boşanmak doğru bir tercih midir?

Aile içerisinde yaşananların çocuğa örnek oluşturduğunu unutmamak gerekir. Onun gelişimi içerisinde iyi bir boşanmanın kötü bir evlilikten daha uygun olacağına karar verdiğinizde bu tercihi yapmalısınız

Boşanma sürecinde dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Boşanma ve sonrasında yaşananlar, çocuğun gelişimini etkileyecek bir sürecin başlamasına neden oluyor. Ebeveynlerin bu sürece nasıl hazırlandıkları ve boşanma sonrasındaki durumları, çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilir. Ebeveynlerin boşanma sürecine nasıl hazırlandıkları ve boşanma sonrası durumları, çocukların gelişimlerini etkiliyor. Sorumluluk sahibi yetişkinler olarak, boşanma sürecinde çocuklarımızın ihtiyaçlarına, aramızdaki güven bağının korunmasına özen göstermemiz gerekiyor.

Boşanma karırını kesin olarak alan anne-babalar, bu konuyu çocuğa açıklamak için en doğru ortam ve zamanı nasıl belirlemeli?

Boşanma sadece çocuk için değil, ebeveynler için de ciddi stres yaratır. Aile olmanın parçası olan, evlerin ayrılmasını bu kararı açıklamadan yapmamak gerekir. Ebeveynlerin sakin ve kontrollü olması ve ortak bir dille anlatması uygun olur. Ayrı yaşamayı deneyecek bile olsalar çiftler mutlaka bunun bilgisini çocuğa vermelidir.

Çocuğa bu konu nasıl ve hangi dille anlatılmalı?

Uzamış ayrılık süreçlerinin çocukları etkilediği kesin. Boşanma kararını açıklarken ebeveynlerin birlikte hareket etmeleri gerekiyor. Bulunulan durum ve bundan sonraki yaşam şekli açıklayıcı cümlelerle anlatılmalı. Ayrıca, çocukların konuşma sırasındaki soruları ya da itirazları, bu süreçle ilgili bilgileri ve hissettikleri konusunda bilgi veriyor.

Anne-baba söyleyeceklerini önceden aralarında anlaşmaları, daha sonra izleyecekleri yolda doğru bir adım atmış olurlar mı?

Anne ve babanın ortak dil ve tutum içerisinde olması çocuğun onlara duyduğu güvenin devamına yardımcı olacaktır. Boşanma ile birlikte anne ve baba olma görevlerinin değişmediği, bu kararın verilmesinin onlarla ilgisi olmadığı açıklanmalıdır.

Boşanma kararını anne-baba çocuğun yanında konuşarak ve tartışarak aralarında konuşması doğru mudur?

Ebeveynler kendi sorunlarını çocukların önünde çözmemeye özen göstermelidirler. Ebeveynlerden birinin suçlayıcı ya da diğer ebeveyni yetersiz görmesi çocuğa verilecek en büyük zarardır. Çocukların aile büyüklerinin veya diğer yetişkinlerin ebeveynleri ile ilgili yorumlarına maruz kalmamaları gerekir. Yetişkinlerin verdiği kararın hakimi ya da onların egolarının tatmin aracı olmamalıdırlar.

Çocuğa boşanma süreci her ayrıntısıyla anlatılmalı mı yoksa sadece bilmesi gerekenler mi anlatılmalı? Anne-babalara önerileriniz nelerdir?

Ayrılık kararını, çocuğun yaş durumuna en uygun cümlelerle açıklamak, anne ve baba olarak sorumluluklarınızın değişmediğini, her zaman onu seveceğinizi hissettirmek, görüşme düzeninizin nasıl olacağına hep birlikte karar vermek, çocukların bu süreçteki taleplerini hassas karşılamak gerekir. Çocuklar bazen evden ayrılan ebeveyn için kaygı duyar. Nerede yaşadığı, ne hissettiği ile ilgili soruları dikkatle dinleyip, tatmin edici cevaplar vermeye çalışmak gerekir. Ayrıca anne ve babaların kendi aralarındaki sorunları çocuklarının önünde konuşmamaya özen göstermeleri gerekir.

Okul, sağlık sorunları gibi konularda her iki ebeveynin de işbirliği yapması gerekir. Çocuklar boşanma sırasında terk eden veya ihmal eden ebeveyni de özlüyor. Böyle bir durumda mutsuzluk, içe kapanma, reddetme yoğun yaşanan duygular oluyor. Çocukların ebeveynleriyle ilişkilerini kesmek önerilmez ve babalar birbirlerinin yerini tutamaz. Babası tarafından ihmal edilen bir erkek çocuk, kendisini şekillendirmeye yardımcı olacak modelini de kaybediyor. Bir erkek veya gelecekte baba olmak ile ilgili bilgileri yeterince edinemiyor. Sonucunda da davranışlarını kontrol etmek, sorumluluklarını yerine getirmek konusunda isteksiz davranabiliyor. Karşı cinsle ilişki kurmak, sürdürmek ve sorunları çözmekte zorlanabiliyor. Zorlandıkları durumlarda mücadele etmekten kaçınabiliyor. Kız çocuklarının ise diğer cinsle ilişki kurmakta zorluk yaşadıkları gözlemleniyor.

Boşanma kararını açıklarken çocuğun yaşı önem taşıyor mu?

Okul öncesi dönemlerde yaşanan boşanmalarda çocuklar evden giden ebeveynin onu terk ettiğini ve bu durumun sorumlusunun kendisi olduğunu düşünüyor. Düzenli görüşmeler yapılması ve çocuğun evden giden ebeveynle duygusal duyumunun olması bu sürecin olumsuz etkilerini azaltıyor. Açıklama yapılacak çocuğun yaşı ne kadar küçükse o kadar somut bilgiye ihtiyaı oluyor. Bir ergen için hayat ile ilgili ciddi değişiklik yaşıyor olması fikrini daha küçük yaşlardaki çocuk terk edilmek olarak algılayabiliyor.

VKV Amerikan Hastanesi
Pediatri Bölümü
Pedagog Güzide Soyak