ÇOĞUL GEBELİK VE İKİZLER
Çoğul gebelik sürecinde beklenen olası sorunlar nelerdir?
Çoğul gebelikler, tekil gebeliklere oranla hem anne hem de bebek için daha yüksek risk taşır.
Çoğul gebeliklerde artan riskler:
Gebelik sırasında preeklampsi
Gebelik diyabeti
Kansızlık
Plasenta yerleşiminin getireceği sorunlar
Sezaryene gereksinim
Doğum sonrası kanama ve buna bağlı olarak rahmin alınması
Bebeklerde anomali
Bebeklerin sıkışmasına bağlı olarak el ve ayaklarda duruş bozuklukları
Diskordan büyüme (bebeklerden bir veya daha fazlasının daha az gelişmesi)
Bu sayılan riskler içinde en önemlisi, erken doğum riskidir. Erken doğum sonucunda, bebeklerin yenidoğan bakım ünitelerinde kalmaları gerekebilir. İyi bir yenidoğan bakım ünitesinde bebeklerin yaşam şansı yüksek olmakla birlikte; 28 haftanın altında gerçekleşen doğumlarda yaşama şansı azalır. Ayrıca erken doğan bebeklerde bazı komplikasyonların görülme sıklığı çok daha fazladır. Bu komplikasyonlar bazı kalıcı problemler ile sakatlıklara da yol açabilir.
Çoğul gebelik sürecinde anne adayının takibi nasıl olmalıdır?
Çoğul gebeliği olan anne adayları, gebelik sırasında çok yakın takibe alınmalıdır. Gebeliğin son dönemlerine kadar iki haftada bir anne adayları takip edilmeli; gebeliğin son döneminde ise her hafta gerekli kontroller yapılmalıdır. Bazı özel durumlarda gebelik takibi, daha sık periyotlarda bile yapılabilir.
Üçüz ve daha fazla sayıda çoğul gebeliklerde, gebeliğin önemli bir kısmının hastanede yatarak geçirilmesi gerekebilir. Gebelik sırasında görülme olasılığı artan yüksek tansiyon, diyabet, kansızlık gibi komplikasyonlar erken dönemde tanınmalı ve tedavi edilmelidir. Gerektiği takdirde anne adayı, beslenme konusunda bir diyetisyenden yardım almalıdır.
İkizlere isim seçerken nelere dikkat edilmelidir?
İkizlere isim seçerken aynı hecelerden ve seslerden oluşan isimler koymaktan kaçınılmalı,
farklı baş harflerle başlayan isimler konulmalı, hepsine kendi isimleriyle hitap edilmelidir.
Ebeveynler aynı harflerle başlayan isimler koymaktan kaçınmalıdırlar çünkü okulda veya sağlık kayıtlarında karışıklığa neden olabilir. Aynı zamanda ebeveynler çocukları için farklı zamanlarda sosyal güvenlik numarası talep ederlerse ilerde yaşanabilecek problemleri önlemiş olurlar.
İkizleri giydirirken nelere dikkat etmeliyiz? Genelde ikizler eş giydirilir bu doğru bir yaklaşım mıdır?
Çoğulları benzer ya da aynı giydirmenin nedenleri dünyaya onların “özel” olduğunu göstermek ya da aralarında rekabet oluşmasını önlemek duygusu olabileceği gibi sadece bu şekilde kıyafet alışverişi yapmak daha hızlı ve bu şekilde giydirmek daha kolay olduğu için de olabilir.
Ayrı giydirmenin çoğullarınızın ayrıştırılmasını kolaylaştırmak, bireyselleşmelerine katkıda bulunmak ve kıyafet paylaşımı nedeniyle her bir bebeğinizin daha fazla sayıda kıyafetten yararlanabilmesi gibi avantajları vardır.
Pek çok çoğul büyüdüğünde kardeşi ile aynı giydirildiği günleri üzülerek hatırlar. Bebekleriniz küçükken eğer aynı giydirme eğilimindeyseniz benzer ama farklı renkli ya da aynı modelde giydirmeyi seçebilir, büyüdükçe kararı onlara bırakabilirsiniz.
İkizleri olan ebeveynlerin ikiz olmayan diğer çocuklarına yaklaşımları nasıl olmalıdır?
Çoğullar her zaman dikkat çeker. Çoğullara özel ilgi gösterildiğinde ya da iltifat edildiğinde diğer çocuğunuzun kendini dışlanmış hissetmemesi için onu da sürece dahil etmelisiniz : “Bu güzel kıvırcık saçları abilerinden aldılar”
Şarkı söylemek, kitap okumak gibi birlikte oynayabilecekleri oyunlar bulmalısınız
Çocuğunuzun kendisine özel zaman ve yer ayırabilmesini sağlamalısınız
Abi-abla olmak bazen motive edici olsa da, bu durumun çocuğunuzu mutsuz ettiğini hissederseniz bu rolü minimum vurgulamalı ve kullanmalısınız.
Çocuğunuzun doğum gününün ya da diğer özel günlerinin çoğulların gelişiyle gölgelenmesine izin vermemeli, gerekirse hazırlıkları önceden tamamlamalısınız
Gerekirse bebekler doğmadan önce büyük çocuğunuzu okul öncesi bir programa veya kreşe yazdırabilirsiniz. Çocuklar bu dönemde istikrarlı bir bakıcıya, rutin eylemlere ve güvende olmaya ihtiyaç duyarlar.
İkiz olan çocukların kendi aralarında geliştirdikleri bir iletişim biçimi olan “İkiz dili” hakkında neler söyleyebilirsiniz?
İkizlerin dil gelişimindeki en çarpıcı olgulardan biri ‘’ikiz dili’’nin ortaya çıkışıdır. Avustralya’da yapılan en son araştırmalar bunun daha az gelişmiş veya özgün dil bozukluğuna yatkın bir dil türü olduğunu savunmaktadırlar. Özellikle de eğer ikiz kardeşler aynı gelişimsel seviye de iseler bu dili kullanma olasılıklarının daha fazla olduğu bilinmektedir. Yine Avustralya’da yapılan bir araştırma ikizlerin birbirleriyle kullandıkların dilin, yetişkinler ile konuşurken kullandıkları dilden daha az gelişmiş olduğunu göstermektedir. İkizlerin daha basit bir dille birbirleri ile konuştukları, daha az kelime kullandıkları izlenmiştir. İngiltere’de yapılan bir çalışma ise ‘’ikiz dilini’’ kullanan ikizlerin (%50 oranında), ikiz dili kullanmayanlara(%11) göre daha fazla konuşma ve dil bozukluğu yaşadığını göstermektedir.
İkizi olan anne – babalara neler tavsiye edersiniz?
Başlangıçta her iki bebeğinize de aynı oranda bağlanamadığınız hissedebilirsiniz. Bundan korkmayın ve bu duygunun birçok çoğul gebelikte yaşanan birşey olduğunu bilmeniz gerekir. Daha az ilişki kuduğunuzu düşündüğünüz bebeğinizle daha fazla göz teması kurmak, dokunmak ve konuşmakla ilgili gayret gösterebilirsiniz. İkizlerin bakımında yardımcı olan diğer bireyler de bazen kendilerini daha yakın hissettikleri bebeklerden birini seçip onun ihtiyaçlarıyla daha fazla ilgilenir olabilirler. Bu da anne ve bebek arasındaki bağlanmayı etkileyebilir. Günlük bakımlarında ve boş saatlerinizde bebeklerinize eşit zaman ayırmaya çalışın. Bir bebeğin bütün sorumluluğunu tek kişinin yüklenmemesine gayret edin.
VKV Amerikan Hastanesi Tüp Bebek Bölüm Şefi Doç. Dr. Bülent Urman
