Genel SağlıkHABERLER

ÇOCUKLARIN OKULDAKİ İKİNCİ VEYA ÜÇÜNCÜ YILLARI DA OLSA, UZUN YAZ TATİLİNİN ARDINDAN, OKULA YENİDEN ALIŞMA SÜRECİ YAŞAR VE İLK KEZ BAŞLAYAN BİR ÇOCUĞUN TEPKİSİNİ GÖSTEREBİLİRLER.

Okula yeni başlayan çocuklar, anne-babalarından ayrılma kaygısı yaşayabilirler. Bununla birlikte, daha önceki yıllarda okula gitmiş bir çocuk da ilk kez başlıyormuş gibi aynı kaygıyla tepki gösterebilir. Tüm bunlar, oldukça sık görülen ve çocukların doğasında olan durumlardır.

En sık görülen davranışlar:

• Uzun süreli ağlama ve sakinleşmesinin uzun sürmesi,
• Anne-babadan ayrılamama ve sürekli fiziksel temasa gereksinim duyma,
• Okula gitmek istememe ve gitmemek için nedenler üretme,
• Sabahları baş ağrısı, kusma, ishal gibi fiziksel şikayetler yaşaması vb.

Bu durumun nedenleri olarak şunları sıralayabiliriz:

• Bilinmeyen bir ortama girmekten duyulan kaygı ve korku: Çocuklar için kendini güvende hissetmek çok önemlidir. Yeni tanıdığı bir ortam ona bir süre güvensiz gelecektir.

• Yeniliklere karşı uyum göstermekte zamana gereksinim duyma: Çocuğun yaşı ne kadar küçükse uyum süreci o kadar uzun sürecektir.

• Anne ve/veya babaya aşırı bağımlılık: Aşırı bağımlılık, kaybetme ve terk edilme korkusunu da beraberinde getirir. Çocuk, okula gittiğinde anne-babasını bir daha göremeyeceğini düşünebilir.

• Ev ortamındaki değişiklerle okula başlamasının aynı zamana denk gelmesi: Yeni bir eve taşınma, yeni bir kardeş (kardeşim bütün gün evde kalıyor ama ben kalamıyorum!), aileden birinin hastalığı (hastaya bakmak isteyebilir), boşanma (kendisi okuldayken anne veya babanın evden gideceğini düşünebilir) vb.

• Çocuğun geçmişte kötü bir okul deneyimi yaşaması: Geçmişteki kötü bir okul deneyimi, çocuğun yeni okulu için de aynı şeyi düşünmesine neden olabilir. Ta ki yeni okulunda kendini güvende hissedene dek…

• Anne ve/veya babanın çocuğun kendilerinden ayrışmasına izin vermemesi: Bazen anne-babalar çocuklarından ayrıldıkları için kendileri de suçluluk ve kaygı duyguları yaşarlar ancak bunu fark etmeleri kolay olmaz. Böyle bir durumda çocuğun okul korkusunu bilmeyerek de olsa arttırırlar.

Bazen de ilk günlerde okula uyumda zorluk yaşamayan çocukların birkaç gün sonra yukarıda anlatılanlara benzer tepkiler verdikleri görülür.

Böyle bir durum yaşanmasının sebepleri:

• İlk günlerde yaşadığı şaşkınlığı üzerinden atmasıyla ayrılık korkusunun gün yüzüne çıkması,
• Okula gelmenin parka gitmek gibi olmadığını anlamaya başlaması,
• Okulun sürekliliğinin farkına varması,
• Çocuk-merkezli bir ev ortamından geliyorsa okulun kurallarına uyum sağlamada güçlük çekmesi,
• Öğretmeni ve arkadaşları ile iletişim kurmakta zorlanması vb. olabilir.

Nasıl davranmalı?

• Çocuğunuza zaman tanıyın; düzenli bir şekilde okula devam etmesini sağlayın.
• Ayrılmalara, vedalaşmalara özen gösterin. Çocuk vedalaşmalara alışmış olmalı ve sonrasında kendisini neyin beklediğini bilmelidir. Vedalaşmalar kararlı ve net olmalı, çok uzun sürmemeli ve dramatik olmamalıdır. Ayrıca ondan habersiz okuldan gidilmemelidir.
• Anne-baba olarak ağlayan çocuğu ‘arkada’ bırakmak kolay değildir. Ancak kararlı ve sabırlı olmaya çalışın ve okuldaki eğitimcilerin çocuğunuzla ilgili geribildirimlerine kulak verin.
• Çocuğa kısaca okulun amacını anlatın. Okulu yalnızca bir oyun yeri gibi göstermeyin.
• Çocuğun okul hakkındaki düşüncelerini dinleyin ancak çok fazla yorumda bulunmayın. Çocuğun anlattıklarını öğretmeni ile paylaşın.
• Anne-babanın okula yönelik bakış açısı da çocuğu etkiler. Okula ve öğretmene karşı olumlu ve güvenli bir bakış açısı varsa çocuk bunu hissedecek ve onun için yeni olan bu ortama daha çabuk güven duyacak ve uyum sağlayacaktır.
• Çocuğu okula alıştırmak için okulu korkutucu, ceza veren bir yermiş gibi göstermeyin. Örneğin; ‘Anne-babalar içeride oturursa müdür onlara kızar ya da ceza verir’ yerine ‘Okulun kurallarına göre anne-babalar çocukları bahçede bekliyorlarmış’ gibi bir açıklama yapmaya özen gösterin.
• Çocuk okula uyum gösterene kadar hep aynı yetişkinin onu okula götürmesine ya da servise bindirmesine özen gösterin.
• Okul çıkışında onu kimin karşılayacağını söyleyin ve değişiklik yapmamaya özen gösterin.
• Çocuğunuzun evden sevdiği, bağlı olduğu bir nesneyi okula götürmesine izin verin. Bu nesne, ona sizi anımsatır ve onun kendini güvende hissetmesini sağlar.
• Kendi duygularınızı tartın. Acaba onu okulda ‘sizsiz’ bıraktığınız için suçluluk, çaresizlik, kaygı, öfke gibi duygular yaşıyor olabilir misiniz? Bu durumda okulun psikolojik danışmanından yardım alabilirsiniz.

Özel ALEV Anaokulu
Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Servisi