ASRIN HARİKA BİTKİSİ: SOYA
Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halis Arıoğlu, içerdiği değerli besin maddeleri nedeniyle 250’den fazla yerde kullanılan soyanın, asrın harika bitkisi kabul edildiğini söyledi.
Prof. Dr. Arıoğlu, konuya ilişkin açıklamasında tohumlarında yüzde 36-40 protein, yüzde 18-24 yağ, yüzde 26 karbonhidrat ve yüzde 8 madensel yağlar içeren soyanın, insan ve hayvan beslenmesinde önemli bir yere sahip olduğunu ve ayrıca değişik sanayi kollarında yaygın olarak kullanıldığını belirtti.
Soyanın önemli bir yağ bitkisi olduğunu anlatan Prof. Dr. Arıoğlu, “Dünya bitkisel yağlı tohum üretiminin yüzde 50’si ve bitkisel ham yağ üretiminin yüzde 27’si soyadan elde ediliyor” dedi.
ATARDAMAR DARALMASINI ÖNLEYİCİ ETKİ
İnsan bünyesindeki yağ ve lipid metabolizmasını düzenleyen yağ asitlerini içerdiğinden, şeker hastalığı, damar sertliği ve kroner kalp hastalığı olan kişilere soya ve soya yağı önerildiğini kaydeden Prof. Dr. Arıoğlu, “Soya yağı, özellikle atardamar daralmasını önleyici etkiyi sahiptir. Ayrıca, soya yağı kandaki kolestrol düzeyini düşürür” diye konuştu.
SOYANIN KADINLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Soyanın, kadınlarda ostrojen hormonunun kanserojen etkisini önlediğini ve zararlı hücrelerin gelişimini durdurduğunu vurgulayan Prof. Dr. Arıoğlu, şöyle devam etti:
“Bu nedenlerden dolayı, kadınlarda göğüs kanserine yakalanma riskini azaltıyor. Araştırmalar, hergün soya ile beslenen Japon kadınlarında göğüs kanserine yakalanma riskinin, Avrupalı kadınlara göre dört kat daha düşük olduğunu göstermiştir.”
MENOPOZ VE SOYA İLİŞKİSİ
Menopozun, orta yaş üstü kadınların en önemli sorunlarının başında geldiğini vurgulayan Arıoğlu, “İleri yaştaki kadınlarda ortaya çıkan menopozun etkisini giderebilmek için, vücuda doğal ostrojen hormonu takviyesinin gerekli olduğu hekimler tarafından bildiriliyor. Menopoz döneminde kadınlara, diyet beslenmesinde, vazgeçilmez besin kaynağı olarak soyalı ürünler önerilmektedir. Özellikle menopoz döneminde soyalı ürünlerle beslenen kadınlarda, yüzde 40 daha az ateş basması şikayetlerinin olduğu saptanmıştır” dedi.
MENOPOZA GİREN KADINLARA ÖNERİLER
Menopoz dönemine giren kadınlarda, ostrojen hormonunun azalması nedeniyle vücut dengesinin bozulduğunu ifade eden Prof. Dr. Arıoğlu, bu bozulmanın, soya proteinince giderildiğine dikkati çekti.
Kadınlarda menopoz belirtilerinin görülmeye başlaması ile birlikte günde 25 gram soya proteini tozunun alınması, menopozun tam etkisine girilmesi halinde ise bu miktarın 40 grama çıkarılmasının doktorlar tarafından önerildiğini anlatan Prof. Dr. Arıoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:
GÜNDE 50 GRAM SOYA
“İtalya’da yapılan araştırmalar, menopoz dönemine giren kadınların sağlıklı olarak yaşamlarını sürdürebilmeleri için, günde 50 gram soya almalarının gerekli olduğunu ortaya koymuştur. Menopoz sonrası kadınlarda, her yıl ortalama yüzde 5 oranında kemik ağırlığı azalıyor. Bu hastalığa karşı da soyalı ürünler öneriliyor. Soya proteini sayesinde, vücuda alınan kalsiyumun dışarı atılması yüzde 50 oranında azalıyor.”
DİĞER YARARLARI
Soya yağında bol miktarda elementler ve vitaminler bulunduğunu, bu özelliklerinden dolayı da insan beslenmesinde önemli yere sahip olduğuna işaret eden Prof. Dr. Arıoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
“Soya, B vitamini deposu olarak bilinir. Bu nedenle soyalı besinlerin hazmı kolaylaştırdığı ve çocuklarda kemik gelişimini artırdığı, ayrıca çocuklarda ortaya çıkan kronik sindirim zorluğu ve kabızlığın soya sütü kullanımı ile büyük oranda atlatıldığı saptanmıştır.”
Prof. Dr. Arıoğlu, soyada bulunan bol miktardaki E vitamininin, parkinson ve alzheimer hastalıklarının tedavisinde de oldukça etkili olduğu ve yaşlanmayı geciktirdiğinin bilindiğini kaydetti.
Almanya’da eczanelerde reçetesiz satılan Gulutamin adlı ilacın soyadan elde edildiğine işaret eden Arıoğlu, bunun da stres ve zihin yorgunluğuna karşı kullanılmakta olduğunu söyledi. Arıoğlu sözlerini şöyle tamamladı:
“Soya unu, büyüme ve gelişmeyi teşvik eden ve hızlandıran çok değerli amino asitleri içerdiği için bebek mamalarının yapımında önemli oranlarda katkı maddesi olarak kullanılıyor. Ayrıca, soya unu salam, sosis, bisküvi, kurabiye, makarna, şekerlemeler ve özel diyet besinleri başta olmak üzere değişik amaçlarla insan beslenmesinde yerini alıyor.”