AMELİYAT BİNLERCE EPİLEPSİ HASTASININ İYİLEŞME UMUDU OLUYOR
Epilepsi, bir başka deyişle sara hastalığı ülkemizde 700 bin kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Bu hastaların 70 bininin sara nöbetleri, yıllarca ilaç kullanmalarına karşın kontrol altına alınamıyor. Bu hastalar için ameliyat bir umut. Ameliyat ancak uzun yıllar ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalar için bir seçenek olarak değerlendiriliyor. Epilepsi ameliyatlarında başarı oranı ise yüksek. Epilepsi hastalığı ve ameliyatı ile ilgili olarak Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Türker Şahiner ile Anadolu Sağlık Merkezi Nöroşirurji Uzmanı Prof. Dr. Tuncer Süzer bilgi verdi.
Günümüzde Türkiye’de yaklaşık 700 bin sara hastası bulunuyor. Yüzlerce çeşit nöbetle kendini gösteren hastalık, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiliyor. Bu hastaların 70 bini ilaçla tedaviye yanıt vermiyor. Ameliyatla tedavi sara hastaları için bir umut. Ancak birçok çeşidi bulunan bu hastalık için belli koşullarda ameliyat ile tedavi uygulanabiliyor.
Konuyla ilgili danıştığımız Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Türker Şahiner öncelikle epilepsi hastalığı hakkında için şu bilgileri verdi:
“Sara nöbetleri, kaynaklandıkları beynin farklı bölgelerine göre çeşitlillik gösterir. En sık karşılaşılan sara türü olan temporal lob epilepsileri, ameliyata en uygun olan ve başarı şansı en yüksek sara türüdür. Temporal lobun ‘öğrenme işlevi’nde, belleğin oluşmasında önemli rolü bulunuyor. Burası ‘beynin geçmişte kazandığı deneyimleri depolamak üzere ilk hazırlığın yapıldığı bir bölge’ olarak da tanımlanabilir. Bu epilepsi türünde, yüzlerce çeşit nöbet görülebilir. Hastanın nöbet geçirdiği, çoğu zaman anlaşılamayabilir. Nöbet sırasında hasta, o sırada gerçekleştirdiği işi aynı şekilde devam ettirebilir. Nöbetler hastanın bir an donup kalmasına ya da bulunduğu ortamdan bilinç olarak uzaklaşmasına neden olabilir. Bu kişilerin sara hastası olduğunu bilmeyen çevresindekiler, psikiyatrik rahatsızlığı olduğunu düşünebilirler. Nitekim bu hastalar, kriz sırasında bilinçleri kısmen kapandığı için sosyal sorunlara ve ciddi kazalara yol açabilir, hatta bilinçsiz olarak suç bile işleyebilirler. Nöbet sırasında bilinci bir süreliğine kapanan hasta birçok riske maruz kalır. Sara hastaları arasında ani ölüm çok yüksektir. Uyku sırasında nöbet nedeniyle boğularak ölümler görülebilir. Kısacası nöbetler ölümcül değildir ama yarattığı sonuçlar yaşamı tehdit edebilir.”
Epilepsi hastalığının tedavisi ameliyat ile mümkün ancak ameliyat sara hastalığı olan herkese ilk aşamada önerilmiyor. Bir sara hastasının ameliyat olabilmesi için, uygun sürelerde birden fazla çeşit ilacı tek tek ve veya kombinasyonlar şeklinde uygulaması ancak tedaviden istenilen düzeyde yanıt alamaması gerekiyor.
Bunların dışında hastanın geçirdiği nöbet sayısı da önemli bir kriter. Yıllarca antiepileptik ilaç kullanmasına rağmen nöbeti kontrol altına alınamayan ve sayısı 70 bine ulaşan hastalar, ameliyat için en uygun grubu oluşturuyor.
Epilepsi ameliyatlarında başarı şansı oldukça yüksek
Epilepsi ameliyatlarının mutlaka eğitimli bir ekip tarafından, uygun teknolojik altyapıya sahip merkezlerde yapılması gerektiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Nöroşirurji Uzmanı Prof. Dr. Tuncer Süzer şunları söyledi:
“Ciddi bir ekip çalışması gerektiren epilepsi ameliyatları çok az merkezde gerçekleştiriliyor. Ameliyatlar için deneyimli, eğitimli bir ekip ve teknolojik altyapı en önemli unsuru oluşturuyor. Epilepsi ameliyatlarında başarı şansı oldukça yüksek. Temporal lob epilepsi ameliyatlarının %80’inde nöbetler tamamen sona erdirilebiliyor. Kalan %20’sinde ise nöbetler azalıyor ve kontrol altına alınıyor. Beynin diğer bölgelerinde başarı şansı biraz daha düşüyor fakat bu şans her zaman %50 daha yüksek. Özetle söylemek gerekirse, ameliyattan sonra hastaların yaşam kalitesi artıyor.”
Özellikle çocuk hastalar için yeni bir yöntem : Vagal Sinir Stilümatörü
Epileptik odak noktasının riskli bölgede yer alması nedeniyle ameliyat edilemeyen kişilere uygulanan alternatif bir yöntem de “Vagal Sinir Stilümatörü”dür. Bu yöntemde kalp pili gibi küçük bir operasyonla göğüs duvarına yerleştirilen cihaz ile vagus siniri uyarılıyor. Şiddeti ve frekansı hekim tarafından ayarlanan uyarı sinire iletiliyor. Vagal sinir stimülatörü yöntemi sonucu nöbetler sona eriyor ya da anlamlı bir şekilde azalabiliyor. Bu, özellikle çocuklar için çok uygun bir yöntemdir.
Özellikle akraba evliliklerinin yaygın olduğu toplumumuzda beyin özürlü doğan ve aynı zamanda sara hastası olan çocuk sayısı da fazla. Beynin özürlü olması nöbete zemin hazırlıyor. Bu çocukların ev içinde bakımı sırasında sık sık nöbet gelmesi aileleri ruhsal açıdan olumsuz etkiliyor. Nöbetler sadece dalgınlık şeklinde gerçekleşebildiği için, çoğu zaman aileler tarafından fark edilmiyor, ancak şiddetli nöbetlerde hekime başvuruluyor. Bu çocukların nöbetleri basit ameliyatlarla kontrol altına alınabiliyor.
