ROMATOİD ARTRİT’TE STRES TEDAVİ DÖNEMİNİ ETKİLİYOR

Romatizmal bir eklem hastalığı olan Romatoid Artrit en çok eklemde ağrı, kızarıklık, şiş ve sıcaklık belirtileriyle ortaya çıkıyor. VKV Amerikan Hastanesi Fizik ve Tedavi Bölümü’nden Dr. Önder Çerezci erken teşhisin hastalığın ilerlemesini durdurmak ya da en azından yavaşlatmak açısından önem taşıdığını söylüyor.

Dr. Önder Çerezci hastalıkla ilgili şu bilgileri veriyor:

Romatoid Artrit nedir?

En sık görülen iltihabi romatizmal eklem hastalığıdır. Başta el parmakları olmak üzere vücudun bütün eklemlerini tutabilen, bazen iyileşme bazen kötüleşme dönemleri ile devam eden uzun süreli kronik bir hastalıktır. Genellikle 20-40 yaş arası insanları tutar ve kadınlarda erkeklere oranla 3 kat fazla görülür.

Sebepleri nelerdir?

Romatoid Artrit’te vücudun bağışıklık sistemi bozulur ve vücut kendi dokularını yabancı kabul ederek onlara karşı savaş başlatır. En sık eklem zarına karşı reaksiyon gelişir ve komşu kıkırdak, kemik, tendon ve bağlara da zarar verir. Hatta hasar daha da ilerleyerek iç organlara da zarar verebilir. Bağışıklık sistemini neyin bozduğu yönünde kesin bir bulgu yoktur ancak bir enfeksiyonun bunu tetikleyebileceği düşünülür. Herkeste olabilecek sıradan bir mikrobun Romatoid Artrit’e yatkın kişilerde bağışıklık sistemini bozup hastalığı başlattığı düşünülür. Romatoid Artrit genetik geçiş göstermez ancak HLA-DR4 doku tipini taşıyanlarda daha sık görülür.

Belirtileri nelerdir?

Eklemde ağrı, kızarıklık, şiş ve sıcaklık en önemli belirtilerdir.

Ancak hastaların %10-15’inde eklem bulguları olmadan ateş, halsizlik, iştah kaybı, kilo kaybı, kansızlık gibi genel belirtilerle başlar.

Hastalarda sabah tutukluğu çok belirgindir ve 2 saatten uzun sürebilir.

Dirsekler başta olmak üzere vücudun çeşitli yerlerinde nodül adı verilen şişlikler olabilir.

Seyrek olmakla beraber kalp, akciğer, dalak, göz gibi iç organları tutarak onlara ait belirtiler verebilir.

Hastalık dönem dönem şiddetlenir ve sonra tekrar sakinleşir ve bazı hastalarda daha yavaş seyrederken bazılarında daha şiddetli seyreder, ilerler ve eklem bozuklukları ile karşımıza çıkar.

Nasıl tanı konur?

Erken teşhis, hastalığın ilerlemesini durdurmak ya da en azından yavaşlatmak için çok önemlidir. Eklemlerde oluşacak hasarı bu sayede azaltmak mümkündür. 4 veya daha fazla eklemde ağrı, şiş, kızarıklık ve sıcaklık bulunan; yorgunluk, sabah tutukluğu tarif eden her hastada Romatoid Artrit düşünülmelidir. Laboratuvar testleri olarak sedimantasyon, kan sayımı ve Romatoid Faktör gibi testler faydalıdır. Röntgen bulgusu olarak, tutulan eklemlerdeki harabiyeti gösteren belirtiler önemlidir.

Nasıl korunabilirim?

Bilinen koruyucu bir yöntem yoktur. Ayrıca bulaşıcı bir hastalık değildir.

Nasıl tedavi edilir?

Tedaviye erken başlanması çok önemlidir. Olabildiğince erken dönemde hastalığı durdurabilen ya da en azından yavaşlamasını sağlayan uzun etkili antiromatizmal ilaçlar (metotrexat, sülfasalazin, etanercept, infliximab vb.) kullanılmalıdır.

Bu arada zaman zaman kortizon kullanılabilir ancak çok uzun süre olmaması tercih edilir.

İstirahat bu hastalarda çok önemlidir. Egzersiz programları verilirken bu sebeple iyi ayarlamak ve hastayı yormamak gerekir.

Eklemlerdeki harabiyet eklem deformasyonuna yol açabildiği için eklemleri koruyucu splint adı verilen yardımcı cihazlar kullanılabilir.

Hastalar hayatlarının her döneminde eklemlerini koruyucu davranış içinde olmalı, onlara zarar verici faaliyet ve davranışlardan uzak durmalıdır.

Romatoid Artrit’in kronik bir hastalık olduğu hastalara mutlaka anlatılmalı ve tedavinin her aşamasında hastanın bir hekim kontrolünde kalması gerektiği vurgulanmalıdır.

Hastaların stressiz ve gergin olmayan bir hayat sürmeleri, tedavinin başarılı olması açısından çok önemlidir.

VKV Amerikan Hastanesi
Fizik ve Tedavi Bölümü
Dr. Önder Çerezci