ZEHİRLENMELERDE NELER YAPILMALI?
Doktorlar, bu belirtilerin bulunduğu bir ortamın görülmesi durumunda yapılacak şeyleri bir bir sıraladılar.
Acil Tıp Uzmanı ve Türkiye Acil Tıp Derneği Eski Başkanı Dr. Ülkümen Rodoplu, renksiz ve kokusuz olan karbonmonoksit (CO) gazının fark edilemeyeceği için öldürücü olabileceğini belirtti. Rodoplu, kansızlığı olanlar, kronik bronşitli, kalp ve damar sistemi hastaları, yeni doğanlar ve hamilelerin zehirlenmesinin daha kolay olacağını söyledi. Türkiye Acil Tıp Derneği Eski Başkanı Dr. Rodoplu, kış aylarında sıkça rastlanan duman zehirlenmesine karşı vatandaşları uyardı.
Duman zehirlenmesinin, karbonmonoksit zehirlenmesi olduğunu anlatan Rodoplu, karbonmonoksitin, vücutta her yere kolayca geçebileceğini ve kanda bulunan ve oksijen taşıyan hemoglobin adı verilen maddeye kolayca bağlanabildiğini söyledi.
Bu nedenle bu gazla zehirlenmenin çok kolay olduğunu vurgulayan Rodoplu, şunları kaydetti: “Karbonmonoksit gazı; renksiz, kokusuz, tatsız bir gazdır. Bu yüzden de fark edilmesi zordur. Bu nedenle, zehirlenmeleri de çok ağır ve öldürücü olur. İlkyardım gönüllüsü tarafından karbonmonoksit zehirlenmesi belirtilerinin iyi bilinmesi ve erken saptanması hayat kurtarıcı olacaktır. Karbonmonoksit gazı, kazayla veya intihar amacıyla zehirlenmeye neden olabilir. Ayrıca, kansızlığı olanlar, kronik bronşitli hastalar, kalp ve damar sistemi hastalığı olanlar, yeni doğanlar, hamileler risk grubundadır. Bu kişilerin zehirlenmesi daha kolay ve sonuç daha öldürücüdür.”
Bütan gazı, kömürle çalışan soba, ocak ve diğer ısıtıcılar, otomobil egzozu dahil her türlü dumanın bu tür zehirlenmelere neden olacağını söyleyen Rodoplu, kapalı bir ortamda 15-20 dakika çalıştırılan bir aracın egzozundan çıkan karbonmonoksitin de öldürücü düzeylere ulaşabileceğine işaret etti. Rodoplu, zehirlenmelerde ilk belirtilerin, baş ağrısı, sarhoşluk hissi, kulak çınlaması, yorgunluk ve bulantı olduğunu, daha sonra düşünmede güçlük, göğüs ağrısı, çarpıntı, uyuşma, deride renk değişikliği, görme bozuklukları ve karın ağrısı gibi belirtilerin görüleceğini bildirdi.
Zehirlenmelerde önce can güvenliğinin sağlanması gerektiğini söyleyen Rodoplu, şunları söyledi: “Önce kendi çalışma alanınızı, sizi tehlikeye sokacak durumdan kurtarın. Ortamı havalandırın, etkilenmiş ya da zehirlenmiş olanları hareket ettirebiliyorsanız temiz havaya çıkarın. Hiç vakit yitirmeden, 112 ambulansı arayın. Hastanın bol oksijen almasını sağlayın. Uyanıklığını sağlamak için yüzüne su serpilebilir. Bilinci yerinde ise sık ve derin nefes almasını önerin. Gerekiyorsa, kalbi ve solunumu durmuşsa, ‘temel yaşam desteği’ uygulayın. Bunun için mutlaka eğitim almış olmalısınız. Kazazedenin yüzde 100 oksijene ihtiyacı olacağından, mutlaka bu imkanların sağlanacağı bir hastaneye naklini sağlayın.”
