YAZILI VE SÖZLÜ GÖRSEL YAYIN ARAÇLARIYLA YAYINLANAN, SAĞLIKLA İLGİLİ REKLAM VE İLANLAR HAKKINDA GENELGE
YAZILI VE SÖZLÜ GÖRSEL YAYIN ARAÇLARIYLA YAYINLANAN, SAĞLIKLA İLGİLİ
REKLAM VE İLANLAR HAKKINDA GENELGE
TABİP ODASI BAŞKANLIĞINA
Konu: Yazılı ve Sözlü Görsel Yayın Araçlarıyla Yayınlanan, Sağlıkla İlgili Reklam ve İlanlar Hk.
Özel sağlık hizmetleriyle ilgili mevzuat düzenlenirken, bu alanda rekabetin gelişmesini önleyici düzenlemeler yapılmıştır. Reklam ve ilanlarla ilgili özel maddeler konularak çeşitli kısıtlamalar geliştirilmiştir.
1995 yılında yürürlüğe giren 4077 Sayılı Kanun’un 16. Maddesi de Ticari Reklam ve İlanlarla ilgili hükümleri içermektedir. Aynı Yasa’nın 17. Maddesine dayanarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde görev yapan “Reklam Kurulu”nun 18 üyesinden birisi de, Türk Tabipleri Birliği temsilcisidir. Reklam Kurulu göreve başlamasından bu yana (yaklaşık 2.5 yıl) sağlık alanında yapılmış olan başvuruları titizlikle değerlendirmiş ve bu alanda çok duyarlı davranmıştır.
4077 Sayılı Yasa’nın, ticari reklam ve ilanlarla ilgili 16. Maddesinde, “Ticari reklam ve ilanların yasalara … uygun … olmaları esastır…” hükmü bulunmaktadır. Reklam ve ilanları değerlendirirken, el broşüründen, tabelalara, etiketten, gazete, radyo ve televizyon reklamlarına kadar tüm alanlar inceleme kapsamına girmektedir.
Sağlık alanındaki tanıtım ihlallerinin bir çoğunun yerel düzeydeki radyo, televizyon ve gazeteler yoluyla yapıldığı ve bu alanda uygulanacak mevzuat konusunda bilgi eksikliği olduğu görülmektedir.
Sağlık alanındaki yasal mevzuata bakıldığında 1219 Sayılı Yasa’nın 24. Maddesi aynen şöyledir:
“Mesleklerini uygulayan hekimler hastalarını kabul ettikleri yer ile muayene saatleri ve uzmanlıklarını bildiren ilanlar verebilirler. Diğer biçimlerde ilan, reklam ve benzerlerini yapmaları yasaktır.”
Yani, 1219 Sayılı Yasa’nın 24. Maddesinde tanımlananın dışında ilan ve reklam yapan hekimler ve sağlık hizmeti sunan şirketler, aynı zamanda 4077 Sayılı Yasa’nın 16. Maddesine de aykırı davranmış olacaklardır. Bu reklam veya ilanları yayınlayan televizyon, radyo ve gazete gibi mecra kuruluşları ile bu reklam ve ilanları hazırlayan reklam ajansları da ayrı ayrı olarak bu yasa hükmüne aykırı davrandıkları için cezalandırılabileceklerdir.
1219 Sayılı Yasa’nın 24. Maddesine, ayrıca Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi’nin 8. ve 9. Maddelerine aykırı davranan, ilgili hekimler ve kuruluşların sorumlu hekimleri hakkında Tabip Odası tarafından disiplin soruşturmaları açılarak, Onur Kurullarına sevkedilmeleri gereklidir.
Yazımızın ekinde RTÜK’ten temin edilen, bölgenizdeki radyo ve televizyonların adresleri bulunmaktadır. Yukarıda aktarılmış olan bilgilerin bu yayın kuruluşlarına bildirilmesiyle, bilgi eksikliğinden kaynaklanan yanlış uygulamaların önlenebileceği kanaatindeyiz.
Bu uyarılara rağmen bölgenizde saptadığınız, yasayı ihlal eden reklam ve ilanlardan; yazılı ise yayının reklamını da içeren tamamını ve yayın tarihini, görsel ve sözel ise, yayınlayan kuruluş yayın saati, tarihi ve yayının kasetini Konseyimize göndermeniz halinde Reklam Kurulu’na başvuru yapılarak Yasa’nın gereğinin yapılması istenilecektir. Başvuruların tarafınızdan yapılması halinde, “Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu Başkanlığı Eskişehir Yolu 7.Km. Ankara” adresine gönderilmesi ve Konseyimize bilgi verilmesini dileriz.
Saygılarımızla,
Dr.Füsun Sayek
TTB Merkez Konseyi
Başkanı