ULUSLARARASI SAĞLIK TÜZÜĞÜ

ULUSLARARASI SAĞLIK TÜZÜĞÜ

Resmi Gazete
Tarih: 25.4.1973; Sayı: 14517

BAŞLIK I – TANIMLAR
MADDE 1
Bu Tüzüğün uygulanmasında:
“Aedes aegypti endeksi” sınırları iyice belirlenmiş bir bölgede, ister yapıların içinde, isterse bunlara bağlı dolaydaki arsalar üzerinde, Aedes aegypti sürfe üreme yuvaları bulunan evlerin sayısı ile, aynı bölgede incelenen evlerin toplam sayısı arasındaki yüzde oran demektir.
“Aerosol difüzörü” valfı açılınca böcek öldürücü aerosolü yapan,içinde basınç altında bir preparatın bulunduğu difüzör demektir.
“Bagajlar” Bir yolcunun ya da tayfalardan birinin kişisel eşyası demektir.
“Böceklerden arıtma” gemilerde, uçaklarda, trenlerde, kara taşıtları veya başka taşıt araçlarında ve koyacaklarda bulunan insan hastalıklarını nakleden vektör böcekleri öldürmeye yöneltilmiş işlem demektir.
“Direkt transit bölge” direkt transit trafiği kolaylaştırmak ve duruşlar sırasında yolcular ve mürettebatın, hava limanından dışarıya çıkmadan, özellikle ayrı yerde ayırımlarını sağlamak için, ilgili sağlık makamının onayı ve doğrudan doğruya kontrolu altında, bir hava limanının içinde ya da ona bağlı olarak kurulmuş özel bir bölge demektir.
“Bulaşık bölge” ülkesinde hastalığın bulunduğunu bildiren sağlık yönetimince, salgınla ilgili ilkelere dayanılarak tarif edilen bir bölge demektir ve mutlaka idari sınırlara uyması gerekmez. Bu bölge, ülkesinin öyle bir parçasıdır ki, halkın özellikleri (yoğunluğu, hareketi) ile vektörler ve rezervuar hayvanlar potansiyeli nedeniyle, bildirilen hastalığın yayılmasına elverişli olabilir.
“Bulaşık kişi” Tüzüğe bağlı hastalıklardan birine yakalanmış olan ya da böyle bir hastalığın kuluçka dönemi içinde bulunmuş olduğu sonradan anlaşılan bir kişi demektir.
“Salgın” bir bölgede Tüzüğe bağlı bir hastalığın, olguların çoğalmasıyla yayılması demektir.
“Geçerli belge” bu deyim aşı için kullanıldığında 2, 3 ve 4 sayılı eklerde yer alan kurallara ve verilen örneklere uygun bir belge demektir.
“Gemi” Uluslararası bir yolculuk yapan bir deniz gemisi ya da iç sefere özgü bir gemi demektir.
“Genel Müdür” Örgütün Genel Müdürü demektir.
“Gün” 24 saatlik bir aralık demektir.
(Değişik : 7.9.1973 – 7/7131 K.) “Hava limanı” Üye Devletin toprağında bulunan, bu Devlet tarafından uluslararası hava trafiği için giriş ve çıkış limanı olarak belirlenen ve gümrük, kişilerin kontrolü, kamu sağlığı (1), hayvan ve bitki sağlığı işlemleri ile buna benzer başka işlemlerin yapıldığı bir hava limanı demektir.
“Hekim incelemesi” Bir gemi, uçak, tren, kara taşıtı, başka taşıt araçlarının ya da koyacağın ziyaret ve denetimini, aynı zamanda kişilerin ön incelemesini ve aşı belgelerinin geçerliğinin kontrolunu kapsar, fakat bir gemide farelerin yok edilmesine lüzum bulunup bulunmadığını bakmak için yapılan dönemsel denetimi kapsamaz.
“İthal olay” uluslararası bir yolculuk yapıldığı sırada gelen ve hastalığın bulaştığı kişi demektir.
“Karantinada” bir gemi, uçak, tren, kara taşıtı, başka taşıt araçları veya koyacağın, hastalıkların, hastalık rezervuarlarının veya hastalık nakledenlerin yayılmasını önlemek amacıyla, bir sağlık makamının bunlara uyguladığı tedbirlerin sürdüğü dönemde içinde bulundukları hal ya da şart demektir.
“Koyacak” (conteneur) yük taşımaya yarayan ve:
a) Sürekli nitelikte olup, bu nedenle de bir çok defa kullanılmaya elverişli olması için yeteri kadar dayanıklı;
b) Yükünü boşaltmadan bir ya da birçok taşıt aracı ile mal taşınmasını ko- laylaştırmak için özel bir biçimde yapılmış;
c) Kolayca doldurulup boşaltılabilecek biçimde yapılmış bir yük taşıma aracı demektir.
Koyacak deyimi bilinen bayağı ambalajlar ile taşıtları kapsamaz.
“Kuşkulanılan” sağlık makamınca Tüzüğe bağlı bir hastalığa bulaşma tehlikesine maruz kalmış ve bu hastalığı yayabilecek durumda sayılan bir kişi demektir.
“Liman” bir deniz limanı ya da bir iç liman demektir.
“Örgüt” Dünya Sağlık Örgütü demektir.
“Sağlık Yönetimi” bu Tüzüğün uygulandığı ülkenin tümü üzerinde, Tüzüğün öngördüğü, sağlık tedbirlerinin uygulanmasını sağlamaya yetkili Hükümet Makamı demektir.
“Sağlık makamı” yetkisi içindeki bölgede bu Tüzüğün izin verdiği ya da öngördüğü uygun sağlık tedbirlerinin uygulanmasından doğrudan doğruya sorumlu olan makam demektir.
“Serbesti müsaadesi” bir gemi için, bir limana girmesi, yolcu ve yük indirmesi ve bütün öbür işlemleri yapması için verilen bir uçak için ise karaya indikten sonra, yolcu ve yük indirmesi ve bütün öbür işlemleri yapması için verilen izin demektir.
“Mürettebat” bir gemi, uçak, tren, kara taşıtı ya da başka bir taşıt aracında hizmet eden personel demektir.
“Tecrit” bu deyim bir kişi ya da bir grup kişiler için kullanıldığında, bu kişinin veya kişilerin enfeksiyonun yayılmasını önleyecek biçimde, görevli sağlık personeli dışında, öbür bütün kişilerden ayrılması demektir.
“Transfer olay” bulaşıklığı aynı sağlık yönetimine bağlı başka bir bölgede almış olan enfekte bir kişi demektir.
“Tüzüğe bağlı hastalıklar” (Karantina hastalıkları) El Tor Kolerası da dahil kolera, sarı humma, veba ve variola minör (Alastrim) de dahil çiçek hastalıkları demektir.
“Uçak” uluslararası yolculuk yapan bir uçak demektir.
“Uçuş sırasında” Uçağın karadan ayrılmadan önce kapılarının kapatılması ile varışta açılmasına kadar arada geçen süre demektir.
“Uluslararası yolculuk”
a) Bir gemi veya bir uçak için, birden çok devletin toprakları üzerinde bulunan limanlar yahut hava limanları arasında yapılan bir yolculuğu ya da sözkonusu gemi veya uçak aynı devletin toprak ya da toprakları üzerinde bulunan limanlar veya hava limanları arasında yolculuk yaparken herhangi bir başka devletin toprağı ile ilişkiler kurarsa yalnızca ilişkileri yüzünden olan yolculuk demektir.
b) Bir kişi için, bu yolculuğun başladığı Devletin toprağından başka bir devletin toprağına giriş ile yapılan bir yolculuk demektir.
“Varış” bir geminin, uçağın, trenin ya da kara taşıtının:
a) Bir deniz gemisi için bir limana varışı;
b) Bir uçak için bir hava limanına varışı;
c) İç sefer yapan bir gemi için, coğrafya koşullarına göre ve 98 inci madde uyarınca ilgili Devletler arasında yapılan anlaşma veya sözleşmelere göre veya varış ülkesinde yürürlükte bulunan yasa ve tüzüklere göre, ya bir limana ya da bir sınır kapısına varışı demektir.
d) Bir tren ya da bir kara taşıtı için ise sınır kapısına varışı demektir.

BAŞLIK II – BİLDİRİMLER VE SALGINLA İLGİLİ BİLGİLER
MADDE 2
Bu Tüzüğün uygulanmasında her Devlet Örgüte, ülkesinin ya da ülkelerinin sağlık yönetimi ile doğrudan doğruya haberleşme hakkını tanır. Örgüt tarafından sağlık yönetimine gönderilen her bildirim ve verilen her bilgi Devlete yapılmış gibi ve sağlık yönetiminden Örgüte gönderilen her bildirim ve verilen her bilgi de Devlet tarafından yapılmış gibi

MADDE 3
1 – Sağlık yönetimleri, Tüzüğe bağlı bir hastalığın, ne ithal nede transfer olmayan ilk olayın kendilerine bağlı bir bölgede görüldüğünü öğrenir öğrenmez bunu en geç 24 saat içinde telgraf ya da teleks ile Örgüte bildirirler. Bunu izleyen 24 saat içinde de bulaşık bölgeyi bildirirler.
2 – Bundan başka sağlık yönetimleri, keyfiyeti öğrenir öğrenmez ve en geç 24 saat içinde Örgüte telgraf ya da teleks ile bir bildirim göndererek:
a) Bildirimde hastalığın ilk çıktığı yere ilişkin elde edilen bütün bilgileri de vererek, Tüzüğe bağlı bir hastalıktan bir ya da birkaç olayın bulaşık olmayan bir bölgeye ithal ya da transfer olduğunu;
b) Bildirimde geminin adını ya da uçağın uçuş numarasını uğradığı ve uğrayacağı yerleri ve gemi yahut uçağa ilişkin olarak, alınmış ise, alınan tedbirleri belirterek bir gemi ya da uçağın, içerisinde bir veya birkaç Tüzüğe bağlı hastalık olgusu ile geldiğini bildirirler.
3 – Akla yatkın geçerli bir klinik incelemeye dayanılarak böylece bildirilen hastalık, ilk olanakta gerçekleştirilebilecek laboratuvar incelemeleriyle doğrulanır ve sonuçları hemen telgraf ya da teleks ile Örgüte bildirilir.

MADDE 4
1 – Sağlık yönetimleri, sivrisinekler üzerinde veya insandan başka omurgalılar üzerinde bulunanlar da dahil, sarı humma virüsünün bulunduğunu gösteren olgunları ya da topraklarının herhangi bir parçasında veba basili olduğunu ve sözkonusu bölgenin genişliğini hemen Örgüte bildirirler.
2 – Sağlık yönetimleri, kemiriciler vebası olguları bildirdikleri zaman yaban kemiricileri vebası ile evcil kemiricileri vebası arasında bir ayırım yapmalı ve yaban kemiricilerin veba olguları için salgınla ilgili durumu tanımlamalı ve ilgili bölgeyi belirtmelidirler.

MADDE 5
3. Maddenin 1 inci fıkrasında yazılı bildirimlerden sonra, hastalığın ilk çıkış yeri ve biçimi, vaka ve ölümlerin sayısı hastalığın yayılması ile ilgili koşullar ve uygulanan koruyucu tedbirlere ilişkin tamamlayıcı bilgiler gecikmeden verilir.

MADDE 6
1 – Salgın süresince 3 üncü ve 5 inci maddelerde yazılı bildirimler ve bilgiler Örgüte düzenli olarak gönderilen bildirilerle tamamlanır.
2 – Bu bildirimler imkan nispetinde sık ve ayrıntılı olmalıdırlar. Olay ve ölüm sayısı en az haftada bir kez bildirilir.
Hastalığın yayılmasını önlemek için alınan tedbirleri, özellikle bulaşık bölgeden ayrılan gemiler, uçaklar, trenler, kara taşıtları, başka taşıt araçları ya da koyacaklar ile başka ülkelere yayılmasını önlemek için uygulanan tedbirleri belirtmek gerekir. Veba çıktığında kemiricilere karşı alınan tedbirler de belirtilir. Hastalığı yayıcı böceklerle geçen Tüzüğe bağlı hastalıklar söz konusu olduğunda, bunlara karşı alınan tedbirler de belirtilir.

MADDE 7
1 – Üzerinde bulaşık bir bölge belirlenmiş ve bildirilmiş olan bir ülkenin sağlık yönetimi, bu bölge yeniden esen duruma gelir gelmez Örgüte bildirir.
2 – Bulaşık bir bölge, hastalığın yeniden çıkmasını ya da başka bölgelere yayılma olanağını önlemek için bütün koruyucu tedbirler alındığı ve bunlar sürdürüldüğü zaman; ve
a) Veba, kolera ya da çiçek sözkonusu olduğunda görülen son vakanın ölümden, iyileşmesinden veya tecridinden sonra bu Tüzükte saptanan kuluçka döneminin en az iki katına eşit bir zaman geçtiği ve hastalığın bitişik bir bölgeye yayılması için salgın belirtileri bulunmadığı zaman;
b) i) Aedes Aegypti’den başka bir vektör tarafından geçirilen bir sarı humma sözkonusu olduğunda, sarı humma virüsünün canlılık belirtisi görülmeksizin üç ay geçtiği zaman;
ii) Aedes Aegypti tarafından geçirilen bir sarı humma söz konusu olduğunda, insanda görülen son vakadan beri üç ay ya da Aedes Aegypti endeksi bir ay süreyle sürekli olarak yüzde birin altında tutulmuşsa son vakadan beri bir ay geçtiği zaman;
c) i) Evcil kemiriciler vebasında son bulaşık hayvanın bulunması ya da yakalanmasından beri bir ay geçtiği zaman;
ii) Yaban kemiriciler vebasında, uluslararası trafik için bir tehdit olabilecek, liman ya da hava limanlarının oldukça yakınında hastalık görülmeden üç ay geçtiği zaman yeniden esen duruma gelmiş sayılabilir.

MADDE 8
1 – Sağlık yönetimleri Örgüte:
a) Bulaşık bir bölgeden geleceklere uygulamaya karar verdikleri tedbirlerle bu tedbirleri kaldırdıklarını, yürürlüğe girmeye ya da yürürlükten kaldırma günlerini de belirterek;
b) Uluslararası yolculuklarda istenen aşılara ilişkin isteklerindeki her değişikliği bildirirler.
2 – Bu bildirimler telgraf veya teleksle yapılır ve imkan nispetinde değişiklik uygulanmadan veya tedbirler yürürlüğe girmeden ya da yürürlükten kaldırılmadan önce yapılır.
3 – Sağlık yönetimleri Örgüte yılda bir defa ve Örgüt tarafından saptanan bir tarihte uluslararası yolculuklarda istenen aşılara ilişkin isteklerinin bir listesini gönderirler.
4 – Sağlık yönetimleri, kendi isteklerini yahut bu isteklerde yapılan değişiklikleri yolculara duyurmak için gereken tedbirleri alırlar ve yerine göre yolculuk acentalarının, deniz veya hava ulaştırma şirketlerinin yahut bütün öbür ulaştırma acentalarının işbirliğine başvurabilirler.

MADDE 9
3 den 8 e kadar olan maddelerde öngörülen bildirim ve bilgilere ek olarak sağlık yönetimleri her hafta Örgüte:
a) Geçen hafta içinde bir liman ya da bir hava limanına bitişik her şehirde saptanan Tüzüğe bağlı hastalıkların vaka sayısı ile bu hastalıklardan ölüm sayısına ilişkin ithal ya da transfer olgular da dahil) telgraf veya teleks ile bir raporu;
b) 7 nci maddenin 2 nci fıkrasının a), b) ve c) bentlerinde bildirilen dönemler sırasında bu hastalıklarla ilgili vaka olmadığını belirten bir raporu uçak postası ile gönderirler.

MADDE 10
3 den 9 a kadar olan maddelerde öngörülen bildirimler ve bilgiler aynı zamanda, istek üzerine sağlık yönetimince yetkisi altında bulunan ülkede yerleşmiş diplomatik temsilciliklere ve konsolosluklara da bildirilir.

MADDE 11
1 – Örgüt bütün sağlık yönetimlerine 3 den 8 e kadar olan maddeler ile 9 uncu maddenin a) bendi uyarınca aldığı salgınla ilgili ve diğer bütün bilgileri, ilk fırsatta ve her vakaya uygun yollardan gönderir. Aynı zamanda 9 uncu madde ile istenen bilgilerin yokluğunu da bildirir. İvedi olan bildiriler, telgraf, teleks ya da telefonla yapılır.
2 – Salgınla ilgili ek veriler ile gözetim programından ötürü Örgütün elinde bulunan öbür bütün bilgiler, gerektiği zaman, bütün sağlık yönetimlerine bildirilir.
3 – İlgili Hükümetin iziniyle Örgüt, komşu ülkeler ya da Dünya sağlığı için ağır bir tehdit teşkil eden Tüzüğe bağlı bir hastalık salgınına ilişkin anket yapabilir. Bu gibi anketler, Hükümetlerin gereken koruma tedbirlerini almalarına yardım amacıyla yapılır ve o yere bir ekibin gönderilmesini de kapsayabilir.

MADDE 12
3 den 8 e kadar olan Maddelerle 11 inci Madde uyarınca çekilen telgraf, teleks ya da yapılan her telefon konuşması durumun gerektirdiği öncelikten yararlanır. Tüzüğe bağlı bir hastalığın yayılma tehlikesi bulunduğu zaman, müstesna ivedi durumlarda haberler, uluslararası haberleşme anlaşmaları tarafından bunlara tanınan en üstün öncelikle verilir.

MADDE 13
1 – Her Devlet yılda bir kez Örgüte, Örgüt Anayasasının 62 nci maddesi uyarınca uluslararası trafikten ötürü çıkan Tüzüğe bağlı her hastalık vakasına ilişkin bilgileri, aynı zamanda bu Tüzük uyarınca ve uygulamasıyla ilgili kararları bildirir.
2 – Örgüt bu maddenin 1 inci fıkrasında istenen bilgilere, bu Tüzükte istenen bildirimler ve raporlara ve öbür bütün bilgilere dayanarak bu Tüzüğün uygulanmasına ve uluslararası trafik üzerine olan etkilerine ilişkin yıllık bir rapor hazırlar.
3 – Örgüt, Tüzüğe bağlı hastalıkların salgın durumunun gelişmesini izler ve en az yılda bir defa bu gelişmeye ilişkin bilgiler yayınlar; bu bilgilere bütün Dünya’daki bulaşık bölgeler ile esen bölgeleri gösteren haritalar ve gözetim programı çerçevesinde toplanan öbür uygun bilgileri de ekler.

BAŞLIK – III SAĞLIK ÖRGÜTÜ
MADDE 14
1 – Sağlık yönetimleri, ülkelerindeki limanlar ve hava limanlarında, bu Tüzükte öngörülen tedbirlerin iyi uygulanabilmesi için uygun bir teşkilat ve gereçler bulunmasını sağlayacaklardır.
2 – İster karada, ister gemi ya da uçaklarda halkın kullanması ve tüketmesi için her liman veya hava limanında, sağlık yönetiminin uygun gördüğü kaynaklardan sağlanan temiz içme suyu ve yiyecek maddeleri bulundurulmalıdır. İçme suyu ve yiyecek maddeleri her türlü bulaşmaya karşı korunacak biçimde kullanılmalı ve saklanmalıdır. Sağlık makamı, bu madde hükümlerine uyulduğunu anlamak için yapıları, gereçleri ve her yeri dönemsel olarak denetler ve laboratuvar incelemeleri yaptırmak üzere su yiyecek maddeleri örnekleri alır. Bu amaçla, bütün öbür sağlık tedbirlerinde olduğu gibi. Örgütün bu konuda yayınladığı kılavuzlarda yer alan ilkeler ve tavsiyeler, bu Tüzüğün gerekleri yerine getirilirken, olanaklar elverdiği ölçüde uygulanır.
3 – Her liman ya da hava limanının, dışkı maddelerini, çöpleri, kullanılmış suları ve bozuk yiyecek maddeleri ile kamu sağlığı için tehlikeli bulunan öteki maddeleri boşaltmak ve zararsız hale getirmek için etkili bir sistemi bulunmalıdır.

MADDE 15
Bir ülkenin limanlarından ve hava limanlarından olanak elverdiği kadar çoğunda, gerekli personel, gereç ve yerleri bulunan bir tıp ve sağlık servisi ve özellikle bulaşıcı hastalığa yakalanmış kişileri hızla tecrid ve tedavi etmek, bulaşıcılıktan kurtarmak, böcekler ve farelerden temizlemek ve bakterilojik incelemeleri yapmak, veba bulaşıcılığı yönünden kemiricileri yakalayıp incelemek, su ve yiyecek maddelerinden örnek almak ve incelemek üzere laboratuvarlara göndermek ve son olarak bu Tüzükte öngörülen öbür bütün uygun tedbirleri uygulamak için gerekli araçlar bulunmalıdır.

MADDE 16 Liman ya da hava limanının sağlık makamı:
a) Liman veya hava limanının yapılarının içinde kemiriciler bulundurmamak için bütün yararlı tedbirleri alır.
b) Liman veya hava limanı yapılarına farelerin girememesi için her türlü çabayı harcar.

MADDE 17
1 – Sağlık yönetimleri, ülkelerinin yeter sayıda limanlarında 54 üncü maddede bildirilen Fareden Muafiyet Belgelerini vermek amacıyla gemilerin denetimini yapacak yeterlikte personel bulundurulması için gerekli tedbirleri alırlar ve bu koşulları yerine getiren limanları yetkili kılarlar.
2 – Sağlık Yönetimleri ülkelerinin uluslararası trafiğinin önemini ve bu trafiğin dağılışını gözönüne alarak, bu maddenin 1 inci fıkrası uyarınca yetkili kılınmış limanlar arasından, gemilerin farelerden temizlenmesi için gerekli gereçleri ve personeli bulunanlardan 54 üncü maddede yazılı fareden temizleme Belgelerini vermeye yetkili olanları tespit ederler.
3 – Limanları bu şekilde tespit eden Sağlık yönetimleri fareden temizlenme ve Fareden Muafiyet Belgelerinin bu Tüzüğün gereklerine göre verilmesini sağlarlar.

MADDE 18
Sağlık yönetimleri, 1 inci maddede belirtildiği gibi bir direkt transit bölgesi bulunan hava limanlarını tespit ederler.

MADDE 19
1 – Ülkelerinin uluslararası trafiğinin önemine göre, sağlık yönetimleri ülkenin hava limanlarından birkaçını sağlıklı hava limanı olarak tespit eder. Şu kadar ki işbu hava limanlarının bu maddenin 2 nci fıkrasında yer alan şartlarla 14 üncü madde hükümlerini yerine getirmeleri gerekir.
2 – Her sağlıklı hava limanında:
a) Gerekli personel, gereç ve yerleri bulunan bir hekimlik örgütü;
b) Bulaşık kişilerin ya da kuşkulanılanların ulaştırılması, tecridi ve tedavisi için gerekli araçlar;
c) Etkili bir bulaşıklıktan kurtarma ve böceklerden temizleme yolu ile kemiricilerin ve hastalığı yayıcıların yok edilmeleri ve aynı zamanda bu Tüzükte öngörülen bütün öbür uygun tedbirlerin uygulanması için gerekli araçlar;
d) Bir bakteriyoloji laboratuvarı ya da kuşkulanılan maddelerin böyle bir laboratuvara gönderilmesi için gerekli araçlar;
e) Hava limanının içinde çiçeğe karşı aşılama araçları ve hava limanının ister içinde, ister dışında kolera ve sarı hummaya karşı aşılama araçları bulunmalıdır.

MADDE 20
1 – Her liman ile her hava limanının çevresi içindeki alan gelişmiş ve gelişmemiş Aedes aegypti’den ve sıtma veya uluslararası trafikte salgınla ilgili bir önem taşıyan öbür hastalıkların taşıyıcısı sivrisineklerden ari tutulur. Bu amaçla çevrenin dolayında en az 400 metrelik bir uzaklığa kadar uzanan bir korunma kuşağında sivrisinekleri yok etme tedbirleri düzgün olarak uygulanır.
2 – Bu maddenin 1 inci fıkrasında sözü geçen hastalığı taşıyıcıların bulunduğu bir bölge içinde ya da böyle bir bölgenin hemen yakınında bulunan bir hava limanının direkt transit bölgesi içinde bulunan ve ister insanları ister hayvanları barındırmak için ayrılmış olan bütün yerler sivrisineklere karşı korunur.
3 – Bu maddenin amaçları için bir hava limanının çevresinden maksat, hava limanının yapıları ile uçakların durmasına yarayan ya da yarayacak olan yeryüzü ya da su yüzünün bulunduğu bölgeyi çevreleyen çizgi demektir.
4 – Sağlık yönetimleri, yılda bir kez olmak üzere Örgüt’e liman ve hava limanlarının uluslararası trafik için salgınla ilgili yayıcılardan ne derecede ari tutulduklarına ilişkin bilgiler verirler.

MADDE 21
1 – Sağlık yönetimleri Örgüte:
a) Ülkelerinin 17 nci madde uyarınca:
i – Yalnız Fareden Muafiyet Belgeleri ve,
ii – Fareden temizleme belgeleri ile Fareden Muafiyet Belgeleri vermeye yetkili kılınmış limanlarının bir listesini;
b) (Mülga: 7.9.1973 – 7/7131 K.)
c) (Mülga: 7.9.1973 – 7/7131 K.)
2 – Sağlık yönetimleri Örgüte, bu maddenin 1 inci fıkrasında yazılı listelerde sonradan yapılan her değişikliği bildirirler.
3 – Örgüt bu madde uyarınca elde ettiği bilgileri bütün sağlık yönetimlerine geciktirmeden bildirir.

MADDE 22
1 – İlgili sağlık yönetiminin isteği üzerine ve uygun bir anketten sonra Örgüt, Tüzüğünün gerektirdiği koşullarının bu yönetime bağlı ülkede bulunan sağlıklı hava limanınca yerine getirildiğini belgeler.
2 – ilgili sağlık yönetiminin isteği üzerine ve uygun bir anketten sonra Örgüt, Tüzüğün gerektirdiği koşulların bu yönetime bağlı ülkenin sarı humma ile bulaşık bir bölgesi içinde bulunan bir hava limanının direkt transit bölgesi tarafından yerine getirildiğini tasdik eder.
3 – Örgüt, gereken koşulların yerine gerilmesinin devamlılığını sağlamak için, ilgili sağlık yönetimi ile işbirliği yaparak, bu tasdikleri dönemsel olarak gözden geçirir.
4 – Örgüt, 21 inci madde uyarınca yayınlayacağı listede, bu maddede öngörülen tasdiklere konu olmuş hava limanlarını da gösterir.

MADDE 23
1 – Uluslararası trafiğin önemli olduğu yerde ve salgınla ilgili durum gerektiğinde, kara ve demir yollarındaki sınır kapılarında bu Tüzüğün öngördüğü tedbirlerin uygulanması için kuruluşlar bulundurulur. İç sefer yapan gemilerin denetimi sınırda yapılıyorsa iç su yollarındaki sınır kapıları içinde aynı şey yapılır.
2 – Sağlık yönetimleri, bu kuruluşların yeri ile hizmete giriş gününü Örgüte bildirirler.
3 – Örgüt, bu madde uyarınca aldığı bilgileri bütün sağlık yönetimlerine gecikmeden bildirir.

BAŞLIK IV – SAĞLIK TEDBİRLERİ VE İŞLEMLERİ
Bölüm I – Genel Hükümler
MADDE 24
Bu Tüzüğün izin verdiği sağlık tedbirleri, bir Devletin ülkesini Tüzüğe bağlı hastalıklara karşı korumak için uluslararası trafik bakımından isteye- bileceği (azami) tedbirlerdir.

MADDE 25
Sağlık tedbirleri hemen başlamalı, gecikmeden bitirilmeli ve herhangi bir ayırım yapılmaksızın uygulanmalıdır.

MADDE 26
1 – Bulaşıklıktan kurtarma, böcekler ve farelerden temizleme ve öbür bütün sağlık işlemleri:
a) Kişileri gereksiz yere rahatsız etmekten kaçınmak ve sağlıklarına hiçbir zarar vermemek;
b) geminin, uçağın ya da öbür taşıt aracının yapısına yahut bunların içindeki aletlere hiçbir zarar vermemek;
c) Her türlü yangın tehlikesinden kaçınmak yoluyla yapılır.
2 – Bu işlemler, yük, bagaj, koyacak ve öbür maddelere uygulanırken her türlü zarardan kaçınmak üzere gerekli tedbirler alınır.
3 – Örgüt tarafından tavsiye edilmiş usul ve metodlar varsa bunlar kullanılmalıdır.

MADDE 27
1 – Sağlık makamı istek üzerine, taşıyıcıya, her gemi, uçak, tren kara taşıtı, başka taşıt aracı ya da koyacağı uygulanan tedbirleri, bu araçların işlem yapılan bölümlerini, kullanılan metodları, tedbirlerin uygulanmasını gerektiren nedenleri bildiren bir belgeyi parasız olarak verir. Bir uçak genel bildirisinin sağlık bölümüne bir kayıt düşülür.
2 – Sağlık makamı, yine istek üzerine ve parasız olarak:
a) her yolcuya geldiği ya da gittiği günler ile, kendisine ve bagajlarına uygulanan tedbirleri bildiren bir belge,
b) yükleyiciye ya da gönderene, alıcıya ve taşıyıcıya veya bunların acentalarına, mallara uygulanan tedbirleri bildiren bir belge verir.

MADDE 28
1 – Gözetime alınan kişiler tecrid edilmezler ve dolaşmakta serbesttirler. Gözetim döneminde sağlık makamı, gerekli görürse, bu kişilerin belli aralıklarla kendisine görünmelerini isteyebilir. 71 inci maddedeki kısıtlamalar gözönünde tutularak, sağlık makamı bu kişilere bir hekim yoklaması yaptırılabilir ve sağlık durumlarını denetlemek için gereken soruşturmaları yapabilir.
2 – Gözetimde bulunan kişiler aynı ülkenin içinde veya dışında bulunan başka bir yere gidecekleri zaman bunu sağlık makamına bildirmek zorundadırlar. Sağlık makamı, bu yer değiştirmeyi, bu kişilerin gidecekleri yerin sağlık makamına derhal bildirir. Bu kişiler gidecekleri yere varır varmaz, o yerin sağlık makamına görünmek zorundadırlar. Bu makam da onlara bu maddenin 1 inci fıkrasında bildirilen tedbirleri uygulayabilir.

MADDE 29
Kamu sağlığı için ağır bir tehlike meydana getiren acele haller dışında, bir liman ya da hava limanının sağlık makamı, Tüzüğe bağlı bir hastalık olmayan veya bu hastalığın bulaşmış olmasından kuşkulanılmayan bir gemi yahut uçağa başka bir salgın hastalık nedeniyle serbesti müsaadesi vermeyi reddetmemelidir; özellikle yük veya azık boşaltmak ya da yüklemek yahut akaryakıt veya içme suyu almaktan onu önlememelidir.

MADDE 30
Sağlık makamı, bir geminin, bir liman, bir nehir veya bir kanalın sularına, bunları kirletebilecek kullanılmış su veya maddeler atmasını önlemek için bütün pratik tedbirleri alabilir.

BÖLÜM II
Kalkışta alınacak sağlık tedbirleri
MADDE 31
1 – Bir liman, hava limanı veya sınır kapısının bulunduğu bir bölgenin sağlık makamı:
a) Hastalığın bulaştığı kişilerin ya da şüphelenilenlerin ayrılışını önlemek,
b) Bir gemi, uçak, tren, kara taşıtı, başka taşıt aracı ya da koyacağın içersine Tüzüğe bağlı bir hastalığı ve bu hastalığı bulaştırabilecek etken- lerin ya da hastalığı yayıcıların girmesini önlemek için bütün pratik tedbirleri alır.
2 – Hastalığın bulaştığı bir bölgenin sağlık makamı, yolculardan ayrılışları sırasında, geçerli bir aşı belgesi isteyebilir.
3 – Uluslararası bir yolculuk yapan bir kişinin ayrılışından önce bu maddenin 1 inci fıkrasında adı geçen sağlık makamı gerekli gördüğünde, bu kişinin durumunu hekime inceletebilir. Bu incelemenin yeri ve zamanı, bütün öteki işlemler gözönüne alınarak ayrılışı engellemeyecek ve geciktirmeyecek biçimde saptanır.
4 – Bu maddenin 1 inci fıkrasının (a) bendi hükümlerine bakılmaksızın uluslararası bir yolculuk yapan ve varışında gözetime alınan bir kişinin yolculuğunu sürdürmesine izin verilebir. Sağlık Makamı, 28 inci madde gereğince bu kişinin gideceği yerin sağlık makamına en süratli şekilde bir bildirim gönderir.

BÖLÜM III
Kalkış ve varış limanları veya hava limanları arasındaki yolculuk sırasında uygulanabilecek sağlık tedbirleri

MADDE 32
Uçuş sırasında bir uçaktan salgın bir hastalığı yayabilecek her türlü maddenin dökülmesi ya da atılması yasaktır.

MADDE 33
1 – Bir devlet, limanında veya kıyısında durmaksızın, yetkisi altındaki sulardan geçen gemilere hiçbir sağlık tedbiri koymaz.
2 – Herhangi bir nedenle gemi durursa, ülkede yürürlükte bulunan yasalar ve tüzükler bu Tüzüğün hükümleri aşılmadan o gemiye uygulanabilir.

MADDE 34
1 – Bir Devletin ülkesinde bulunan bir kanal veya başka bir deniz yolundan yararlanarak başka bir Devletin ülkesinde bulunan bir limana giden ve V. Başlık altında tanımlandığı gibi, esen olan bir gemiye hekim incelenmesinden başka hiçbir sağlık tedbiri uygulanamaz. Hastalığın bulaştığı bir bölgeden gelen ya da içersinde böyle bir bölgeden gelen bir kişi bulunan gemiler, bölgenin bulaştığı hastalığın (kuluçka) dönemi geçmedikçe bu hükmün kapsamına girmezler.
2 – Bu durumlardan birinde bulunan esen bir gemiye uygulanabilecek tek tedbir, gerekirse, gemi ile kıyı arasında izinsiz her türlü ilişkiyi önlemek ve 30 uncu madde hükümlerine uyulmasını gözetmek için gemiye bir sağlık koruyucusu koymaktır.
3 – Böyle bir gemiye, sağlık makamı, kontrolü altında akaryakıt, içme suyu, yiyecek ve azık almasına izin verir.
4 – Hastalığa bulaşmış veya şüphelenilen gemilere bir kanaldan veya başka bir deniz yolundan geçişlerinde bu kanal veya deniz yolunun bulunduğu ülkelerin bir limanına uğramış gibi işlem yapılabilir.

MADDE 35
75 inci madde saklı kalmak üzere bu Tüzüğün aykırı hükümlerine bakılmaksızın aşağıdaki durumlarda bulunan yolculara ve tayfalara hekim incelenmesinden başka hiçbir sağlık tedbiri uygulanmaz:
a) esen bir gemide bulunan ve gemiden dışarı çıkmayanlar;
b) transit geçen esen bir uçakta bulunan ve üzerinden transit geçilen ülkenin bir hava limanının direkt transit bölgesi sınırlarını aşmayanlar ve eğer hava limanında henüz böyle bir bölge kurulmamış ise hastalıkların yayılmasını önlemek için sağlık makamınca istenen ayrı bir yerde durma tedbirlerine uyanlar. Yukarıda öngörülen koşullar altında bulunan bir kişi, yakında bulunan başka bir hava limanından sadece yolculuğuna devam etmek amacıyla, inmiş olduğu hava limanından ayrılmak zorunda kalır ve eğer transfer, sağlık makamı ya da makamlarının denetimi altında yapılırsa yukarıda öngörülen bağışıklıktan yararlanmasını sürdürür.

BÖLÜM IV
Varışta alınacak sağlık tedbirleri
MADDE 36
Varıştan önce verdiği bilgilere dayanarak gelmekte olduğu limanın ya da hava limanının sağlık makamınca Tüzüğe bağlı bir hastalığı getirmeyeceği ya da yaymayacağı kanısına varılan bir gemi veya bir uçağa Devletler, imkan nispetinde radyo ile serbesti müsaadesi vermelidirler.

MADDE 37
1 – Bir limanın, bir hava limanının veya bir sınır kapısının sağlık makamı varışta, uluslararası yolculuk yapan bir gemiyi, uçağı, treni, kara taşıtını, başka taşıt aracını ya da koyacağı ve her kişiyi hekime inceletebilir.
2 – Bir gemiye, uçağa, trene, kara taşıtına, başka bir taşıt aracına veya koyacağa uygulanacak ek sağlık tedbirleri, bunların içinde yolculuk sırasında mevcut yahut hekim incelenmesi sırasındaki koşullara göre, fakat hastalığın bulaştığı bir bölgeden gelen bir gemi, uçak, tren veya kara taşıtına, başka bir taşıt aracına veya koyacağa bu Tüzüğün uygulanmasına izin verdiği tedbirleri aşmamak üzere tespit edilir.
3 – Kamu sağlığı için ağır tehlike olabilecek özel güçlükleri karşılamak zorunda olan sağlık yönetiminin bulunduğu ülkede, uluslararası yolculuk yapan her kişiden varışında, gidecek olduğu adresi yazılı olarak vermesi istenebilir.

MADDE 38
Bir gemi, uçak, tren, kara taşıtı ya da başka bir taşıt aracı bir kişi, bir koyacak veya maddelerin ilgili sağlık yönetimince bildirilmiş olduğu üzere hastalığın bulaştığı bir bölgeden gelmesi haline bağlı bulunan ve V inci Başlık altında öngörülen tedbirler yalnızca bu bölgeden gelenlere uygulanacaktır. Bu sınırlandırma, hastalığın bulaştığı bölgenin sağlık makamının hastalığın yayılmasını önlemek için gerekli bütün tedbirleri alması ve 31 inci maddenin 1 inci fıkrasında yazılı tedbirleri uygulaması şartlarına bağlıdır.

MADDE 39
Bir gemi, uçak, tren, kara taşıtı veya başka bir taşıt aracının varışında hastalığın bulaştığı her kişi sağlık makamınca indirilip tecrid olunabilir. Taşıt aracının sorumlusunca istenirse bu kişinin indirilmesi sağlık makamı için zorunludur.

MADDE 40
1 – V inci Başlık altındaki hükümlerin uygulanmasından başka sağlık makamı, uluslararası, bir yolculuk sırasında, hastalığın bulaştığı bir bölgeden, hangi araçla olursa olsun, gelen ve kuşkulanılan her kişiyi gözetim altına alabilir; bu gözetim V inci Başlık altında belirtilen kuluçka döneminin sonuna kadar sürdürülebilir.
2 – Bu Tüzükte tecridin özellikle öngördüğü haller dışında, sağlık makamınca bulaşıklığın kuşkulanılan tarafından yayılması tehlikesi istisna derecesinde ciddi sayılmadıkça gözetim tecride çevrilemez.

MADDE 41
Hekim incelenmesinden başka, bir liman ya da bir hava limanında uygulanan, sağlık tedbirleri, gemi veya uçağın sonradan uğradığı limanlar veya hava limanlarında bir daha yapılmaz. Ancak,
a) tedbirlerin uygulandığı liman ya da hava limanından ayrıldıktan sonra bu liman veya hava limanında yahut gemi veya uçakta bu tedbirlerin yeniden uygulanmasını gerektirebilecek salgınla ilgili nitelikte bir olay ileri geldiği zaman;
b) sonradan uğranan veya hava limanlarından birinin sağlık makamı alınan tedbirlerin gerçekten etkili bir biçimde uygulandıklarına güvenlik getiremediği zaman sağlık tedbirleri tekrarlanır.

M