TUZUN AZI KARAR ÇOĞU ZARAR

11-17 Mart Dünya Tuza Dikkat Haftası. Dünya Sağlık Örgütü; hipertansiyon, kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları başta olmak üzere obezite, diyabet ve bazı kanser türlerinden korunmak amacıyla günlük tuz tüketimini 5 gram’dan az olarak öneriyor. Bu da bir çay kaşığı tuz anlamına geliyor. Günlük tuz tüketiminin günde 5 grama indirilmesi ile her yıl dünyada kalp krizi ve inmeye bağlı 2.5 milyon ölüm önlenebilir. Liv HOSPITAL Nefroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Tekin Akpolat tuzun azaltılmasının pek çok hastalığın tedavisi için gerekli olduğunu söylüyor ve herkesi uyarıyor: “Size sormadan çayınıza ya da kahvenize şeker ekleyebiliyorlar mı? Öyleyse neden size sormadan yemeklerinize tuz ekleyebiliyorlar? Buna izin vermeyin, sağlığınızı koruyun.”

Tuzun azaltılması kan basıncını kontrol altına almanın yanı sıra hipertansiyon gelişimini de önleyebilir. Hipertansiyon sorunu ile karşılaşmamak için yapılacak işlerden birisi de tuzun azaltılmasıdır. Birçoğumuzun eli yemeğin tadına bile bakmadan tuzluğa gidiyor, eskiden bol tuzlu yiyenler yaşlanınca, hipertansiyon hastası olunca tuzun tadını unutmak zorunda kalıyor. Ailelerinin bol tuzlu yediğini gören çocuklar da aşırı tuz tüketimine yöneliyor. Tuz tüketimini kontrol altına alarak sadece yaşlılıkta değil daha erken yaşlarda hipertansiyonun ortaya çıkmasını da önlenebilir. Hipertansiyonu olan hastalar daha az tuzlu yiyerek yüksek kan basınçlarının kontrol altına alınmasını da kolaylaştırırlar. Yüksek tansiyon için önemli olan sofra tuzu olarak bilinen NaCl’dür. Batı tarzı beslenmede kişiler günde ortalama 8-9 gram tuz alırlar. Bu tuzun günde 5 grama düşürülmesi kan basıncının kontrol altına alınmasını kolaylaştırır.

Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıklarının 2012 yılında yaptığı araştırmaya göre günde ortalama 15 gram tuz alıyoruz. En önemli tuz kaynakları yemek pişirilirken eklenen tuz ve ekmektir.

Tuz tüketimini azaltacak 10 pratik öneri

1. Yemeğin tadına bile bakmadan tuz koymayın. Tuzsuz yemek çok tatsız diyorsanız biber, sirke, limon suyu ve değişik bitkilerle yemek tatlandırılabilir.

2. Tuzsuz ekmek yiyin. Taze sebze yiyin. Konserve, turşudan uzak durun.

3. Yemek pişirirken tuz koymayın, pişirdikten sonra da koymayın.

4. Tuzu azaltılmış peynir yiyin.

5. Doktor veya eczacıya danışarak yapay tuz kullanabiliriz

6. Dışarıda yemek yerken seçici olun

7. Nane, kekik, soğan, sarımsak yemeklere tuz olmadan lezzet verir. Etleri sarımsak, sirke, limon suyu ile terbiye edin.

8. Sebze, meyveler genel olarak az tuz içerir

9. Taze fındık, ceviz, semizotu yemeğe lezzet katar

10. Alışveriş yaparken gıda etiketindeki tuz miktarına bakalım.

Tuzun zararları
• Mide kanseri
• İnme
• Kalpte büyüme
• Kalp yetmezliği
• Vücutta şişlik
• Böbrek hastalığı
• Böbrek taşı
• Kemik erimesi

Pratik Bilgiler

• Tuzsuz bir yaşam düşünülemez ancak yeterli beslenen bir kişide tüketilen gıdaların içinde bulunan tuz yeterlidir.

• Yemeklere hiç tuz katmadan yaşamak mümkün.

• Gıdaların bozulmaması için tuza gerek yok, derin dondurucular var.

• Günlük tuz tüketiminin günde 5 grama indirilmesi ile her yıl dünyada kalp krizi ve inmeye bağlı 2.5 milyon ölüm önlenebilir.

• Tuz alımının günde 3 gram azaltılması dünyadaki yıllık sağlık harcamasını milyarlarca dolar azaltabilir.

• Tuzlu yemeye çocuklukta alışıyoruz.

• Tuz tadı kazanılan bir alışkanlıktır.

• Bebek ve çocuklar az tuzlu/tuzsuz yemeğe alıştırılırsa tuz tadını aramazlar.