SAÇLARINIZI TARAMAKTAN KORKMAYIN

Saç dökülmesi erkek ve bayanlarda görülen olağan bir süreçtir. Genetik özellikler, hormonlar, bilinçsiz kozmetik kullanımı, ilaçlar, kansızlık, ateşli hastalıklar, mantar hastalıkları ve stres saç dökülmesine neden olabilir. Amerikan Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Dr. Buket Pençe, saç dökülmesinin sadece dökülmeye sebep olan etkeni bulup, önlem aldığında durdurulabileceğini belirtiyor.

Saç Dökülmesi (Alopesi)

Saç dökülmesi, insanların estetik nedenlerle son derece önem verdikleri bir sorundur. Vücuttaki tüm kıllar gibi saçlar da olur, gelişir ve bir süre sonra yenilenmek üzere dökülürler. Günde ortalama 50- 100 saç telinin dökülmesi normal kabul edilmektedir. Saç dökülmesi yakınması olan hastadan 1 hafta boyunca banyo, yastık ve taraktaki saçları toplaması istenmekte ve ortalama günlük dökülme hesaplanmaktadır. Ayrıca saç dökülmesinin derecesini, tipini belirlemek için çekme testi, saçlı deri muayenesi de yapılmakta, gerekirse mikroskobik olarak saç kılları ve kökleri incelenerek fotoğrafları da çekilmektedir. Bazı dökülmelerde kesin tanı için saçlı deriden biopsi alınması da gerekli görülebilmektedir.

Saç dökülmesi saptanan hastalarda nedenini belirlemek için; kullanılan ilaçlar, son 6 ay- 1 yıl içinde geçirilen hastalıklar, kilo kaybı, saça uygulanan işlemler, hormonal bozukluklar(guatr vb.), maruz kalınan kimyasal maddeler, psikolojik stres durumları, sorgulanmalıdır. Şüphelenilen nedene yönelik laboratuvar testleri yaptırılmalıdır.

En sık görülen saç dökülmesi nedenleri şunlardır:

Hormonal nedenler: Tiroid bezinin az veye çok çalışması(guatr), doğum sonrası, menapoz öncesi ve sonrası,
Besinsel nedenler: Protein, demir, esansiyel yağ asidi, çinko, biotin eksiklikleri,
İlaçlar: Doğum kontrol hapları, tiroid ilaçları, A vitaminin fazla alımı, bazı kanser ilaçları, tansiyon ilaçları, gut hastalığı ilaçları, psikiatri ilaçları, bağırsak paraziti ilaçları, kan sulandırıcılar,
Kansızlık
Cerrahi operasyonlar,
Geçirilen ateşli hastalıklar, lenfomalar, bağırsak hastalıkları,bağ dokusu hastalıkları,
Psikolojik stres

Genel olarak tüm saçlı derideki saçlarda dökülme ve seyrekleşme yapan bu nedenlerden birisi bulunabilirse, tedavi nedene yönelik olarak yapılmaktadır. Neden saptanamazsa ağızdan jelatin, biotin veya multivitaminler verilebilir. Ayrıca erkek tipi saç dökülmesindeki en etkili tedavi, dıştan minoksidil solüsyonu, ağızdan günde 1 mg. Finasterid tablet kullanılmasıdır. Saçlı deriye de yerleşen pek çok deri hastalığının saçlı deride iz bırakmasıyla da o bölgedeki saçlar dökülebilmektedir. Saçlı deride en sık görülen cilt hastalığı kıl kökü iltihaplanmalarıdır. Sıklıkla strese bağlı olarak ortaya çıkan değişik büyüklüklerde saç, kaş, kirpik ve vücut kılı dökülmelerine ise pelad (alopesi areata) denilmektedir. Bu sorunun tedavisinde ise dıştan, deri içine veya sistemik olarak kortizon, tropikal olarak minoksidil solüsyonu, katran (antralin) ile bölgenin tahrişi, ultraviyole A tedavisi ve saç ekimi uygulayabilmektedir.

Mantar hastalıkları

Deri hastalıklarının en sık görülen bir grubu da mantar hastalıklarıdır ve saçlı deride yerleşen mantar hastalıkları saçlarda kırılma, grileşme, incelme ve deride kepeklenme ile ortaya çıkar.

Bulaşma

Mantarlar hayvanlardan, topraktan veya hasta insanlardan sıkı ve uzun süreli temasla bulaşmaktadırlar. Ortak kullanılan giysiler, havlular, terlikler, çoraplar, ayakkabılar, hamam, banyo, plaj, otel odaları en çok görülen bulaşma yollarıdır.

Hayvanların derisinde, mantar hastalığı tüy dökülmelerine neden olur ve bu hayvanlar tedavi edilmezlerse insanlara bulaşır. Saçlı deride mantar hastalıkları yalnız çocukluk yaşlarında görülür. Ergenlikten sonra saçlı derinin yağ bezlerinde değişiklikler oluşur ve mantarların saçlara, saçlı deriye yerleşmesine engel olurlar.

Klinik görünüm

Saçlı deride yerleşen mantar hastalığı, bazen sadece saçlarda kırılma, grileşme, incelme ve deride kepeklenme ile ortaya çıkar ve tedavi sonucunda hiçbir iz bırakmadan kaybolurlar. Bazen ise sulantılı, kabuklu yaralar görülür. Bu durum tedavi edilse de saçlar tekrar çıkmayabilir.

Tedavi

Deri, saç mantarı bir ayda, hastalığın yerleştiği bölgeye uygun ilaçlar yeterli süre kullanıldıklarında tedavi edilebilmektedir.

Amerikan Hastanesi
Dermatoloji Bölümü
Dr. Buket Pençe