RADİKAL CERRAHİ İLE MESANE KANSERİNDE UMUTLAR BÜYÜYOR

Kanser; çağımızın vebası, en ölümcül hastalık. Mesane kanseri kanserin en tehlikeli türlerinden birisi. Ancak mesane kanserinde umutlar henüz birkaç yıldır uygulanmaya başlanan radikal cerrahi yöntemi; “Radikal Sistektomi” ile artıyor. Cerrahi olarak tüm mesanenin çıkartıldığı Radikal Sistektomi ile yüksek evreli kanseri olan hastalara umut oluyor.

Medical Park Bahçelievler Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Talat Yurdakul; mesane kanseri, tedavisi ve Radikal Sistektomi ile ilgili tüm soruları yanıtladı.

Mesane kanseri nedir?

Mesane iç yüzeyi özel bir hücre tabakasıyla döşelidir. Bu hücreler idrar kesesini, idrarın tahriş edici etkisinden korurlar. Yaşam döngüleri boyunca çoğalarak ölürler ve yerlerini genç hücrelere bırakırlar. Kanserde ise bu hücreler kontrolsüz olarak çoğalarak sağlam dokuları işgal ederler. Bu durum bazen tümör gelişimi olarak adlandırılırsa da her tümör kanser özelliği taşımayabilir. Bu nedenle hastalık için ‘kötü huylu tümör’ tanımlaması daha uygun olur.

Belirtileri ve nedenleri nelerdir?

En önemli göstergesi idrarda kanamadır. Kanama idrar boyunca ve pıhtılı veya pıhtısız olarak gelir. Hematüri genellikle ağrısızdır, gözle görülebilir (makroskopik), mikroskobik, aralıklı veya sürekli olabilir. Bazı hastalarda sık sık idrara çıkma, idrarını yetiştirememe ve yanma gibi sistizm belirtileri de gelişebilir. Kum ve taş düşürme belirtileri ile benzerlik gösterebilir. Bu yakınmaların benzerliğinden dolayı hastalığın tanısında yanılgılar gecikmeler olabilir.

Mesane kanserinin erken teşhisi için bir tarama yöntemi var mıdır?

Tarama yöntemi olarak idrar sitolojisi önerilebilir. Sitoloji anormal hücrelerin idrarda araştırılması prensibine dayanmaktadır ve ancak yoruma açıktır. Düşük dereceli kanserlerde tanıdaki hassasiyeti oldukça zayıf kalmaktadır. Normal idrar testleri de yapılabilir, ancak bunlarda sağlıklı sonuçlar vermeyebilir. Mesane kanserinde prostatta yapılan PSA testi gibi kesin sonuç veren bir tarama mümkün değil.

Risk faktörleri nelerdir? Mesane kanserinden nasıl korunabiliriz?

Risk faktörlerinin en başında sigara geliyor. Erkeklerde görülen mesane tümörlerinin yarısından fazlası sigara kaynaklıdır. Tekstil, boya ve lastik sanayi çalışanları kimyasal maddelerle korumasız bir şekilde, karşı karşıya kaldıkları için bu maddelerle çalışanlarda mesane kanseri riskine sebep olmaktadır. Deri ve kauçuk işçileri, kamyon sürücüleri, madenciler ve alüminyum işçileri de mesane tümörü riski altındadır.

Yapay tatlandırıcılar ve gıda boyalarının da mesane kanseri oluşumda etkili olduğu söyleniyor ancak kesin olduğuna dair ciddi bilimsel bir bulgu yok. Korunma yöntemlerinin en başında sigaradan sigaralı ortamlardan uzak durmak gerekiyor. Likopen, beta-karoten gibi pigmentlerin mesane kanserinden koruyucu özellikleri vardır.

Likopen ve beta-karoten vucut tarafından absorbe edilen anti-oxidantlardır ve zarar görmüş hücreleri onarmaya yardımcı olur. Anti-oxidant’lar kansere sebebiyet verebilecek DNA oxidasyonuyla savaşan bir bileşimdir. Kandaki likopen miktarı arttıkça, okside edilmiş bileşikler azalır. Domates, domates salçası, karpuz, pembe greyfurt likopen açısından zengin besinlerdir. Mısır, domates, sarı kabak ve karpuz da beta-karoten bakımından zengindir.

Evreleri hakkında bilgi alabilir miyiz?

Mesane duvarı 3 ana tabakadan oluşmaktadır. 1) Mukoza 2) Lamina propria 3) Muscularis propria (kas tabakası). Ta tümörler mukozaya sınırlıdır. T1 tümörler ise lamina propria’ya bulaşmış tümörlerdir. T2 evresinde yüzeyel kas tabakası, T3 evresinde de derin kas tabakası tutulmuştur. Karsinoma insitu (Cis) denen tümörler de mukozada yerleşik ancak zamanında uygun tedavi yapılmadığında hasta için tehlikeli olabilecek yüksek dereceli kanserlerdir.

Mesane tümörlerinde tedavi nasıldır?

Mesane kanseri olan hastalar için birçok tedavi seçeneği söz konusudur. Bazı tedavi yöntemleri halen daha klinikte tedavi amacıyla kullanılan standartlaşmış tedaviler iken, bazı tedaviler klinik uygulamaları için değerlendirme aşamasındadır. Tedavinin seçiminde evre ve derecenin yeri büyüktür.

Mesane tümöründeki tedavi seçenekleri şunlardır;

a-Transüretral Rezeksiyon (TUR): Mesane tümörünün sistoskop kullanılarak çıkarılması.

b-İntravezikal Tedavi: Mesane içine ilaç verilerek kanser hücrelerinin öldürülmesine dayanan bir tedavidir.

c-Kemoterapi

d-Radyoterapi

e-Sistektomi: Mesanenin ameliyat ile çıkarılmasıdır. Radikal bir yöntemdir. Dolayısı ile “Radikal Sistektomi” adı da verilir. Mesane çıkarıldıktan sonra ince ya da kalın bağırsaktan mesane oluşturulabilir. Biz buna “Ortotopik Yeni Mesane” demekteyiz. Hastalar bu ameliyat ile torba takmaksızın, normal yoldan idrar fonksiyonlarını yerine getirebilmektedir. 5-6 saat süren bir ameliyattır. Radikal sistektomi yapılan bayanlar rahim alındığından; erkeklerde prostat ve er bezi (seminal veziküller) alındığından meni idrar yoluna boşaltılamadığı için çocuk sahibi olamazlar.

Ancak erkek hastalarda sinirler korunabilirse ereksiyonunu koruyabilir, cinsel yaşamı sürer ve kaliteli bir hayat yaşarlar.