KALP SAĞLIĞI İÇİN SAĞLIKLI BESLENME İKİ YAŞINDAN İTİBAREN BAŞLAMALI
“Kalp ve damar hastalıklarından korunmak için iki yaşından itibaren çocuklara sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırılmalıdır”
“ Kalp sağlığı için alkolden uzak durulmalıdır. Bu sağlanamıyorsa günlük alkol miktarı 30 gram ile sınırlandırılmalıdır”
“Günlük tuz miktarı 6 gramı geçmemelidir”
İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi ve İstanbul Özel Hizmet Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Tevfik Gürmen, kalp hastalıklarından korunmak için beslenme alışkanlıklarının çocukluk yaşından itibaren sebze ve meyve ağırlıklı olması gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Gürmen, sağlıklı bir kalp için, “kalp diyeti” hakkında önerilerde bulundu.
Kalp hastalıklarında diyet hedefi sadece kolesterolü düşürmek olmamalı bunun yanında şişmanlık, şeker hastalığı gelişimini engelleyici ve yüksek tansiyonu kontrol altına alıca bir beslenme programı benimsenmelidir. Çocuklara, ileri yaşlarda ortaya çıkabilecek kalp hastalıkları riskine karşı sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırılmalıdır. Bunun yanında şişmanlığı önleyen vücudun gereksinimi kadar kaloriyi içeren bir diyet uygulamasına gidilmelidir.
Çocuklukta obezite tehlikesi
Dünyada 1.1 milyar insanın fazla kilolu ve 312 milyon insanın da aşırı kilolu olduğu tahmin edilmektedir. Avrupa’daki nüfusun % 50’sinin fazla kilolu ve % 10-20’sinin de aşırı kilolu olduğu bildirilmiştir. İngiltere’deki çocukların % 30’unun fazla ya da aşırı kilolu olduğu ve Güney Avrupa’ya gidildikçe daha da arttığı ortaya çıkmıştır. Obez çocukların % 80’inin erişkin yaşamlarına da obez olarak devam edecekleri dolayısıyla da şişmanlık ile birlikte ortaya çıkacak, tansiyon, şeker, kolesterol ve kalp damar hastalıklarına yakalanacakları bir gerçektir. Bunun için diyet alışkanlıkları çocukluk yaşından itibaren kazandırılmalıdır. Çocuklarda iki yaşından itibaren sağlıklı beslenmeyi sağlayan ve şişmanlığı önleyen bir diyet programı uygulanmalıdır.
SAĞLIKLI BİR KALP İÇİN DİYET ÖNERİLERİ
Sağlıklı beslenme için nelerden uzak durulmalı
Sağlıklı beslenme diyeti, doymuş yağlardan, trans yağ asitlerinden ve kolesterolden fakir, sebze ve meyve ağırlıklı, lifli gıdalardan oluşmalıdır. Günlük tuz kullanımı 6 gramı geçmemelidir. Günlük alkol miktarı 30 gramı geçmemelidir. Bu da, 600 ml bira, 250 ml şarap, 40 ml viski veya rakıya tekabül etmektedir. Ancak doğru olanı, kişinin kalp sağlığı için alkol alımına yönelmemesidir. Yağ oranı, günlük alınan toplam enerjinin % 25-35’ini oluşturmalıdır. Alınan günlük kolesterol miktarı ise en çok 200 gram olmalıdır.
HANGİ BESİNLER HANGİ YAĞLARI İÇERİR
Kalp sağlığı için zararlı yağlar
Doymuş yağ asitleri : Doymuş yağ asitleri kötü kolesterol denilen LDL kolesterol düzeyini yükseltir, insüline direnci artırarak şeker hastalığının oluşumuna zemin hazırlar. Doymuş yağ asitleri memeli hayvanların etlerinde ve bunlardan elde edilen süt ürünlerinde bulunmaktadır. Bunlardan tereyağı kahvaltıda ve yemeklere ek olarak kesinlikle kullanılmamalıdır. Yağsız ya da az yağlı, peynir, süt ve yoğurt tüketilmelidir. Kuzu ve koyun eti yerine az yağlı dana eti ile hindi tavuk ve özellikle de balık tercih edilmelidir. Sakatat, pastırma, sucuk, salam ve sosisten de kaçınılmalıdır.
Trans yağ asitleri: Trans çoklu yağ asitleri kötü kolesterolü artırır ve iyi kolesterolün düşmesine neden olur. Margarinler gibi katı yağlar bu tür yağlardandır ve kullanılmamalıdır. Ayrıca dışarıda yapılan kızartmalarda, hazır yemeklerde ve börek çörek yapımında da kullanılır. Bunların tüketimi en aza indirilmelidir.
Kalp sağlığı için yararlı yağlar
Doymamış yağ asitleri: Diyette doymamış yağ asitleri kolesterolün düşmesine yardımcı olur. Bunun için omega 6 ve omega 3 yönünden zengin olan bitkisel yağlar; mısırözü, ayçiçeği, soya fasulyesi yağı tüketilmelidir. Omega 3 yönünden zengin olan soğuk su balıkları da kan yağlarını düşürerek kandaki pıhtılaşmayı azaltır, kalp ritm bozukluklarının önüne geçerek ani ölüm riskini en aza indirir. Bunun için haftada en az iki kez balık tüketilmelidir. Bunun yanında keten tohumu, kanola yağı, soya yağı ve fındık da omega 3 yönünden zengindir. Günde 5-6 fındık tüketimini önerilmektedir.
ET YERİNE KURU BAKLAGİLLER VE TAHILLAR TÜKETİLMELİ
Her gün et yenilmesi gerekli değildir. Protein gereksinimi bezelye, nohut, kuru fasulye, mercimek gibi kuru baklagillerden ve tam tahıllardan karşılanmalıdır. Bu besinler liften de zengin oldukları için kandaki kolesterolü de düşürebilmektedir. Baklagiller, tahıllar ve sebzeler diyette önemli yer tutmaktadır. Gıdalarla alınmak üzere günde 20-30 gram lif önerilmektedir. Yulaf ürünleri, tam pirinç (kepekli), kuru baklagiller, tam ekmek (kepekli), sebzeler ve meyveler liften zengin besin kaynaklarıdır.
AKDENİZ TİPİ DİYET ŞİŞMANLIĞI ÖNLER
Akdeniz tipi diyet genellikle Akdeniz’e komşu olan ülkelerdeki genel beslenme alışkanlıklarını ortaya koyan bir diyettir. Bu diyetin özellikleri; Bitkisel kaynaklı besinlerin yoğunlukta olması, (yeşil bitkiler, sebzeler, bakliyat, tahıl, hububat, meyveler, fındık ve ceviz vb.), esas zeytinyağı, balık, kırmızı et ve kümes hayvanlarının az tüketimi ve yemeklerle alınan şaraptır. Akdeniz tipi diyet batı tipi beslenmeye göre kalp krizine bağlı ölümleri azaltmaktadır. Şişmanlamaya dikkat ederek kuvvetle önerilecek bir diyet türüdür.