İLERİ YAŞTA SIKÇA GÖRÜLEN RAHATSIZLIK: KIRIKLAR
İleri yaşlarda en çok görülen rahatsızlıkların başında kırıklar görülür. Yaşın ilerlemesi ile birlikte reflekslerin azalması, ev kazaları veya çeşitli akut, kronik hastalıklar kırıkların oluşmasına neden olur.
KadıköyŞifa Kadıköy Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Ali Canpolat ileri yaşlarda kırıkların nasıl oluştuğu, nasıl tedavi edildiği ve nasıl korunabileceğimiz konusunda bilgi veriyor!
Son yüzyılda kırsal yaşamdan şehir yaşamına hızlı geçiş sonrası özellikle ileri yaşlarda hareket azlığı, güneş ile temas eksikliği, beslenme alışkanlıklarındaki değişme çeşitli rahatsızlıkların ortaya çıkmasına neden oldu. İnsan ömrünün uzaması ve yaşlı insanların artması (şu an da %20, 2050 yılında %40 yaşlı nüfus olucaktır.) sonucu yaşlı kırıkları denilen bir başlığı açılmasına ihtiyaç olmuştur.
Yaş, osteoporozun ve dolayısıyla kırık riskinin en önemli belirleyici unsurudur. 65 yaş üsttü kadınların 3/1 erkeklerin 8/1 osteoporatiktir. Yaşlıların 3/1 her yıl en az bir defa düşerler. Tekrar düşme korkusuyla hareketleri azalır, bu da osteoporozu tetikler.
En çok görülen kırık nedenleri nelerdir?
65 yaşından sonra hareketsizlik mental bozukluklar eklemlerde kordinasyon kaybına neden olur. Kas kütlesi kaybı çok olur postür bozukluğu gelişir, görme bozukluğu, anemi, hipertansiyon, hipotansiyon, diyabete bağlı bayılmaları kırık nedenleri arasına girer.
İleri yaşlarda yaşanan kırıkların en çok görülüdükleri bölgeler şunlardır:
– El bileği kırıkları
– Ayak bileği kırıkları
– Kalça kırıkları
– Omurga kırıkları
– Omuz kırıkları
– Dirsek kırıkları
Kırık tedavisi nasıl yapılır?
Daha basit olan kırıklarda tedavi bandaj ve omuz kol askısıyla yapılır. Ancak daha ciddi durumlarda ayrılmamış kırıklar alçı ile tedavi edilir. Saydığımız bu yöntemlerle tedavi edilemeyen kırıklarda ise cerrahi müdahale gereklidir. Yapılan ameliyatlarda ya plak, vidalar ve uygun çiviler kullanılır ya da tedavi uygun protezler ile gerçekleştirilir.
Yaşlı kırıkları gerekli tetkikleri yapıldıktan sonra olabilecek en uygun sürede deneyimli uzmanlar tarafından ameliyat edilmelidir. özellikle protez ameliyatları erken harekete müsaade ettiği için yüz güldürücü sonuçlar verir:
– Hasta 48 saat içinde ayağa kalkar.
– Kendisi yemeğini yer.
– Wolker ile yürüyerek tuvaletine gider.
– Yatak yarası açılmaz.
– Enfeksiyon ve akciğer iltihabı riski azalır.
– Enboli riski azalır.
İleri yaşlarda kırıktan korunmak için ne gibi önlemler alınabilir?
– Ev içinde halı ve kilimleri kaldırılması veya raptiye ile tutturulması kayma ve takılma ile düşmeyi önler.
– Banyo zeminlerinde kaymayı önleyen örtüler kullanılması uygundur.
– Geceleri hafif bir ışık bulunmalıdır.
– Duvarlara bant halinde korkuluklar çakmak güvenli yürümeyi sağlar.
– Yatak yanında Wolker yürüme cihazı bulunması uygundur.
– Yatak başında ve banyoda telefon bulunması acil durumda ulaşılmayı kolaylaştırır.
