GENETİK İNCELEMEYLE BÖBREK NAKLİ ŞANSI…
Memorial Hastanesi Genetik Laboratuvarı Sorumlusu Uz. Dr. Gülay Özgön ile Üroloji ve Organ Nakli Merkezi’nden Op. Dr. Burak Koçak, genetik incelemeyle polikistik böbrek yetmezliğini önceden teşhis etme yöntemi hakkında bilgi verdi.
Türkiye’de 40 bine yakın kişi böbrek nakli için sırada bekliyor. Fakat organ bağışının yeterli olmaması nedeniyle pek çok hasta, kızının, oğlunun, annesinin, babasının ya da eşinin böbreğiyle hayata dönmeye çalışıyor.
İşte bu noktada kronik böbrek yetmezliğine büyük oranda sebep olan Polikistik Böbrek Hastalığı, nakile engel olarak ortaya çıkabiliyordu.
Polikistik böbrek hastalığı nedir?
Burak Koçak: Polikistik böbrek hastalığı, genetik bir rahatsızlıktır ve kronik böbrek yetmezliğinin en büyük sebeplerinden biridir. Hastalar doğduklarında ve gençlik yıllarında bu rahatsızlıktan haberdar olmayabilirler. Genellikle 30’lu yaşlardan sonra, yavaş yavaş böbreklerde kist oluşmaya başlar. 50-60 yaş civarında ise kendini iyice hissettirir. Ve tek kurtulma şansları böbrek naklidir.
Böbrek Nakli Olma Şansları Artıyor
B.K: Polikistik Böbrek Hastalığı, annede ya da babada varsa çocukta da olma ihtimali yüksektir. Bu tür hastalar böbrek nakli olmaları gerektiğinde çocuklarından böbrek alma şansları olsa dahi, polikistik böbrek hastalığının ileride onlarda da ortaya çıkabilme ihtimali, bu naklin gerçekleşmesine engel olabiliyordu. Başka bir deyişle diğer hasta gruplarıyla kıyaslandığında bu hasta grubu daha şanssızdı. Ancak artık Memorial Hastanesi Genetik Merkezi’nde uygulanan genetik tarama sayesinde polikistik böbrek hastalarının çocuklarından nakil olma şansları artacak. Genetik taramayla, önce polikistik böbrek hastalığı olan anne ya da baba, ardından da verici olma ihtimali olan çocuklar incelenecek. Eğer çocukta herhangi bir sorun yoksa anne ya da babasına böbreğini verebilecek. Ayrıca ailesinde bu hastalığı olanlar çocukları doğar doğmaz bu testi yaparak, rahatsızlığı yakından takip edebilecek.
Polikistik hastalık taşımayan bebek dünyaya getirmek isteyen çiftlerde bize başvuruyor
Gülay Özgön: Kendilerinde hastalık olan aileler, ileride böbrek yetmezliğine gidecek Polikistik Hastalığı taşımayan bebek dünyaya getirmek istiyorlar. Bu da tüp bebek yöntemi ile merkezimizde yapılabiliyor.
Şimdilik testler Almanya’da yapılıyor…
G.Ö: Donör olmak amacıyla gelen hastaların öncelikle genetik analizi yapılıyor. Bu testler şimdilik Almanya’da yapılıyor. Amacımız kendi laboratuvarımızda da bu analizleri yapabiliyor duruma gelmek. Burada amaç ailede verici varsa, polikistik hastalık taşıyor mu diye mutasyona bakmak ve bu şekilde hastayı ultrason, MR gibi uygulamalardan kurtarmak ve vericinin verici olup olamayacağına karar vermek. Testleri Almanya’ya göndermek uzun bir süreç… Sonuçlar 4 ila 6 haftada geliyor. Eğer başvurular artarsa bu testler Memorial Hastanesi Genetik Labortuvarı’nda da yapılmaya başlanacak. Böylelikle vakit kaybı ortadan kalkmış olacak.
“Polikistik böbrek hastalarının çocukları verici olamaz” kanısı ortadan kalkıyor!
B.K: Yapılan bu genetik testle, böbrek nakli olmak isteyen binlerce insan için yeniden umut doğacak. Bu yaklaşım bir süredir ABD ve Avrupa’da uygulanmakta, 20’li yaşlardaki çocuklar anne – babalarına güvenle böbrek verebilmektedirler.
