DİKKAT! GÜNEŞ KORUYUCULARI GÜNEŞİN ZARARLARINI TAMİR EDEMEZ!
Deniz, kumsal ve güneş tatilin vazgeçilmezleri arasında yerini alıyor. Yıl boyunca sabırsızca beklediğimiz kısıtlı tatil döneminde denizden ve güneşten mümkün olduğunca yararlanmaya çalışırız. Ancak her şeyin fazlası zararlı olduğu gibi güneşin de fazlası bedenimize ve cildimize ciddi zararlar verebilir. Anti-oksidanlar ve Serbest Radikaller Araştırma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Yaman Er güneşin cildimize verdiği zararları ve nasıl korunabileceğimizi anlatıyor.
Eskiden güneşlenmek sağlık kaynağı olarak düşünülüyordu. Ancak modern araştırmaların verdiği bilgiler, güneş ışınlarına fazla maruz kalındığında fayda yerine zarar verdiğini ortaya çıkardı. Çünkü güneş ışını deriye çarptığında deri hücrelerinde gözle görünen ya da görünmeyen kalıcı hasarlara yol açıyor. UV-A, UV-B, UV-C ışınlarından oluşan güneş ışınları derinin üst ve alt tabakalarına etki ederek çeşitli değişimlere neden oluyor. UV ışınlarından UV-A yıl boyunca mevsimlere bağlı olmadan bizi etkilerken, UV-B ışınları özellikle yaz aylarında ve yüksek rakımlı bölgelerde etkisini gösteriyor.
Güneş ışınlarının verdiği zararlar
Zararlı UV ışınlarının verdiği zararların başında: deride incelme, cilt esnekliğinin bozulması, kuruluk, renk değişikliği, kılcal damarların belirginleşmesi, ışığa bağlı yaşlanma ve deri kanserinin oluşma riskini artırması gelir.
Bunların dışında diğer zararları şöyle sıralanabilir:
Bağışıklık sistemi baskılanması,
Işığa duyarlı cilt hastalıklarının alevlenmesi,
Kırışıklık ve leke oluşumu
Gözde katarakt oluşumu
UV ışınları ve kanser oluşumu
UV ışınlarının DNA hasarına yol açması nedeniyle cilt kanseri daha çok uzun süre güneş ışınlarına maruz kalan kişilerde görülüyor. DNA hasarlarının bir bölümü vücut tarafından onarılabilirken, bir kısmı da onarılamayarak kalıcı oluyor. İşte yaşlanma, kırışıklıklar, cilt lekeleri ve cilt kanseri gelişimi de burada başlıyor.
UV ışınlarının oluşturduğu zararlar cilt tipine göre farklılık gösteriyor. Özellikle açık tenli kişiler bu zararlı etkilerden daha fazla etkileniyorlar.
Hangi belirtilerde uzmana başvurmalı?
Cilt kanseri şüphesi uyandıran ve uzmana başvurmayı gerektiren en önemli belirtiler:
3 – 4 hafta içinde iyileşmeyen yaralar
Kaşınan kabuklanan, kanayan leke ve yaralar
Büyüklüğü, kalınlığı, yapısı değişken, kenarı düzensiz benler
Rengi çok kısa koyulaşan, büyüyen ve üzeri pürüzlü benler (dilerseniz metni uzatmamak için bu bölümü çıkarabiliriz)
Güneşten korunmak için ne yapmalı?
Güneşin zararlı ışınlarına karşı alınabilecek başlıca önlemler şöyle:
UV ışınların en şiddetli olduğu öğlen saatlerinde dışarı çıkmamaya özen göstermek
Şemsiye, şapka kullanmak
Açık renk kıyafetler tercih etmek
Cilt tipine uygun koruma faktörü içeren ürünler kullanmak. Çocuklarda cilt tipine bakmasızın yüksek koruma faktörlü ürünler kullanmak gerekir. DİKKAT! Güneşten koruyan ürünler, güneşin verdiği zararları tamir edemezler. Islanıp akmadan önce, sürüldükleri yeri bir örtü gibi güneşten korurlar. Güneşe çıkmadan yarım saat önce uygulanmalıdırlar.
Güneşin yol açtığı DNA hasarını onarmak için ne yapılabilir?
Vücudun doğal DNA onarıcı sistemi yoğun güneş hasarının onarılmasında yetersiz kaldığı için foto-yaşlanma ortaya çıkar. Bu hasarın onarılmasında en etkili yöntem: içinde karboksi alkil ester bulunan ve DNA onarımını destekleyen ürünler kullanmaktır. Karboksi alkil ester içeren ürünler, cilt hücrelerindeki DNA tamir işlemine çok etkin biçimde yardım edebildiği gibi UV hasarlarının onarımını anlamlı şekilde artırdığı gösterilmiştir. Ayrıca karboksi alkil ester içeren ürünlerle güneş yanığının ciltteki etkisi ve güneşe bağlı kızarıklık, su toplaması, ağrı oluşumunda azalma meydana geldiği de kanıtlanmıştır.
Karboksi alkil ester nedir?
Karboksi alkil ester Uncaria tomentosa bitkisinden elde edilen bir jenerik maddedir. Bir ürün markası değildir. Uncaria tomentosa 2000 yıldır Peru’da Amazon Ormanları’nda yerli kabilelerin Şaman doktorları tarafından; yaşlıların, eklem ve kanser hastalarının tedavisinde kullanılan ve Kedi pençesi de denen bir bitkidir. Karboksi alkil ester kedi pençesi diye bilinen Uncaria tomentosa’dan su ile ayrılan bitkisel özüdür ve günümüzde modern tıpta da kullanılmakta. Amerika’da AC–11® adıyla patent almış bulunan karboksi alkil ester şimdiden cilt ve kanser konusunda duyarlı olan Japonya’da 130’dan fazla cilt bakım kreminin formülüne girdi. Japon kozmetik sektörüne girdiği ilk yılının sonunda, Aralık 2009’da yayınlanan sektör dergisinde “en çok kullanılan dermato-kozmetik etken maddeler” içinde ilk 10’a girdi. Bu veriler ışığında DNA onarım bozukluğuna bağlı cilt hastalıklarında kullanımına umutla bakılıyor.
