AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLKELERİ
Hastalıkların tedavisinde, ilaçların uygun biçimde ve dozda, yeterli süre ve sağlığı en iyi şekilde sağlayacak maliyette değerlendirilmesinin büyük önemi bulunduğu, ancak Türkiye’de “akılcı ilaç kullanımı” konusuna yeterli hassasiyetin gösterilmediği bildirildi.
Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bahar Tunçtan, “akılcı ilaç kullanımı” tanımının, hastaların gereksinimlerine uygun biçimde ve dozda, yeterli sürede, sağlıklı hale en kısa sürede geçişi, kendisi ve toplum için en düşük maliyeti sağlamayı hedeflediğini bildirdi.
Tunçtan, akılcı olmayan ilaç kullanımının sağlık ve ekonomi açısından olumsuz sonuçlar doğurduğunun altını çizerek, “Hastalığın tedavisinde yetersiz kalınabilir, istenmeyen etki riski artar, ilaç etkileşimleri yaşanabilir, ekonomik anlamda da gereksiz tedavi masrafı, işten kalma gibi zararlara neden olur” diye konuştu.
Bu konuda en sık karşılaşılan durumun gereksiz ilaç yazılması olduğunu söyleyen Tunçtan, halkın reçetesiz satılan ilaçlarla kendi kendine uygunsuz tedaviler denemesi ve yeni çıkan ilaçların kullanımında aceleci davranılmasının da sıkıntıları artırdığına işaret ederek, “Maalesef, Türkiye’de akılcı ilaç kullanımı konusunda gerekli hassasiyet gösterilmiyor” dedi.
Tunçtan, akılcı olmayan ilaç kullanımına gelişmiş ülkelerde de rastlanmakla birlikte gelişmekte olanlarda bu durumun daha yoğunluk gösterdiğini belirterek, şunları söyledi: “Burada en önemli etken sağlık politikalarının yetersiz kalmasıdır. Gerekmediği halde ilaç kullanılması, yanlış teşhis, dozaj ve süre belirlenmesi, hastanın yapısının ilaçla uyumu konusunda gerekli testlerin yapılmaması, istenmeyen sonuçlara neden olmaktadır. Özellikle hastanelerde görev yapan doktorlar ve eczacıların hastaya yeterli bilgi aktaracak zamanlarının olmaması, tanıtım yapan kişilerin hekimleri ya da kullanıcıları etkilemek amacıyla yanlış bilgiler aktarması sorunu daha da artırmaktadır.”
Sağlık personelinin akılcı ilaç kullanımı ilkeleri, görev ve sorumlulukları konusunda sürekli bir eğitimden geçirilmeleri gerektiğini kaydeden Tunçtan, “Reçetelerin yazılması, incelenmesi ve hastanın bilgilendirilmesi sadece uygun eğitimi almış doktorlar ve eczacılar tarafından yapılmalıdır. Yanlış ilaç kullanımının ölümlere kadar varabilen sonuçlar doğuracağı unutulmamalıdır” dedi.
