AKCİĞER KANSERİ GİDEREK ARTIYOR
Kanser, kontrolden çıkan hücrelerin sürekli çoğalmaları olarak olarak tanımlanıyor.
Daha önceleri sıklıkla 60 yaşın üzerindeki erkeklerde görülmesine rağmen, günümüzde kadınlar arasında da sıklığı arttı. Erkeklerde görülme yaşı da 60 yaşın altına inmeye başladı.
Organizmada meydana gelen ve hücreleri kontrolsüz büyüyen kötü huylu tümörler kanser olarak adlandırılır. Kanserler, malignant (kötü huylu) tümörler olup, benign (iyi huylu) tümörlerin aksine başka dokulara sızma ve yayılma (metastaz) özelliği taşırlar.
Tüm dünya ortalamasına baktığımızda akciğer kanseri erkeklerde en çok öldüren kanser türü olup, kadınlarda da meme kanserinden sonra ikinci sırada yer alıyor.
GlaxoSmithKline internet sitesinde son yıllarda sıklığı giderek artan akciğeri kanseri ile ilgili bilgiler veriyor.
Yapılan çalışmalar, akciğer kanseri ile aşağıda bahsedilecek çeşitli olayların ilgili olduğunu göstermiştir;
Sigara: Sigara içimi ile akciğer kanseri arasında direkt bir ilişki mevcuttur. Kişinin sigara içmesi yanısıra, başkalarının içtikleri sigaranın dumanına maruz kalması da bu açıdan önemlidir.
Çeşitli kanser yapıcı maddeler: Berilyum, Radon ve Asbestoz gibi maddeler akciğer kanseri riskini arttırırlar.
Geçirilmiş tüberküloz (verem) nedbe dokusu üzerinde akciğer kanserleri gelişebilir.
Ailede akciğer kanseri olması akciğer kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır.
BELİRTİLERİ
Öksürük, balgam, kanlı balgam, göğüs ağrısı, akciğer iltihabı, göğüs kafesi içine sıvı birikmesi, ses kısıklığı, tümörün damar basısı nedeniyle göğüs üst bölümünde boyunda ve başta ortaya çıkan ödem (şişlik)
İştahsızlık, zayıflama
Kemiğe yayılım sonrası kemik ağrıları, kanda kalsiyum artışı ve buna bağlı belirtiler
Karaciğere yayılım sonrası, karaciğer büyüklüğü, ağrı ve ateş,
Beyne yayılım sonrası, bazı nörolojik belirtiler ve nöbetler,
Bazı hormonların tümör tarafından anormal salgılanması nedeniyle çeşitli hormonal bozukluklar
TANI
Göğüs röntgeni (akciğer grafisi), bilgisayarlı tomografi
Balgam sitolojisi (hücre incelenmesi)
Bronkoskopi (hava yollarına özel aletle bakılması)
Biopsi (incelenmek üzere parça alınması)
Diğer organ metastazlarına (organ yayılması) yönelik ileri tetkikler sonrası akciğer kanseri tanısı konur.
TEDAVİ
Tümörün büyüklüğüne, yayılımına ve patolojik tipine bağlı olarak tedavide:
Cerrahi
Kemoterapi (ilaç tedavisi)
Radyoterapi (ışın tedavisi) önemli yerler tutar.
Akciğerlerde başlayan kanserler 2 tipe ayrılırlar. Mikroskop altında hücrelerin görüntüsüne göre küçük olmayan hücreli akciğer kanseri ve küçük hücreli akciğer kanseri. Her tip akciğer kanseri farklı şekilde büyür, gelişir ve tedavi edilir.
KÜÇÜK HÜCRELİ AKCİĞER KANSERİ
Tüm akciğer kanserlerinin %20 kadarı küçük hücreli akciğer kanseri olup diğer akciğer kanseri tipleri içinde en hızlı artış gösteren tip budur. Bu tip akciğer kanseri sigara içimi ile ilişkisi en belirgin akciğer kanseridir. Sigara içen kadınların erkeklere göre bu tipe yakalanma olasılığı daha yüksektir.
HASTALIĞIN EVRELERİ
Sınırlı Hastalık
Kanser sadece bir akciğerde ve/veya yakınındaki lenf bezlerinde olur (lenf bezleri küçük, fasulye benzeri oluşumlardır ve tüm vücutta bulunur. Vücutta mikroplarla savaşan hücreleri yapar ve depolarlar).
Yaygın Hastalık
Kanser başladığı akciğerden göğüs boşluğundaki veya vücudun diğer bölgelerindeki başka dokulara yayılabilir.
Nüks Evresi
Nüks hastalık ile tedavi edildikten sonra kanserin yeniden ortaya çıkması (nüks etmesi) kasdedilir. Akciğerlerde veya vücudun başka bir yerinde yeniden ortaya çıkabilir.
KÜÇÜK HÜCRELİ DİŞİ AKCİĞER KANSERİ
Küçük hücreli akciğer kanserlerinden daha yaygın olup, genel olarak daha yavaş gelişir ve yayılırlar. Bu kanserin 3 ana tipi vardır: Bu tipler arasında tedavi ve yaşam süresi açısından fark yoktur. ABD’de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %80’i küçük hücreli dişi akciğer kanseridir. Bu kanser türü şunları içermektedir:
Skuamöz Hücreli Karsinom
Genellikle yerleşimi akciğerin iç (santral) kısımlarıdır.
Sıklıkla bronş tıkanıklığına yol açar.
Yavaş büyüme eğilimindedir.
Adenokarsinom
ABD’de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %40’ından sorumludur.
Genellikle yerleşimi akciğerin dış (periferik) kısımlarındadır.
Sıklıkla lenf nodlarına ve uzak organlara yayılır.
Sigara içmeyen kişilerde en yaygın olan küçük hücreli dışı akciğer kanseridir.
Büyük Hücreli Akciğer Kanseri
ABD’de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %15’inden sorumludur.
Genellikle büyük bir lezyon olarak görünür.
Yerleşimi akciğerin dışı (periferik) kısımlarındadır.
Lenf nodlarına ve uzak organlara yayılma eğilimindedir.
