KALP MASAJINI HASTA YAKINLARI DA İZLESİN
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ ACİL TIP ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYELERİNDEN DOÇ. DR. GÜRKAN ERSOY, EZBERLERİ DEĞİŞTİRECEK BİR ÖNERİ SUNDU : ‘ACİL SERVİSTE HASTAYA KALP MASAJI YAPILIRKEN HASTA YAKINLARI İÇERİ ALINIP BU MÜDAHALEYİ İZLESİN’
KALP MASAJINI HASTA YAKINLARI DA İZLESİN
Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyelerinden Doç. Dr. Gürkan ERSOY, ezberleri değiştirecek bir öneri sundu: ‘acil serviste ölen bir hastayı tekrar hayata döndürmek için kendisine kalp masajı yapılırken hasta yakınlarından bir kişinin içeri alınıp bu müdahaleyi izleme şansı verilsin’ Tıpta çığır açan çalışmalara imza atan Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi’nden bir yeni çalışma daha geldi. Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyelerinden Doç. Dr. Gürkan ERSOY, acil servis’te kalp masajı algısını tamamen değiştirecek bir çalışmaya imza attı. Dr. Ersoy, ‘Hastaya kalp masajı yapılarak hayata döndürülmeye çalışılırken bir hasta yakını da (eğer arzu ederse) tüm bu müdahaleyi izlesin (yanında bulunsun)’ önerisini hastanesinde kalp masajı yapılan hastalar ve yakınları üzerinde araştırdı.
“KALP MASAJINI İZLEMEK ÇOK İNSANİ BİR TALEP”
Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi, acil servisi’nde bu konuda yaptıkları bilimsel çalışmada, 23 kalp durma vakasında hasta yakınlarına ‘Yakınınıza müdahale yapılırken (yakınınınızın yanında bulunmak) izlemek ister misiniz’ sorusunu yönelttiklerini belirten Dr. Gürkan ERSOY, öneriyi 23 hasta yakınının kabul ettiğini söyledi. Araştırmaya katılan 23 kişinin acil servisin içerisine girip yakınlarına kalp masajı yapılırken izlediğini belirten Dr. ERSOY, bu sırada bir doktorun yapılan tüm tıbbı müdahaleleri aşama aşama hasta yakınına anlattığını söyledi. Çalışmada hasta yakınlarının doktor, hemşire ve diğer sağlık çalışanlarının işlerine müdahale etmediğini ifade eden Dr. ERSOY, “Tıbben kalp masajı yapılan hastaların çoğu kaybedilir. Bizim araştırmamızda hastalardan yüzde 90’nı yaşamını yitirdi. Ancak buna rağmen yakınları bize, ‘Siz elinizden geleni yaptınız ama olmadı’ dedi. Bu şekilde hasta yakınlarının kafalarında acabalar kalmadı ve ölüm olayını (gerçeğini) kabullenmeleri kolaylaştı. Bu arada fark ettik ki biz hekimlerin korktuğu gibi de olmadı. Hasta yakınları hekimlerin işine engel olmadı. O anda sevdiğine sadece dua ettiğini ve helalleştiklerini gördük. Bizde bu çalışmada hasta yakınlarının sevdiğinin nabzı atarken ve vücudu sıcakken son kez destek olması ve helalleşmesi isteğine şahit olduk. Bu aslında çok insani bir talep” dedi.
HASTAMIZ İÇİN GEREKEN HER ŞEY YAPILDI
Acil Servis’teki yeniden canlandırma (resüsitasyon) odalarının adeta vedalaşma odasına dönüştüğünü ifade eden Dr. ERSOY, “Müdahalelerin ardından ölen 21 hastanın yakınına ‘sevdiğiniz için yapılabilecek her şeyin yapıldığına inanıyor musunuz’ diye sorduk. Yüzde 100’ünün ‘EVET’ yanıtı verdi. Bu sonucun çıkmasını acil serviste yapılan müdahaleyi hasta yakınının kendi gözüyle görmesine bağlıyoruz” dedi. Çalışmanın sadece acil servisteki kalp masajı ile sınırlı kalmadığını kaydeden Dr. ERSOY, çalışmaya katılan hasta yakınlarını bir hafta sonra telefonla aradıklarını belirterek, “Hasta yakınlarına telefonda ‘Yine bir yakınınıza aynı müdahale yapılsa yine girmek istemisiniz’ diye sorduk. Katılımcıların biri dışında hepsi ‘evet’ yanıtı verdi. Bunun gerekçesinin yakınlarını kaybetmek üzere olan kişilerin son kez yakınlarına dokunarak destek olma, dua etme ve helalleşme imkanının sunulmasından kaynaklandığını düşünüyorum. Aslında bu çok insani bir duygu. Biz hekimlerin bu isteğe karşı çıkmalarının olası nedenlerini çok iyi bildğini, kişilerin duygularını anladığını ama çok özel durumlar dışında kendilerine hak veremediğini” ifade etti.
DOKTORLAR ‘HAYIR’ HEMŞİRELER ‘EVET’
Doktorlar reddetti Türkiye’nin 81 ilinde acil servislerde görev yapan doktorlara bu uygulamanın yapılıp yapılmamasını sorduklarında %67 ‘sinin hayır yanıtı verdiğini dile getiren Dr. ERSOY, acil servis hemşirelerinin de doktorların tam aksine yüzde 88’inin uygulama anında hasta yakınlarından birinin o odada bulunması gerektiğini düşündüklerini de tespit ettiklerini açıkladı.
Doç. Dr. Gürkan ERSOY
Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
e mail: [email protected]
