SERİRİ VE GİDAİ TAHARRİYAT VE TAHLİLAT YAPAN MASLİ TEAMÜLLER ARANILAN UMUMA MAHSUS BAKTERİYOLOJİ VE KİMYA LABORATUVARLARI KANUNUNA MÜTEFERRİ OLARAK TANZİM OLUNAN YÖNETMELİK

SERİRİ VE GİDAİ TAHARRİYAT VE TAHLİLAT YAPAN MASLİ TEAMÜLLER ARANILAN
UMUMA MAHSUS BAKTERİYOLOJİ VE KİMYA LABORATUVARLARI KANUNUNA MÜTEFERRİ
OLARAK TANZİM OLUNAN YÖNETMELİK

Resmi Gazete
Tarih: 31.7.1928; Sayı: 952
MADDE 1 – Müsaade istihsali için verilecek beyannameye leffedilecek kroki muayyen bir mikyas dahilinde ve usulü fenni üzere tertip edilmek lazımdır. Krokide laboratuvarların dahili tesisatı da gösterilmelidir.
MADDE 2 – Bakteriyoloji taharriyatına mahsus laboratuvarlar asgari üç kısımdan mürekkeptir:
1 – Evsatı zeriye istihzar, takım ve hıfzına mahsus kısım.
2 – Alelümum muayene ve tahlilata mahsus kısım.
3 – Büro.
Bu kısımların kaffesi ziyadar ve havadar olacak ve muhtas oldukları iş için iktiza eden vüsatte bulunacaktır. Bundan başka birinci ve ikinci kısımların zemini gayrikabili nüfuz olmak için çimento veya fayansla döşenmiş, bu mümkün olmadığı surette linoleomla örtülmüş, tavanlar mazbut ve yağlı boya ile beyaza boyanmış olacaktır.
MADDE 3 – Laboratuvarda kafi miktarda akar su bulunması lazımdır. Bundan başka kaynatma, hayvan ihrakı ve saire için evsatı zeriye istihzar edilen kısım derununda iyi çeken bacalı bir sorbon mevcut olmalıdır.
MADDE 4 – Tecrübe hayvanlarının laboratuvar haricinde hususi mahalde yetiştirilmesi icap eder. Daima tahtı müşahadede bulundurulması icap eden aşılanmış tecrübe hayvanları hususi ve mazbut kafesler içinde bulundurulabilir. Mevaddı muntine zerkedilecek laboratuvar hayvanatı tecrübe ve müşahedenin hitamından sonra imha edilir.
MADDE 5 – Laboratuvarın muayene ve tahlilata mahsus kısmiyle evsatı zeriye ihzarına mahsus kısmında alat ve edevat ve mevaddı kimyeviyenin muhafazasına mahsus dolaplar bulunur. Evsatı zeriye hıfzedilen dolaplarda her nevi mevaddı kimyeviyenin bulundurulması caiz değildir.
MADDE 6 – Kimya laboratuvarları laakal üç kısımdan mürekkep olurlar:
1 – Hassas terazilerin vaz’ına mahsus kısım.
2 – Tahlil ve muayene kısmı.
3 – Büro.
Bu kısımların kaffesi muhtas oldukları işin ifası için kafi vüsatte, havadar ve ziyadar olacaktır.
MADDE 7 – Kimya laboratuvarlarında dahi miktarı kafi akar su bulundurulur. Tahlil kısmı derununda bacası iyi çeken bir sorbon mevcut olmalıdır.
MADDE 8 – Bilümum echize ve alat ile mevaddı kimyeviye ve miyaratı müstahzaranın vaz’ına mahsus kafi vüsatte dolaplar tahlil ve muayene kısmı derununda bulundurulur. Ziya temasiyle bozulan veya miyarat ve sair mevaddı kimyeviyei saireyi tağyir etmesi muhtemel bulunan mevaddı kimyeviye sureti hususiyede muhafaza edilmelidir.
MADDE 9 – Bir zat tarafından aynı bina dahilinde kimya ve bakteriyoloji laboratuvarı tesis edildiği takdirde müştereken istimal olunacak tahlil ve muayene kısmı ile bürodan gayrı aksamın behemehal ayrı olması lazımdır.
MADDE 10 – (Değişik: 12.11.1968 – 6/10938 K.) Bakteriyoloji ve kimya laboratuvarlarında bulundurulmaları gereken araç ve gereç ile kimyasal maddelerin listeleri yönetmeliğin sonuna eklenmiştir. Çeşitli dallara ait muayene ve analiz yapmak isteyen laboratuvarlar, her çeşit muayenede ortaklaşa kullanılması mümkün ve caiz olan araç ve gereçlerden özellikle kendi dalına ait olanları bulundururlar.
MADDE 11 – Listelerde münderiç alat veya eçhizeden her hangi biri yerine aynı vazifeyi görebilecek diğer bir cihaz ikame edilebilir. Yalnız mahalli sıhhiye ve muaveneti içtimaiye müdiriyetleri vasıtasiyle Vekaletin muvafakati istihsal edilmelidir.
MADDE 12 – Laboratuvarların meşgul olacakları tahlilat ve muayeneler için muktazi miyarlar (hini tahlil ve muayenede istihzar edilmeleri iktiza edenler müstesna olmak üzere) iyi ve imtizaçlı kapanan şişelerde muhafaza edilir. Bütün şişe etiketleri muntazam ve muhtevisini vazıhan gösterir tarzda yazılmalıdır.
MADDE 13 – Bakteriyoloji laboratuvarları verdikleri beyannamede gösterilen muayene ve tahliller için lazım gelen vasatı zeriler, aglütinan seromlar ve maddei maraziye ve saire ahzine mahsus muakkam tüp ve kapları daimi surette hazır bulundurulmalıdırlar.
MADDE 14 – Ayarlı miyarların şişeleriyle, aglütinan serum, emolitik serum ve sair ayarlı mevaddın şişe ve ampulleri üzerindeki etiketlerde ayarları ve ayarlandıkları tarihler yazılı bulunmalıdır. Teftişat icra eden memurini sıhhiye bu ayarları resmi müesseselerde kontrol ettirilebilirler.
MADDE 15 – (Değişik:12.11.1968 – 6/10938 K.) Umuma mahsus laboratuvarlarda yapılacak olan sifiliz serolojik testleri aşağıdaki esaslar çerçevesinde yapılacaktır.
A – Kullanılacak antijenlerin ya Refik Saydam Merkez Hıfzıssıhha Müessesesinde veya yabancı memleketlerin belli kurumlarında hazırlanıp, kontrol edilmiş olması gereklidir.
Yabancı memleketlerden ithal edilen antijenler, eğer hazırlandıkları memleketin antijen kontrolunu yapan resmi müesseselerinde titre edilmemiş iseler Türkiye’ye ithallerinden sonra ve ticarete sevklerinden evvel Türkiye Refik Saydam Merkez Hıfzıssıhha Müessesesinde titre edilir. Laboratuvarda kullanmaya elverişli görülmeyen antijenler reddedilir.Kontrol masrafı, antijenleri ithal edenlere aittir. Antijenler üzerinde titre dereceleri yazılı bulunacak ve lüzum görüldükçe bu titreler kontrol edilecektir.
B – Kompleman için,başka işlerde kullanılmamış kobayların en çok yirmi dört saatlik taze,stok veya liyofilize serumu kullanılır.
C – Hemolitik serum (Amboseptör) ün seçilmesi ve kontrolleri de tekniğin icap ettirdiği şartlara tabidir.
D – Antijen, kompleman, anboseptör titreleri, yönetmeliğe ekli cetvellere göre yapılır ve titrasyon sonuçları özel bir deftere kaydedilir.
E – KOLMER Kompleman fıksasyon testi ve şeması yönetmeliğe eklidir.
MADDE 16 – Her laboratuvarda iki nevi defter bulundurulur :
1 – Protokol defteri,
2 – Rapor defteri.
Protokol defterinde açılacak hanelere sıra numarası, tarih ve tahlil edilen maddenin nevi ve cinsi, tahlil ve muayenenin nev’i maddenin ait olduğu şahsın ismi, muayene ve tahlilin muhtasaran neticesi ve alınan ücret kaydedilir.
Rapor defterleri her nevi tahlile mahsus olmak üzere ayrı ayrı veya hepsi için lazım gelen tafsilatı muhtevi olarak bir nevi olmak üzere arzu edilen şekilde tanzim olunur. Bu defterlerin evrakı ortasından zımbalı olarak iki kısmından mürekkep olup bir kısmı dip koçanı olarak kalır, diğer kısmı muayene ve tahlil edilen maddenin neticei tahliline ait rapordur. Dip koçanlarının mündericatı rapor mündericatının ayni olacak ve raporla aynı zamanda doldurulacaktır.
MADDE 17 – Her nevi tahlilat ve muayenat için verilen raporlarda tahlil ve muayene edilen maddenin nev’i, maddenin ait olduğu şahsın ismi, tahlil tarihi ve mufassal olarak tahlil netayici zikredilecek ve her rapor bir sıra numarasını muhtevi olacaktır. Tahlil edilen madde anasırı mürekkebesinin dozajları yapıldığı takdirde her birisi ayrı ayrı gösterilmelidir.
MADDE 18 – Laboratuvarların nezafet ve intizamına dikkat ve itina edilmelidir.
MADDE 19 – Umumi laboratuvarlar; Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye müfettişleri veya Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye müdürleri veyahut Hükümet tabipleri tarafından teftiş edilir. Senede bir defa yapılan teftişat netayici behemehal rapor halinde Vekalete gönderilmelidir. Bu esnada laboratuvarın talimatname ahkamına muvafık olup olmadığı, alat ve eçhizesinin nevi ve miktarının listeler mündericatına tevafuk edip etmediği tetkik ve defterlerin ve sairenin intizam ve sureti muhafazası teftiş olunur.
GEÇİCİ MADDE – (Ek: 12.11.1968 – 6/10938 K.) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinde müsaadesi bulunan bakteriyoloji ve kimya laboratuvar sahipleri bu Yönetmelikle mecbur kılınan araç ve gereçleri yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde tamamlamak zorundadırlar.
MADDE 20 – İşbu talimatname tarihi neşrinden itibaren mer’idir.
Kolmer Kompleman Fiksasyon Testi (1)
A – KALİTATİF TEST:
Testte kullanılacak tüpler, pipetler, cam eşya çok temiz olmalı ve mümkünse 160¼C de kuru hararette 1/2 saat sterilize edilmelidir. Cam eşyayı temizlemek için (2 kısım potassiumchroma te + 3 kısım adi acide sulfurique + 25 kısım su) dan ibaret olan temizleme sıvısında 24 saat bırakıp sonra bol su ile yıkanmalıdır.
Testte kullanılacak tuzlu su :
Taze distille edilmiş 1000 cc suda 8,5 gram saf sodium chlorure ve 0,1 gr. mağnesium sulfate eritilip süzülür. 1 saat Ben Marie’de kaynatılarak veya otoklavda 120¼C de 15 dakika tutularak sterilize edilir.İyi bir tuzlu suyun 5 cc si üzerine 1-2 damla yıkanmış koyun eritrositi koyup 37¼C lik su banyosunda bir saat bırakıldığında hemoliz yapmamalıdır.
Antijen (Kolmer – Cardiolipin antijen) in titresi umumiyetle 1/150 dir. En az 0,5 cc antijen sulandırılır. Bunun için 74,5 cc tuzlu suyu (Yukarda hazırlanışını yazdığımız) havi erlenmayere 0,5 cc antijen damla damla ilave edilirken erlenmayer devamlı olarak çalkalanır. Veyahutta dibi düz ufak bir tüpe 0,5 cc antijen, diğer aynı şekilde bir tüpe de 0,6 cc. tuzlu su koyup Kahn antijeni hazırlanışında olduğu gibi birbirlerine karıştırılır. Sonra bu karışım bir pipetle erlenmayerdeki 73,9 cc tuzlu suya damla damla ilave edilir ve erlenmayer mütemadiyen çalkalanır. Sulanmış antijen,ağzı kapalı olarak, bir saat oda derecesinde gölge bir yerde, mesela bir dolap içinde bekletilmeli, sonra kullanılmalıdır. Sulanmış antijen o gün için kullanılabilir.Ertesi günü kullanılmamalı, icap ediyorsa yeniden hazırlanmalıdır.
———————–
(1) Bu test, 5.7.1967 tarihli ve 6/8537 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan yönetmeliğin 4.maddesiyle ilk yönetmelikteki “Resmi Wasserman Usulü’nün yerine konulmuş ve 12.11.1968 tarih ve 6/10938 sayılı kararname ile değiştirilmiştir.
Serum hemolitik titrajı:
Elimizde mevcut ve işleyen bir serum hemolitikten,üzerinde yazılı titresine bakılmadan, evvela şu şekilde % 1 lik stok solüsyon hazırlanır:
Tuzlu su (Yukarda hazırladığımız) 94 cc.
Tuzlu suda % 5 phenol solüsyonu 4 cc.
(5 cc.saf phenol 95 cc tuzlu suda ısıtılarak eritilip hazırlanır.)
Gliserinli serum hemolitik (% 50) 2 cc.
(Bir miktar gliserin ile aynı miktar serum hemolitiğin iyice karışımı.)
Evvela tuzlu suya phenol solüyonu ilave edilerek karıştırılır, sonra gliserinli hemolitik serum ilave edilerek iyice karıştırılır.Bu stok solüsyon buzdolabında aylarca saklanır. Tortu yaparsa atılır, yeniden hazırlanır.Bu stok solüsyondan 0,5 cc miktarı 4,5 cc tuzlu suya ilave edilerek 1/1000 dilüsyon yapılır. Bu 1/1000 lik dilüsyon ile sekiz tüpte muhtelif dilisyonlar hazırlanır.
Şöyleki:
Tüpler İŞLEM Dilüsyonlar
————- —————————————— ————-
1 1/1000 den 0,5 cc 1/1000
2 1/1000 den 0,5 + 0,5 tuzlu su karıştır,0,5 cc at 1/2000
3 1/1000 den 0,5 cc + 1 cc tuzlu su karıştır, 0,5
cc 6 ncı tüpe koy,0,5 cc at. 1/3000
4 1/1000 den 0,5 + 1,5 cc tuzlu su karıştır. 0,5 cc
7 nci tüpe koy,1 cc at, 1/4000
5 1/1000 den 0,5 cc + 2 cc tuzlu su karıştır,0,5 cc
8 inci tüpe koy, 1,5 cc at. 1/5000
6 1/3000 den 0,5 cc + 0,5 cc tuzlu su karıştır,0,5
cc at. 1/6000
7 1/4000 den 0,5 cc + 0,5 cc tuzlu su karıştır,0,5
cc at. 1/8000
8 1/5000 den 0,5 cc + 0,5 cc tuzlu su karıştır,0,5
cc at. 1/10.000

KOMPLEMANIN HAZIRLANMASI:
Taze kompleman kullanıldığında tuzlu su ile 1/30 sulandırılmalıdır.(29 cc tuzlu suya 1 cc.taze kobay serumu) Kompleman için kullanılacak kobayların orta yaşta, iyi besili ve başka tecrübede kullanılmamış ERKEK kobaylar olması lazımdır.
Stok kompleman ile çalışılacak ise, stok kompleman bir misli sulanmış olduğundan, 14 cc.tuzlu suya 1 cc serum koyarak hazırlanmalıdır.
Hemolitik titrajındaki 8 tüpün hepsine hazırladığımız kompleman dilüsyonundan 0,3 er cc, ilave edilir. Keza bütün tüplere 1,7 şer cc tuzlu su ve 0,5 şer cc yıkanmış koyun eritrositinin % 2 süspansiyonundan konur, çalkalanır. Bu sırada kompleman titrasyon deneyi de hazırlanıp ikisi beraber 37¼C lik su banyosuna konur.
SERUM HEMOLİTİK TİTRASYON ŞEMASI
1 2 3 4 5 6 7 8 TÜPLER
—— —— —— —— —— —— —— —— —————–
1/1000 1/3000 1/3000 1/4000 1/5000 1/5000 1/8000 1/10000 Tüplerdeki dilüsyon
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Tüplerdeki miktar cc.

0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 Sulanmış kompl cc.

1,7 1,7 1,7 1,7 1,7 1,7 1,7 1,7 Tuzlu su cc.
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 % 2 koyun erit süsp cc.

KOMPLEMAN TİTRASYON DENEYİ
Yukarda belirtildiği şekilde sulandırılan komplemandan titrasyon,8 tüpte şu şekilde hazırlanır.

Tüpler Sulandırılmış kompleman Antijen Tuzlu su
———- ————————————– ————— —————-
1 0,20 0,5 1,3
2 0,25 0,5 1,3
3 0,30 0,5 1,2
4 0,35 0,5 1,2
5 0,40 0,5 1,1
6 0,45 0,5 1,1
7 0,50 0,5 1,0
8 — — 2,5
Bir saat 37¼C lik Su banyosunda bırakılır.Bir saat sonunda serum hemolitik tüplerinde hemoliz derecesi okunur. En yüksek dilüsyondaki hemoliz (Hemoliz ünitesi) dir. Kompleman fiksasyon testlerinde, kompleman titrajında,artijen titrajında iki ünite olarak kullanılır.Serum hemolitik 0,5 cc de 2 ünite ihtiva edecek şekilde sulandırılır. Mesela: Hemoliz ünitesi 1/3000 ise 2 ünite 1/5000 dir.
Aşağıda dilüsyonların 2 ünite olarak nasıl sulandırılacağı gösterilmiştir.
1 cc stok % 1 lik serum hemolitiği
0,5 cc de 0,5 cc de aşağıdaki miktar tuzlusu ile
1 ünite 2 ünite sulandırılır
————— —————— ————————————-
1/1.000 1/500 4 cc
1/2.000 1/1000 9 cc
1/3.000 1/1500 14 cc
1/4.000 1/2.000 19 cc
1/5.000 1/2.500 24 cc
1/6.000 1/3.000 29 cc
1/8.000 1/4.000 39 cc
Bu şemaya göre 0,5 cc de 2 ünite olarak hazırlanan serum hemolitikten bir saat su banyosunda kalmış olan kompleman titrasyon tüplerinden ilk 7 sine 0,5 şer cc konur ve üzerlerine 8 tüpün hepsine 0,5 şer cc % 2 lik koyun eritrosit süspansiyonu ilave edilerek iyice çalkalanır.Tekrar bir saat yalnız bu sekiz tüp 37¼C lik su banyosunda bırakılır.
Barum hemolitik titrajı tüpleri bir kenarda saklanır.

KOMPLEMAN TİTRASYON ŞEMASI

1 2 3 4 5 6 7 8 TÜPLER
—– —– —– —– —– —– —– —– ———————
0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 — Sulandırılmış komp cc.
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 — Sulandırılmış antijen

1,3 1,3 1,2 1,2 1,1 1,1 1 2,5 Tuzlu su cc.

37 derecelik su banyosunda 1 saat tutulur.
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 — Serum hemol 2 Ü/cc.
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 % 2 koyun erit.süsp.cc.

Tekrar 37 derecelik su banyosunda 1 saat tutulur.
Bir saat sonunda hemoliz husule gelmiş olan en az miktarda kompleman ihtiva eden tüpteki ünite Exact (Doğru) ünitedir. Müteakıp hemoliz yüksek tüp full (Tam) Ünitedir ki diğer tüpten (Exact ünite tüpünden) 0,05 cc fazla kompleman ihtiva eder. Antijen titrasyonunda,kompleman fiksasyon testinde de 2 tam (full) ünite kullanılır ki o da şöyle hesaplanır. Mesela:
Exact ünite 0,30 olsun
Tam ünite 0,35 olur.
Doz (2 tam ünite) 0,70 eder.
Eğer taze kompleman kullanmış isek bunu 1/30 sulandırmış olduğumuzdan 30 u 0,7 ye bölünce 30/0,7 = 43 çıkar ki bu rakam komplemanımızın ne kadar sulanması icap ettiğini gösterir Stok kompleman kullanılmış ise yukarıda bahsettiğimiz gibi 15 defa sulanmış olduğundan hesap 15/0,7 = 21 çıkar ki 21 defa sulandırılması lazım gelir.

KOMPLEMAN SULANDIRMA CETVELİ
(Taze kompleman kullanılmış ise)
Exact Full 2 Full
Ünite Ünite Ünite Kullanılacak
cc. cc. cc. dilüsyon Dilüsyon hazırlanması
—— —— ——- ————- ——————————-
0,20 0,25 0,50 1/60 1 cc kompl + 59 tuzlu su
0,25 0,30 0,60 1/50 1 cc kompl + 49 tuzlu su
0,30 0,35 0,70 1/43 1 cc kompl + 42 tuzlu su
0,35 0,40 0,80 1/37 1 cc kompl + 36 tuzlu su
0,40 0,45 0,90 1/33 1 cc kompl + 32 tuzlu su
0,45 0,50 1 1/30 1 cc kompl + 29 tuzlu su
0,50 0,55 1,1 1/27 1 cc kompl + 26 tuzlu su

Komplemanı sulandırmakta kullanılacak tuzlu suyun soğuk olması oda derecesinde durmuş olmaması her zaman tavsiye edilir. Sulanmamış veya sulanmış kompleman her zaman buzdolabında saklanmalıdır. Sulanmış komplemanın bir saatten fazla oda derecesinde bekletilmesi yanlış neticelere sebebiyet verir.
KOLMER (KALİTATİF) TESTİN YAPILIŞI SERUM VE OMURİLİK SUYU
Teste alınacak serumların ve omurilik suyunun tamamiyle berrak ve hemolizsiz olması,56 ¼C de yarım saat inaktive edilmiş bulunması icap eder. İnaktive edildiği halde 4-5 saatten fazla teste konmadan bekletilmiş serumlar,teste konurken tekrar 5-10 dakika 56 ¼C de tutulmalıdır. Santrifuj edildiği halde berraklaşmayan serumlar teste alınmamalıdır.
Her serum için (O.İ.S için de) iki tüp kullanılır. Müsbet ve menfi serum kontrolleri için de ikişer tüp lazımdır. Ayrıca antijen,serum hemolitik, eritrosit kontrolleri için de birer tüp ilave edilir.
Tüpler iki sıra halinde dizilir,arka sıradaki tüplere 0,5 cc tuzlu su konur. Ön ve arka sıraya hasta serumundan 0,2 şer cc (O.İ.S. için 0,5 cc) kontrol serumları da aynı şekildekonur.
Antijen kontrol tüpüne 0,2 cc tuzlu su (O.İ.S.için 0,5 cc) serum hemolitik tüpüne sadece 1 cc tuzlu su; eritrosit kontrol tüpüne de sadece 2,5 cc tuzlu su konur.
Ön sıradaki tüplere 0,5 şer cc antijen konur, 10 dakika oda derecesinde bekletilir. Bu sırada kompleman hazırlanır, her 1 cc de 2 tam ünite kompleman ihtiva eden dilüsyondan ön ve arka bütün tüplere 1 er cc konur,(eritrosit kontrol tüpü hariç) süppor iyice çalkalanır ve 6 – 8 ¼C lik buzdolabına konarak 15 – 18 saat bırakılır. Veyahutta 37 ¼C lik su banyosunda bir saat bırakılır.
Ertesi sabah, veya su banyosuna konmuş ise 1 saat sonra hemolitik serum 0,5 cc de 2 ünite olacak şekilde ve her serum için 1 cc hesabiyle ve biraz da fazla olarak hazırlanır.Sonra süpporlar konuluş sırasiyle buz dolabından çıkarılarak 37 ¼C lik su banyosuna konur. 10 dakika bekletildikten sonra veya su banyosuna konulmuş ise derhal, bütün tüplere (eritrosit kontrol tüpü hariç) 0,5 şer cc hemolitik serum ilave edilir.Bir gün evvel hazırlanmış bulunan % 2 lik koyun eritrosit süspansiyonundan, şişe iyice çalkalanarak bütün tüplere 0,5 şer cc ilave edilip süppor iyice çalkalanır. Tekrar su banyosuna konur. Beşer dakika ara ile kontrol tüpleri muayene edilir. Su banyosunda kalma müddetini bu kontrol serumlar tayin edecektir.Bu müddet 10 dakikadan az 60 dakikadan fazla sürmüyor.
Hemolitik serum kontrolu ve antijen kontrolu eridiği halde, müsbet menfi serum kontrolleri erimemiş ise müddet onar dakikalık fasılalarla bir saat kadar uzatılabilir. (Not: Müsbet ve menfi serumlar buz- dolabından çıkarılıp teste konurken 10 dakika 56 ¼C de tutulmalıdır.)
Neticeler okuma eşeli ile mukayese edilerek okunur ve yazılır.
OKUMA EŞELİNİN HAZIRLANMASI
Serum hemolitik ve kompleman titrajlarından arta kalan tam hemolizli hemoglobin tüpleri bir araya toplanıp su banyosundan 56 ¼C de beş dakika ısıtılır.5 cc tuzlu suya % 2 eritrosit süspansiyonundan, iyice çalkalandıktan sonra alınan 1 cc miktarı ilave edilip,1/6 lik eritrosit dilüsyonu hazırlanır.
Okuma eşelinin hazırlamak için,hemoglobin sülisyonu ile eritrosit dilüsyonu şu şekilde karıştırılır:

1/6 Eritrosit Hemoglobin % tespit
dilüsyonu cc solüsyon cc ekivalanı RAPOR
————– ———— ———— ———–
3,00 — 100 4 +
1,5 1,5 50 3 +
0,75 2,25 25 2 +
0,30 2,70 10 1 +
0,15 2,85 5 +
— 3,00 0 —

NETİCELERİN OKUNMASI ve RAPORUN YAZILMASI : Bütün kontrol serumlarının arka tüpleri ve menfi serum kontrol tüpünün her ikisi de tam hemoliz gösterilmelidir. Eğer kontroller erimezse test işlememiş demektir. Tekrar baştan yapılmalıdır. Kontroller erimiş ise hasta serumları eşel ile mukayese edilerek değerlendirilir.

KOLMER KALİTATİF TESTİN ŞEMASI
Serum ve omurilik suyu için
Tüpler 1 2 3 4 5 6 7 8
—— —– —– —– —– —– —– —– —– ——–
H.S. MS.S MF.S OİS A.K A.K. H.K E.K.
x xx
—— —– —– —– —– —– —– —– —– ——–
Arka
Sıra 0,5 0,5 0,5 0,5 0,2 0,5 0,1 2,5 Tuzlu su
0,2 H.S.
0,2 MS.S.
0,2 MF.S.
0,5 0,5 OİS
0,5 Antijen
10 – 30 oda derecesinde bekletilir.
—— —– —– —– —– —– —– —– —– ——–
1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 — Kompleman
Bir gece buzdolabında veya bir saat 37 derece su banyosunda bekletilir.
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 — Hemolitik
serum
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Eritrosit
2 %

37 derecelik su banyosunda 10 – 30 dakika bekletilir.
——————————————————————————–
Erir Erir Erir Erir Erir Erir Erir Erimez
——- —— —— —— —— —— —— —————
Ön sıra 0,2 H.S.
0,2 MS.S
0,2 MF.S.
0,5 OİS
0,5 0,5 0,5 0,5 Antijen
10-30 dakika oda derecesinde bekletilir.
1,0 1,0 1,0 1,0 Kompleman
——————————————————————————–
Bir gece buzdolabında veya bir saat 37 derece su banyosunda bekletilir.
0,5 0,5 0,5 0,5 Hemolitik serum
0,5 0,5 0,5 0,5 Eritrosit % 2
——————————————————————————–
37 derece su banyosunda 10 – 30 dakika bekletilir.
——————————————————————————–
Erimez Erir
——————————————————————————–
H.S.. : Hasta serumu
MS.S. : Müspet serum
MF.S. : Menfi serum
OİS : Omurilik suyu
A.K.x : Antijen kontrolu serum için
A.K.xx : Antijen kontrolu omurilik suyu için
H.K. : Hemolitik kontrolu
E.K. : Eritrosit kontrolu
KOLMER KALİTATİF TESTİN RAPORU
Arka sıra Ön sıra
(Kontrol) (Test) Değerlendirilmesi
————— —————- —————————
— ++ı++ ++++ Müspet
— +++ ı+++ Müspet
— ı++ ++ Müspet
— + + Mespet
— + + Müspet
– –
— – Menfi
ı++++ ++++ Anti
+++ ++++ Anti
ı++ ++++ + Müspet
–
+ ++++ +ı+++ Müspet
ı+++ +++ Anti
++ +++ Anti
+ +++ + Müspet
–
+ +++ ++ Müspet
–
+ı+ ++ Menfi
+ ++ Menfi
+ ++ + Müspet
– –
+ + Menfi
– –
+
NOT: – Müsbet diye rapora yazılmayıp, bu gibi serumlar ile testin tekrarı
tavsiye edilir.

B – KLOMER KANTİTATİF TEST :
Kalitatif testte müsbet bulunan serumlar, arzu edildiği takdirde kantitatif teste alınır.
a) Serum için :
Her serum için 8 tüp alınır,ayrıca antijen, serum hemolitik ve eritrosit kontrol tüpleri de ilave edilir. 8 tüpten birincisine 0,9 cc,diğerlerine 0,5 cc tuzlu su konur.
Antijen kontrol tüpünde 0,5 cc,serum hemotitik kontrol tüpüne 1 cc, eritrosit kontrol tüpüne de 2,5 cc tuzlu su konur.
1 inci tüpe 0,6 cc inaktive hasta serumu konup karıştırılır 0,5 cc 2 nci tüpe ve 0,5 cc de hasta serumu kontrol tüpüne aktarılır.
2 nci tüpten 3 e, 3 ten 4 e, 4 ten 5 e, 5 den 6 ya, 6 dan 7 ye, 0,5 şer cc aktarma yapılarak 7 den 0,5 cc atılır.
Tüpler : 1 2 3 4 5 6 7 8
Dilüsyonlar : 1/1 1/2 1/4 1/8 1/16 1/32 1/64 Serum yok
Bu yedi tüpe ve antijen tüpüne 0,5 şer cc antijen konur, süppor iyice çalkalanır,oda derecesinde 10 – 30 dakika bırakılır.
Bu sırada kompleman hazırlanır. 1 cc de 2 ünite ihtiva eden komplemandan tüplerin hepsine ve kontrol tüplerine (eritrosit kontrol tüpü hariç) 1 er cc ilave edilip iyice çalkalanarak karıştırılır ve 6 – 8¼ C buz dolabında 15 – 18 saat bırakılır veya 37¼C lik su banyosunda bir saat bırakılır. Ertesi sabah buz dolabından çıkarılan süppor 37¼C lik su banyosuna konarak 10 dakika tutulur.
Eğer bir saat su banyosunda tutulmuş ise tekrar banyoya koymaya lüzum yoktur. Bu sırada 0,5 cc de 2 ünite ihtiva eden serum hemolitik mahlülu her tüp için 0,5 cc olarak hesap edilip biraz fazla hazırlanır ve eritrosit kontrol tüpü hariç, bütün tüplere 0,5 cc ilave edilir. Tekrar bütün tüplere bir gün evvel hazırlanmış olan % 2 koyun eritrosit süspansiyonundan 0,5 şer cc ilave edilerek ve tekrar 37 ¼C lik su banyosuna konur, 5 dakika ara ile kontrol tüpleri muayene edilerek hemolize bakılır.
Kontrol tüplerinde hemoliz en erken 10 dakika, en geç 60 dakika da husule geliyor. Eğer kontrol serum (müsbet serum) yoksa veya elverişli değilse o zaman hemolitik sistem ve antijen kontrol tüpleri hemoliz olduktan sonra enbükasyona 10 dakika daha devam edilir. Bu müddet bir saati asla geçmemelidir.
Kantitatif testte en yüksek müsbet dilüsyon rapora kayıt edilir.
10-30 dakika oda derecesinde bekletilir
Tüpler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
—— — — — — — — — — — — — — — ——–
1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Kompleman
cc.
—— — — — — — — — — — — — — — ———

Bir gece buz dolabında veya bir saat 37¼C lik su banyosunda bekletilir.
—– — — — — — — — — — — — — — ———
Hemolitik
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 – 0,5 0,5 Serum cc.
—– — — — — — — — — — — — — — ———
Eritrosit
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 2 %
—– — — — — — — — — — — — — — ———
37 derecelik su banyosunda 10-60 dakika bekletilir.
—– — — — — — — — — — — — — — ———
Erir Erir Eri- Eri- Erir
mez mez
—– — — — — — — — — — — — — — ——–
S.K.: Serum kontrolu, A.K.: Antijen kontrolu, Hk.: Hemolitik kontrolu,
E.K.: Eritrosit kontrolu, Msb.S.: Müspet serum, Menfi S.: Menfi Serum

B – OMURİLİK SUYU İÇİN:
Her omurilik suyu için 6 tüp kullanılır. Eğer bu test,serum testi ile birlikte yapılmakta ise ayrıca buna da kontrol testleri koymaya lüzum yoktur. Eğer yalnız başına yapılıyorsa o zaman serum için konulan kontrolların buraya da konulması icap eder.
a) 1 ve 6 ncı tüpler hariç,diğer tüplere 0,5 şer cc tuzlu
b) 1-2 ve 6 ncı tüplere 0,5 şer cc omurilik suyu ilave edilir.
c) 2 nci tüp karıştılıp 0,5 cc 3 üncü tüpe, 3 den 4 e, 4 ten 5 e aktarıla