KISIRLIK (SAĞLIKLI ÇOCUK SAHİBİ OLAMAMA DURUMU)
Bir çiftin, bir yıl boyunca gebelikten korunma yöntemleri kullanmadan düzenli olarak birlikte oldukları halde canlı çocuk sahibi olamama durumuna kısırlık denir. Bu sorun evli çiftlerin %15’inde görülmektedir.
Gebelik oluşması için gerekli olan koşullar şunlardır:
1.Erkekte yeterli sayıda ve hareketli sperm olmalıdır.
2.Düzenli olarak cinsel ilişki olmalı ve ilişki kadındaki yumurtlamaya yakın zamanlarda yapılmalıdır.
3.Kadında yumurtlama olmalıdır.
4.Kadında üreme organları sağlıklı ve normal yapıda olmalıdır.
5.Kadında uygun bir hormon düzeni olmalıdır.
Kısırlık sorununun çözümünde ilk yapılacaklar nedenin anlaşılmasına yönelik olmalıdır. Tanı konulabilmesi için dikkatli bir biçimde adet düzeni, hastalık öyküleri, cinsel sorunlar soruşturulmalıdır. Ayrıca ilk anda spermogram tetkiki (erkekte sperm sayı ve hareket testi) ve yumurtlamanın durumu için ultrason, vücut ısısı takibi veya hormon tetkiki yapılması uygun olacaktır. Bunlar yanında kişilerin verdikleri bilgilere göre kadında postcoital test (cinsel ilişki sonrası sperm hareketlilik testi), histerosalfingografi (ilaçlı rahim filmi), erkekte hormon tetkiki, ürolojik muayene gibi ileri tetkikler yapılmalıdır. Olası tanı konulduktan sonra buna yönelik tedavi yapılarak sorun çözülmeye çalışılır.
Erkeklerde kısırlık sorunları spermin az üretilmesi, sperm taşıyan kanallarda tıkanıklıklar, hormon bozuklukları ve cinsel ilişkideki sorunlar olabilir. Erkeklerdeki bu sorunlar üroloji uzmanlarınca tedavi edilmelidir. Sperm sayısının artması için cinsel ilişki 1-2 günde bir defa olarak yapılmalı, gevşek ve pamuklu iç camaşırı kullanılmalı, aşırı sıcak ve uzun banyolardan kaçınılmalı, sigara ve alkol tüketimi azaltılmalıdır.
Kadınlarda yumurtlama olmadığı anlaşılırsa yumurtlamayı artırıcı ilaçlarla tedavi yapılır. Tetkikler sonucu rahimde bozukluk veya kanallarda tıkanıklık saptanırsa tedavi için ameliyat gerekebilir. Günümüzde bu tip ameliyatlar genellikle laparoskopi veya histeroskopi ile daha kolaylıkla yapılabilmektedir. Bazen kadınlarda vajen salgılarında ve kanda spermleri öldüren bir madde oluşumu (Anti sperm antikor, ASA) görülebilir, bunun tedavisi de ilaçlarla veya suni dölleme yöntemleri ile yapılabilmektedir.
Çocuk sahibi olma sorunu bu tedavilerle aşılamazsa ve kişilerin yaşı ilerlemeye başlarsa, yardımcı üreme teknikleri denilen yöntemlere başvurulur. Bunlar ileri bir teknoloji gerektirmesi ve buna bağlı olarak pahalı olması nedeniyle genellikle en son olarak düşünülmelidir. Bu teknikte basit olarak kadında yumurtlama uyarılması sonrası laparoskopi ile yumurta alınır ve erkekten alınan spermle laboratuar ortamında karşılaştırılır. Yumurta döllendikten sonra kadın üreme organlari içine bırakılır. Bu yöntemlerin başarı şansı her uygulamada %30-40 oranında olabilmektedir.
Her türlü tetkik ve tedavi yapılsa bile bazı çiftler yine de çocuk sahibi olamamaktadır. Buna rağmen çiftler umutsuzluğa kapılmamalıdır. Bazen gebelik beklenmeyen bir zamanda kendiliğinden olmaktadır.
