ANİ YÜZ FELCİ
Yüz felci “fasyal sinir” denilen yüz sinirinin hasarı sonucunda veya daha başka sistemlerin rahatsızlığına bağlı olarak gelişebilir. Yüz felci infeksiyona, yaralanma veya bazı tümörlere bağlı olarak gelişebilir ve bu nedenleri ortaya koymak için bir doktora başvurmak gerekir. Kulak burun boğaz hekimlerinin yüz siniri rahatsızlıklarında özel eğitimleri vardır.
Fasyal Sinir Nedir?
Yaklaşık 7000 sinir lifinden oluşan fasyal siniri telefon kablosuna benzetmek mümkündür. Bu liflerden herbiri yüz kaslarını elektrik akımıyla uyarır. Bu sinir lifleri ile taşınan uyarılar gülme, aglama gibi yüz ifadelerini oluşturur. Bu sinir liflerinin ancak yarısı hasar görürse yüzde zaafiyet ve felç gelişir. Fasyal siniri irrite olduğunda ise yüzde seğirme ve spazm olur. Fasyal siniri yanlızca yüz kaslarını değil göz yaşı bezi, tükrük bezi ve ortakulak kaslarını da innerve eder. Aynı zamanda dilimizin ön kısımdan aldığımız tad hissini de fasyal sinir beyne ulaştırır. Fonksiyonu bu kadar karışık olan fasyal sinirin rahatsızlıklarında birçok semptom ortaya çıkar. Bu semptomlardan bazıları şunlardır:
• yüz seğirmesi
• felç
• göz ve ağız kuruması
• tad alma bozukluları
Fasyal sinir nasıl çalışır?
Fasyal sinir anatomisi oldukça karmaşıktır. Fasyal sinir beyin tabanından çıkar kafatası içinden geçerek yüz kaslarına ulaşır. Sinir beyinden çıktıktan sonra kulak kemiğinin (temporal kemik) içine girer ve burda ince bir tünel içinden geçer ve ince tünel işitme ve denge sinirlerine çok yakındır. Kulak kemiği içindeki yaklaşık 3 cm’lik seyri sırasında fasyal sinire orta kulak kemikçikleri de komşuluk eder. Fasyal sinir kulak kemiğinden çıktıktan sonra yanakta yer alan tükrük bezi içine girer ve burda dallara ayrılarak yüz kaslarına ulaşır. Ancak sinir kulak kemiğinden çıkmadan önce de göz yaşı bezi, özengi kası, dil (tad alma duyusu) ve türük bezine dal verir.
Tedavi
Tanı amacıyla yapılan tetkikler aynı zamanda hastalığın tedavisinide belirler.
• Yüz felcinin nedeni bir orta kulak enfeksiyonu ise hemen antibiotiklere başlamak gerekir.
• Fasyal sinirin ödemine bağlı bir felç söz konusu olduğunda kortizonlu ilaçlar kullanılabilir.
• İlaç tedavisine cevap vermeyen yüz felçlerinde sinirin etrafındaki kemik kılıf cerrahi olarak kaldırılır.
Fasyal sinir felçlerinde göz kapağını kapatmak kimi zaman mümkün olamaz ve bu durumda göz korumasız kalır. Gözün nemlenmesini temin için parmakla göz kapağını kapatmak etkili bir yöntemdir. Bu amaçla koruyucu gözlük kullanılması da uygundur. Eger göz kuruluğu varsa yapay göz damlaları doktorunuzun önerdiği şekilde kullanılabilir.
Rehabilitasyon
İyileşmeyen, kalıcı yüz felçleri çeşitli cerrahi müdahaleler ile iyileştirilmeye çalışılır. Gözün kapanması için üst göz kapağına altın ağırlık yerleştirilmesi veya yüze başka bölgelerden kas ve sinir taşınması bu yöntemler arasındadır. Bazı hastalar ise yüze uygulanan fizik tedaviden fayda görebilirler.
“Bell” tipi yüz felci
Ani gelişen yüzfelçleri içinde en sık olanıdır. Bu rahatsızlık muhtemelen bir viral enfeksiyona bağlı olarak gelişir. Teşhisi kesinleştirmek için bir çok test uygulanır:
• İşitme testleri
• Denge testleri
• Gözyaşı ölçümü
• Radyolojik tetkikler: bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans
• Elektik uyaran testleri
