ANA-ÇOCUK SAĞLIĞI VE AİLE PLANLAMASI MERKEZLERİ YÖNETMELİĞİ

ANA-ÇOCUK SAĞLIĞI VE AİLE PLANLAMASI MERKEZLERİ YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete
Tarih: 06.02.97; Sayı: 22900
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; sağlık hizmetlerine duyulan ihtiyaç bakımından toplumun en öncelikli kesimini oluşturan kadın, anne ve çocukların sağlık düzeyini yükseltmek, üreme sağlığı hizmetleri bütünü içerisinde ailelere aile planlaması hizmetlerini ve diğer sağlık kuruluşlarıyla işbirliği içinde diğer ana-çocuk sağlığı hizmetlerinin sunumunu koruyucu sağlık hizmetleri ilkelerine uygun şekilde gerçekleştirmek üzere kurulan “Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri”nin hizmetlerini ve bu hizmetlerin yürütülmesine dair usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik, Sağlık Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri ile bu Merkezlerde görevli personeli kapsar.
Hukuki Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik; 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 43 üncü maddesine ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun 9 uncu maddesinin (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelik’te geçen;
a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığı’nı,
b) Genel Müdürlük: Bakanlığın Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü’nü,
c) Merkez: Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezini,
d) AÇSAP: Bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetler olarak kadın, ana-çocuk sağlığı ve aile planlamasını,
e) Bölge: Merkezin hizmet vermekle sorumlu olacağı yerleşim yerlerini,
f) Saha: AÇSAP hizmetlerinin geliştirilmesi için çalışmaların yapılacağı ilin tamamını,
g) Eğitim Merkezi: Fiziki yapısı ve insangücü özellikleri nitelik ve nicelik olarak yeterli olan, gerekli malzeme ve ekipman ile donatılmış hizmet içi eğitim merkezlerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş Esasları
Kuruluş Usulü
Madde 5- Merkez, bu Yönetmeliğin 6 ncı ve 10 uncu maddesindeki şartların bulunduğunun tesbiti üzerine Valiliğin teklifi, Genel Müdürlüğün olumlu görüşü ve Bakanlığın onayı ile kurulur. “Eğitim Merkezi” olarak faaliyet gösterecek Merkezlerin kuruluşu da aynı usule tabidir.
Nüfus Şartı ve Öncelik
Madde 6- Merkez; ana ve çocuk sağlığı ve üreme sağlığı (aile planlaması dahil) hizmetleri yeterince verilemeyen ve birinci basamak sağlık kuruluşları eksik olan bölgelere öncelik verilerek, il merkezlerinde her 100.000 nüfusa bir adet olmak üzere kurulabilir. Merkezi yerleşim nüfusu en az 30.000 olan ilçe merkezlerinde de bir adet Merkez kurulur.
Bakanlık tarafından belirlenen standardlara göre yeterli malzeme, araç, gereç, personel ve uygun bina temin edilmeden yeni merkezler açılmaz.
Sorumluluk Bölgesi
Madde 7- Merkezin hizmet vermekle sorumlu olacağı bölgenin sınırları ve büyüklüğü, kuruluşun alt yapı ve insangücü kaynakları ve çevredeki sağlık kuruluşları gözönünde bulundurularak belirlenir.
Faaliyetler
Madde 8- AÇSAP Merkezleri, İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı olarak çalışırlar. Merkezlerin göstereceği faaliyetler şunlardır:
a) İlde yataklı veya yataksız sağlık hizmeti veya destek hizmeti veren kuruluşlar ve sağlık eğitimi veren diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
b) Temel sağlık hizmetleri ve tıp etiği ilkeleri ışığında, kadın, ana ve çocuk sağlığı ile ilgili koruyucu ve tedavi edici hizmetleri, laboratuar hizmetlerini, aile planlaması hizmetlerini ve bunlar ile ilgili konulardaki teorik ve beceri kazandırma eğitim ve danışmanlık hizmetlerini vermek,
c) Kadın, ana ve çocuk sağlığı ile ilgili yürüttüğü hizmetlerin kayıt ve bildirimlerini yapmak,
d) İlin birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlarında görev yapan sağlık personelinin kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında hizmetiçi eğitimlerini yürütmek,
e) Gerektiğinde, il dışından gelen sağlık personelinin de kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında eğitimlerini sağlamak,
f) Mesleki eğitim kurumları için, çocuk, adölesan, kadın ve erkek üreme sağlığı (aile planlaması dahil) hizmetleri ile ilgili olarak mezuniyet öncesi ve sonrası uygulamalı öğretim hizmetlerinde işbirliğinde bulunmak,
Bakanlıkca ihtiyaca göre tesbit edilen Merkezler ülkede bulunan bütün aile planlaması yöntemlerini verecek şekilde düzenlenir.
Fiziki Yapı ile İlgili Şartlar
Madde 9- Merkezlerde aşağıdaki bölümler bulunur ve bu bölümler personel, fiziki şartlar ve sunulan hizmetlerin niteliğine bağlı ve EK-1 Sayılı Cetvelde gösterilen standartlar çerçevesinde uygun biçimde düzenlenir. “Eğitim Merkezi” olarak düzenlenen merkezlerde, aşağıdaki bölüm veya unsurlar, sunulan hizmetlerinin gerekliliklerine göre geliştirilir:
a) Yeni başvuranlar ve kontrole gelenler için uygun şartlarda bir bekleme odası,
b) Aile planlaması dahil üreme sağlığı gibi konularda danışmanlık verilebilecek ayrı bir bölüm,
c) Hizmet amacına uygun olarak düzenlenmiş poliklinik birimleri,
d) Başvuranların muayene edilebileceği, aile planlaması uygulamalarının veya küçük cerrahi müdahalelerin yapılabileceği, iyi aydınlatılmış, lavabosu bulunan muayene odası veya odaları,
e) Dezenfeksiyon, sterilizasyon, çamaşırların yıkanması gibi işlemlerin gerçekleştirilebileceği bir oda,
f) Hizmetlerde kullanılan malzemelerin, bekletilen araç ve gerecin saklanabileceği depolamaya uygun bir bölüm,
g) Merkez içinde bilimsel veya idari nitelikte toplantıların yapılmasına elverişli eğitim araç-gereci ile donatılmış bir toplantı odası,
h) Laboratuar hizmetlerinin verileceği uygun bir oda,
ı) İdari hizmetlerin yapılacağı, kayıtların tutulacağı ve saklanacağı ve eğitim malzemelerinin korunacağı alan veya alanlar,
j) Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin verileceği bir oda veya odalar,
k) Personelin çalışması için düzenlenmiş alan veya alanlar,
l) Eğitim merkezi olanlarda eğitime gelenlerin kalacakları misafirhane,
m) Gebe izlem/sağlam çocuk izlem odası.
Eğitim Merkezi Olarak Faaliyet Gösterme
Madde 10- Sağlık personelinin ana çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı kapsamındaki hizmetiçi eğitimlerinin planlanması ve yürütülmesi için fizik yapısı, personel kaynakları ve günlük hizmet yükü yeterli olan merkezler, ilin ihtiyacı çerçevesinde “Eğitim Merkezi” olarak faaliyet gösterirler. Eğitim Merkezleri, bu faaliyetleri tam olarak göstermeye yetecek şekilde Ek-2 Sayılı Cetvelde gösterilen personel, tıbbi malzeme ve görsel ve işitsel eğitim malzemesi ile donatılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hizmet İlkeleri ve Hizmet Türleri
İlkeler
Madde 11- Merkezde verilen bütün hizmetler; hedef grupların ihtiyaç, istek ve değer yargıları temel alınarak en üst düzeyde toplum katılımı sağlanarak, en az zaman kaybı, en yüksek tıbbi ve teknik yeterlilik ve ekip hizmeti anlayışı içinde, süreklilik taşıyacak biçimde, bilgilendirme, rıza alma, mahremiyete ve gizliliğe saygı gibi tıp etiği ilkeleri ile uygunluk içinde sunulur.
Mali Sorumluluk
Madde 12- Merkezlerde verilen hizmetler temel sağlık hizmetlerinden olup, hizmetlerin verilmesi ücretsizdir. Ancak, özellik arzeden hizmetlerden Bakanlığın belirleyeceği kurallar doğrultusunda gerektiğinde ücret alınabilir.
Genel Olarak Hizmet Türleri
Madde 13- Merkezlerde verilecek hizmetler şunlardır:
A) Aile sağlığı hizmetleri
a) Çocuk ve adölesan sağlığı hizmetleri
b) Kadın ve erkek üreme sağlığı hizmetleri (Aile planlaması hizmetleri dahil)
B) Ağız ve diş sağlığı hizmetleri
C) Poliklinik hizmetleri
D) Laboratuar hizmetleri
E) Eğitim hizmetleri (Merkezin hizmet verdiği konularda)
a) Hizmetiçi eğitim hizmetleri
b) Halk eğitimi hizmetleri
c) Mezuniyet öncesi uygulamalı eğitim hizmetleri
F) Erken teşhis hizmetleri
G) Danışmanlık hizmetleri
H) Kayıt bildirim ve değerlendirme hizmetleri.
Çocuk ve Adölesan Sağlığı Hizmetleri
Madde 14- Merkezlerde çocuk ve adölesan sağlığı ile ilgili olarak verilecek hizmetler şunlardır:
a) Merkeze getirilen/başvuran bebek ve 18 yaşından küçük çocuklara Bakanlığın belirlediği standartlara göre hizmet vermek,
b) Bağışıklama ve büyüme-gelişmenin izlenmesi hizmetlerini, sağlık ocakları ile işbirliği ve koordinasyon içinde vermek,
c) Merkezlere getirilen bebek ve çocukların ayaktan tedavi ve bakım hizmetlerini yürütmek,
d) Çocuk sağlığı ve hastalıkları konularında, çocuklara ve ailelerine yönelik olarak bilgi eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek,
e) Coğrafya ve mevsim şartları gibi etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan ve bebek ve çocuk sağlığına tehdit oluşturan hastalıklara karşı, Sağlık Müdürlüğünün ilgili birimleri ile hazırlanmış olan programları uygulamak,
f) Okul, kreş, çocuk bakımevi, islahevi gibi kurumları, ilgili kişi kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yaparak ziyaret etmek; bu yerlerde sağlık açısından risk faktörlerini tesbit etmek ve tanımlamak ve ihtiyaç duyulan tedbirlerin alınması için gerek duyulan işbirliği ortamını sağlamak,
g) Çocuk sağlığı konusunda, çocuk ruh sağlığı, ağız ve diş sağlığı, çocuk ihmali, hırpalanması ve istismarı gibi özel yaklaşım gerektiren durumlarla ilgili olarak, ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak,
h) Çocuk sağlığına yönelik hizmet sunan diğer birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlar ve özellikle sağlık ocakları ile hizmet sunumunda koordinasyon sağlayarak işbirliği yapmak,
ı) Diğer birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşların sevkettiği çocuklara hizmet vermek, muayene etmek ve çocuk sağlığı konusunda danışmanlık hizmeti vermek,
j) Sağlık personeline eğitim hizmetleri vermek,
k) Çocuk sağlığı konusunda verilen diğer görevleri yapmak.
Kadın Sağlığı Hizmetleri
Madde 15- Merkezlerde kadın sağlığı hizmetleri olarak verilecek hizmetler şunlardır:
a) Merkeze başvuran kadınlara, gebelere ve lohusalara Bakanlığın belirlediği standardlara uygun hizmet vermek,
b) Riskli gebelikleri tespit etmek, bu konuda Bakanlıkça belirlenen tedbirleri almak; bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek,
c) Kadın ve ana sağlığı gibi konular hakkında bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmetleri vermek,
d) Doğum sonrası ve düşük sonrası aile planlaması hizmetlerini tanıtmak ve uygulamak,
e) Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve meme kanseri, serviks kanseri gibi konularda erken teşhis için taramalar yapmak,
f) Merkezdeki poliklinik birimlerinde 15 yaş üzerindeki kadınlara üreme sağlığı ile ilgili ayaktan teşhis ve tedavi hizmetleri vermek,
g) Gebelere bağışıklama hizmeti vermek,
h) Sağlık personeline hizmetiçi eğitim hizmetlerini vermek,
ı) Kadın ve özellikle ana sağlığının geliştirilmesine yönelik olarak, sorumluluk bölgesinin ihtiyaçları ve şartlarına göre Sağlık Müdürlüğünün ilgili birimleri ile hazırlanmış olan programları uygulamak,
j) Kadın sağlığına yönelik hizmet sunan diğer birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlar ile işbirliği yaparak hizmetlerin sunumunda koordinasyon sağlamak,
k) Diğer birinci basamak sağlık hizmeti veren kuruluşların sevkettiği kadınlara hizmet vermek,
l) Kadın sağlığı konusunda verilen diğer görevleri yapmak.
Aile Planlaması Hizmetleri
Madde 16- Merkezlerde aile planlaması ile ilgili olarak verilecek hizmetler şunlardır:
a) Başvuranlara (kadın-erkek) aile planlaması yöntemleri hakkında danışmanlık hizmeti vermek,
b) Bakanlıkca kabul edilmiş bütün aile planlaması yöntemlerine ilişkin hizmet vermek,
c) Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı mevcut olmak şartı ile Merkezlerde 8 haftaya kadar olan gebelik sonlandırma hizmetlerini MR yöntemi ile vermek,
d) Başvuranları (kadın-erkek), Merkezde uygulanamayan aile planlaması yöntemleri için ikinci basamak sağlık kuruluşuna sevk etmek.
Poliklinik ve Laboratuar Hizmetleri
Madde 17- Hizmetlerin verileceği bölümlerin, laboratuarın, personelin ve diğer şartların yeterliliğine ve hizmet sunulan nüfusun ihtiyaçlarına göre laboratuvar hizmetleri düzenlenir.
Uzman hekim tarafından görülmek üzere sağlık ocaklarından sevk edilen vakalara öncelik tanınır.
İstatistik değerlendirmelerine esas olmak üzere, merkezde verilen bütün laboratuar hizmetleri, Bakanlıkca belirlenen doğrultuda ve uygun biçimde kaydedilir.
Eğitim Hizmetleri
Madde 18- Merkezlerde eğitim hizmetleri olarak verilecek hizmetler şunlardır:
a) Kadın sağlığı, ana sağlığı, çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında personelin hizmet içi eğitimine, halk eğitimine ve mezuniyet öncesi eğitimlere destek ve danışmanlık hizmetleri vermek,
b) İlden ve gerektiğinde il dışından, hekim ve hekim dışı sağlık personeline bilgi ve beceri kazandıran kurslar düzenlemek; ayrıca, ilgili hizmetleri veren tüm sağlık personeline kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması konularında adaptasyon eğitimi vermek, (eğitim merkezi olanlar için),
c) Mahallin kitle iletişim araçlarından da faydalanmak ve eğitim çalışmalarını organize etmek suretiyle sistemli bir şekilde halk eğitimi yapmak,
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Merkezde Çalışan Sağlık Personelinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Baştabip ve Görevleri
Madde 19- Liyakat ve kıdem dikkate alınarak Merkezde görevli uzman tabiplerden biri, yoksa aile planlaması uygulama kursu görmüş tabiplerden birisi Valiliğin teklifi, Genel Müdürlüğün uygun görüşü ile Bakanlık tarafından Baştabip görevini yürütmek üzere atanır.
Baştabib’in görevleri şunlardır:
a) Merkezin tıbbi, idari ve eğitim hizmetlerinin en üst düzeyde yürütülmesini sağlamak; bu konuda sağlık yönetimi ilkelerine uygun olarak bu hizmetleri planlamak, uygulamak, izlemek ve denetlemek,
b) Yataklı veya yataksız sağlık, eğitim ve destek hizmeti veren kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve özellikle Sağlık Müdürlüğü AÇSAP Şube Müdürü, sağlık grup başkanlıkları ve sağlık ocakları ile yakın işbirliği ve koordinasyon içinde; sunulan hizmetlerin niteliğinin ve kullanımının artmasını ve hizmet sunumunda gereksiz tekrarların önlenmesini sağlamak,
c) Düzenli aralıklarla, merkezin fiziki yapı, teknik imkanlar, insangücü ve hizmet politikaları açısından güçlü ve zayıf noktalarını ve hizmeti geliştiren veya engelleyen unsurları tesbit etmek üzere çalışmalar yapmak, bunun için, personelin görüş ve önerilerini almak üzere periyodik toplantılar düzenlemek, gerektiğinde araştırmalar planlamak ve yürütmek, bu çalışmaların sonuçlarını, İl Sağlık Müdürlüğüne bildirmek,
d) Başvuranlara en yararlı olacak şekilde hizmet sunulmasını sağlamak,
e) Personelin, görev ve sorumlulukları doğrultusunda ve çalışma saatleri çerçevesinde hizmet vermelerini sağlamak ve aralarında gerekli işbölümünü gerçekleştirmek,
f) Hizmetlerin yürütülmesi için gerekli malzeme, araç ve gereç ihtiyacının belirlenmesini, talep edilmesini ve zamanında temin edilmesini sağlamak,
g) Hizmetle ilgili kayıtların düzenli tutulmasını, zamanında değerlendirilmesini ve İl Sağlık Müdürlüğüne ulaştırılmasını sağlamak,
h) Yıl sonunda yıllık faaliyet raporu ile bir sonraki yılın çalışma programının hazırlanmasını sağlamak, Merkezde yapılan çalışmaları ve sağlık göstergelerini ay ve yıllar itibariyle tablo ve grafiklerle izlemek,
ı) Eğitim Merkezi durumunda olan Merkezlerin, fiziki yapı, teknik donanım ve insangücü özellikleri bakımından yeterliğinin süreklilik taşıması için gerekli tedbirleri almak ve kurs programlarının Bakanlıkca belirtilen standartlar doğrultusunda sürdürülmesini sağlamak.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanının Görevleri
Madde 20- Kadın hastalıkları ve doğum uzmanının görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, uzmanlık dalının gerektirdiği bütün koruyucu ve tedavi edici hizmetleri bilimsel, teknik ve etik esaslara göre vermek,
b) 8 haftaya kadar olan gebelik sonlandırma hizmetlerini (MR yöntemi ile) vermek,
c) Birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlardan sevkli olarak gelen hastaları değerlendirerek, teşhis koymak, tedavilerini planlamak ve sonuçları konusunda geldiği birime geri bildirimde bulunmak,
d) Uzmanlık alanı ile ilgili olarak danışmanlık yapmak, sağlık personeli ve halk eğitimi ile ilgili bütün eğitim etkinliklerinde görev almak,
e) Merkez’in imkanları çerçevesinde, kadın sağlığı unsurlarının tamamını kapsayacak biçimde, adölesan ve menapoz gibi özel risk gruplarına yönelik koruyucu ve tedavi edici hizmetleri planlamak ve uygulamak,
f) Merkez’in kadın sağlığı ve aile planlaması hizmetleri ile ilgili ihtiyaçlarını belirlemek ve giderilmesi için baştabibe tekliflerde bulunmak, mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli tedbirleri almak,
g) Kadın sağlığı ve aile planlaması hizmetleri ile ilgili kayıtların tutulmasını sağlamak ve periodik değerlendirmesini yaparak sonuçlarını baştabibe iletmek,
h) Kadın sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili olarak Merkeze ve il’e ait verilere dayanarak değerlendirmelerde bulunmak, plan, program ve projeler üretmek ve bunları uygulamak için İl Sağlık Müdürlüğüne sunulmak üzere Baştabibe iletmek,
ı) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanının Görevleri
Madde 21- Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, uzmanlık dalının gerektirdiği bütün koruyucu ve tedavi edici hizmetleri bilimsel, teknik ve etik esaslara göre vermek,
b) Birinci basamak sağlık hizmetleri veren kuruluşlardan sevkli olarak gelen hastaları değerlendirerek, teşhis koymak, tedavilerini planlamak ve sonuçlar konusunda geldiği birime geri bildirimde bulunmak,
c) Uzmanlık alanı ile ilgili olarak danışmanlık yapmak, sağlık personeli ve halk eğitimi ile ilgili tüm eğitim etkinliklerinde görev almak,
d) Merkez’in imkanları çerçevesinde, çocuk sağlığı unsurlarının bütününü kapsayacak biçimde ve özel risk gruplarını içeren koruyucu ve tedavi edici hizmetleri planlamak ve uygulamak. Merkezlerdeki Psikolog ile işbirliği yaparak çocuk ruh sağlığı konusunda danışmanlık hizmeti vermek,
e) Merkez’in çocuk sağlığı hizmetleri ile ilgili ihtiyaçlarını belirlemek, temin edilmek üzere başhekime tekliflerde bulunmak, mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli önlemleri almak,
f) Çocuk sağlığı hizmetleri ile ilgili kayıtların tutulmasını sağlayarak ve periodik değerlendirmesini yaparak sonuçlarını baştabibe iletmek,
g) Çocuk sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili Merkeze ve il’e ait verilere dayanarak değerlendirmelerde bulunmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması için İl Sağlık Müdürlüğüne sunmak üzere Baştabibe iletmek,
h) Okul, kreş, çocuk bakımevi, ıslahevi gibi çocukların birarada bulunduğu kurumlarda ve çocuk işçilerin yoğun olarak çalıştırıldığı işkollarında, sağlık açısından risk faktörlerinin saptanmasına ve tedbirlerin alınmasına yönelik olarak, baştabibin sorumluluğunda ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak,
ı) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Halk Sağlığı ve Aile Hekimliği Uzmanının Görevleri
Madde 22- Halk sağlığı ve aile hekimliği uzmanının görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak uzmanlık dalının gerektirdiği bütün koruyucu ve tedavi edici hizmetleri bilimsel, teknik ve etik esaslara göre vermek,
b) Diğer hizmetlerden yararlanmak için başvuranları değerlendirmek; gerekirse sevkini yapmak,
c) Birinci basamak sağlık hizmetleri veren kuruluşlardan sevkli olarak gelen hastaları değerlendirerek, teşhis koymak, tedavilerini planlamak ve sonuçlar konusunda geldiği birime geri bildirimde bulmak,
d) AÇSAP konularında danışmanlık yapmak, sağlık personeli ve halk eğitimi ile ilgili tüm eğitim faaliyetlerinde görev almak,
e) Merkez’in imkanları çerçevesinde, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularının tamamını kapsayacak biçimde ve özel risk gruplarını içeren koruyucu ve tedavi edici hizmetleri planlamak ve uygulamak,
f) Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı bulunan merkezlerde eğitim almış ve sertifikalandırılmış olmak şartıyla 8 haftaya kadar olan gebelik sonlandırma (MR yöntemi ile) hizmetlerini vermek,
g) Merkez’in ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetleri ile ilgili ihtiyaçlarını belirlemek, temin edilmek üzere baştabibe teklifte bulunmak; mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli tedbirleri almak,
h) AÇSAP hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili olarak Merkeze ve il’e ait verilere dayanarak değerlendirmelerde bulunmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması için İl Sağlık Müdürlüğüne sunmak üzere Baştabibe iletmek,
ı) Merkezdeki eğitim faaliyetlerinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde İl Sağlık Müdürlüğü ve diğer kurumlarla koordineli çalışmak,
j) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Pratisyen Tabip’in Görevleri
Madde 23- Pratisyen tabibin görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak bütün koruyucu ve tedavi edici hizmetlerde yer almak,
b) Merkezde sunulan danışmanlık, halkın sağlık eğitimi ve diğer eğitim etkinliklerinin planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
c) Yürüttüğü hizmetlerle ilgili kayıtları tutmak,
d) Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı bulunan merkezlerde eğitim almış ve sertifikalandırılmış olmak şartıyla 8 haftaya kadar olan gebelik sonlandırma (MR yöntemi ile) hizmetlerini vermek,
e) Okul, kreş, çocuk bakımevi, ıslahevi gibi çocukların birarada bulunduğu kurumlarda ve çocuk işçilerin yoğun olarak çalıştırıldığı işkollarında, sağlık açısından risk faktörlerinin saptanmasına ve tedbirlerin alınmasına yönelik olarak, baştabibin sorumluluğunda ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak,
f) Merkez’de Baştabip tarafından yapılan işbölümüne tabi olarak, çocuk sağlığı, kadın, ana sağlığı, aile planlaması poliklinik hizmetlerinde uzman tabiplerle işbirliği içinde çalışmak,
g) Kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinin geliştirilmesi için plan program ve projeler üretilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinde uzmanlarla işbirliği yapmak,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Diş Hekiminin Görevleri
Madde 24- Diş hekiminin görevleri şunlardır:
a) Diş polikliniği, ağız ve diş sağlığı hizmetlerine ilişkin klinik ve idari işleri yürütmek,
b) Doğrudan ağız-diş polikliniğine veya Merkez’in diğer hizmetlerinden yararlanmak için başvuran kişilere gerektiğinde ağız ve diş sağlığı konusunda hizmet vermek,
c) Merkezde sunulan danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Merkez’de baştabip tarafından yapılan işbölümüne tabi olarak, kadın sağlığı, ana-çocuk sağlığı, aile planlaması ve poliklinik hizmetlerinde görevli tabiplerle ve diğer sağlık personeli ile işbirliği içinde çalışmak,
e) Özellikle çocuk ve gebelerin ağız ve diş sağlığı konusundaki sorunlarının giderilmesine yönelik ortak çalışmalarda programların oluşturulması ve yürütülmesinde görev almak,
f) Okul, kreş, çocuk bakımevi, ıslahevi gibi çocukların birarada bulunduğu kurumlarda ve çocuk işçilerin yoğun olarak çalıştırıldığı işkollarında, ağız ve diş sağlığına yönelik olarak koruyucu ve tedavi edici çalışmalar yapmak,
g) Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili olarak merkeze ve il’e ait verilere dayanarak değerlendirmeler yapmak, plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması için İl Sağlık Müdürlüğüne sunulmak üzere baştabibe iletmek,
h) Merkez’in ağız ve diş sağlığı hizmetleri ile ilgili ihtiyaçlarını belirlemek, temin edilmek üzere başhekime önerilerde bulunmak, mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli önlemleri almak,
ı) Hizmetlerle ilgili kayıt tutmak ve periyodik olarak değerlendirmek,
j) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Psikoloğun Görevleri
Madde 25- Psikologun görevleri şunlardır:
a) Merkeze başvuran veya sevk edilen kişileri izlemek, danışmanlık yapmak, hekim ve diğer ilgili personel ile işbirliği içinde ve mevzuatın müsaade ettiği hak ve yetkiler çerçevesinde Merkezin ruh sağlığı hizmetlerini yürütmek,
b) Mevzuatın müsaade ettiği hak ve yetkiler çerçevesinde, yürüttüğü hizmetler ile ilgili olarak ailelere bilgi-eğitim-iletişim ve danışmanlık hizmetleri vermek,
c) İl genelinde birinci basamak sağlık kuruluşlarında sunulan ruh sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili değerlendirmeler yapmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması ve kurum içi ve dışı işbirliği imkanlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğü’ndeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
d) Merkez’in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
e) Hizmetlerin verilmesinde sağlık personeli ile işbirliği yapmak,
f) Görev alanı ile ilgili olarak Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitimler ile ilgili faaliyetlerinde görev almak,
g) Yürüttüğü hizmetler ile ilgili kayıtları tutmak, değerlendirmek,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Sosyal Çalışmacının Görevleri
Madde 26- Sosyal çalışmacının görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, görev alanının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
b) Hizmetlerin verilmesinde sağlık personeli ile işbirliği yapmak,
c) Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Sürdürülen sosyal hizmet programlarına yönelik verileri toplamak, toplanan verileri değerlendirmek üzere sağlık personeli ile işbirliği yapmak ve periyodik raporlar hazırlayarak Baştabibe sunmak,
e) Merkez’in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
f) Sürdürdüğü hizmetlerle ilgili kayıtlar tutmak,
g) İl genelinde, birinci basamak sağlık kuruluşlarında sunulan sosyal hizmetlerin geliştirilmesi ile ilgili değerlendirmelerde bulunmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması için kurum içi ve dışı işbirliği imkanlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğü’ndeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Diyetisyenin Görevleri
Madde 27- Diyetisyenin görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, görev alanının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
b) İl genelinde toplumun beslenme düzeyi ve beslenme sorunları ile ilgili hizmetlerin geliştirilmesi için değerlendirmeler yapmak; plan program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması ve kurum içi ve dışı işbirliği imkanlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğü’ndeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
c) Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Sürdürülen beslenme programlarına yönelik verileri toplamak, değerlendirmek üzere sağlık personeli ile işbirliği yapmak ve periyodik raporlar hazırlayarak baştabibe sunmak,
e) Sunduğu hizmetlerle ilgili kayıt tutmak,
f) Merkez’in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
g) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Çocuk Gelişimcisinin Görevleri
Madde 28- Çocuk gelişimcisinin görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak görev alanının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
b) İl genelinde, birinci basamak sağlık kuruluşlarında sunulan çocuk gelişimi hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili değerlendirmeler yapmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması ve kurum içi ve dışı işbirliği imkanlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğü’ndeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
c) Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim etkinliklerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Sürdürülen çocuk gelişim programlarına yönelik verileri toplamak; toplanan verileri değerlendirmek üzere ilgili sağlık personeli ile işbirliği yapmak ve periyodik raporlar hazırlayarak baştabibe sunmak,
e) Sunduğu hizmetlerle ilgili kayıt tutmak,
f) Merkez’in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
g) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Başhemşire ve Görevleri
Madde 29- Liyakat ve kıdem gözönüne alınarak baştabibin talebi, İl Sağlık Müdürünün teklifi ile Bakanlık tarafından atanır.
Başhemşirenin görevleri şunlardır:
a) Merkezde görev yapan sağlık memuru (laboratuvar teknisyeni), ebe, hemşire ve hizmetlilerin yaptığı hizmetlerden dolayı sorumluluğu altındaki personelin, bilimsel, teknik ve etik esaslara göre en üst düzeyde hizmet vermesini sağlamak,
b) Sorumlusu olduğu personele ilişkin işbölümü ve çalışma programını ilgili personel ile birlikte düzenli aralıklarla hazırlamak ve baştabibin onayına sunmak; yürütülmesini izlemek ve denetlemek,
c) Merkez’de sunulan hizmetlerin düzenli ve uygun bir biçimde kaydedilmesi konusunda gerekli eğitim, takip ve denetim sorumluluklarını yerine getirmek,
d) Merkez’de acil durumlarda kullanılmak üzere ilgili uzmanlarla beraber bir acil yardım dolabı hazırlamak bu dolapta bulunması gereken ilaç ve malzemelerin, sağlıklı ve güvenilir koşullarda, her zaman kullanıma hazır biçimde korunmasını sağlamak ve bu konuda gerektiğinde ebe, hemşire ve sağlık memurları arasında işbölümü yapmak,
e) Sorumlu olduğu personelin hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının saptanmasına yönelik çalışmalar yapmak; bu amaçla, personelin de görüşlerini alarak eğitim programı hazırlamak ve baştabibin onayına sunmak, diğer sağlık personeli ile işbirliği yaparak bu programın düzenli uygulanmasını sağlamak,
f) Merkez’in hizmetlerle ilgili ihtiyaçlarını belirlemek, temin edilmek üzere baştabibe öneride bulunmak; mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli önlemleri almak,
g) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Tıbbi Teknoloğun Görevleri
Madde 30- Tıbbi teknologun görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, görev dalının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek, eğitim çalışmalarında aktif olarak görev almak,
b) Görev alanı ile ilgili hizmetlerin geliştirilmesi için plan program ve projeler üretilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinde diğer personelle işbirliği yapmak,
c) Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlanması, yönlendirmesi ve yürütülmesinde görev almak,
d) Eğitimlerde kullanılacak eğitim araçları ile materyallerini, diğer sağlık personeli ile işbirliği yaparak hazırlamak, bu malzemelerin her zaman kullanıma hazır bulunmasını sağlamak ve malzemelerle ilgili ihtiyaçları belirleyerek baştabibe iletmek,
e) Merkezlerdeki kayıtların tutulmasını, veri hazırlanmasını, değerlendirilmesini ve ilgili birimlere ulaştırılmasını, veri hazırlama ve kontrol işlemcisi ile işbirliği yaparak koordine etmek.
f) Sürdürülen eğitim programlarına yönelik verileri toplamak, değerlendirmek ve periyodik olarak baştabibe sunmak,
g) Sürdürülen eğitimlerle ilgili kurs belgelerini düzenleyerek kayıtlarını tutmak,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Sağlık Memuru (Laboratuar Teknisyeni)’nun Görevleri
Madde 31- Sağlık memurunun (laboratuar teknisyeni), görevleri şunlardır:
a) Merkez’in imkanları ve mevzuat çerçeve