SAĞLIK EKONOMİSİ GENEL KONULAR

1)TALEBİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR?

a. Sağlık işletmesinin başarılı ya da başarısız olarak yürüttüğü tanıtıcı kampanyalar : Her ne kadar sağlık işletmesinin reklamı yasal olmasa da kitle iletişim araçları ile tanıtım faaliyetleri yapılır. ÖRN: herhangi bir üniversite hastanesinde başarı ile yapılan organ transplantasyonları TV ya da gazetelerde haber konusu yapıldığında bu hastaneye olan talep bu hastanede ileri teknoloji ve başarılı sağlık personeli bulunmadığı inancı ile artacaktır.

b. Nüfus yapısındaki değişiklikler : Yaşlı kişilerin sayısının toplumda artmaya başlaması bu yaş grubu kişilerin daha fazla sağlık hzmti talep etmesine etken olacaktır. Ayrıca daha fazla ilaç talep etmesine sebep olacaktır.

c. Kişilerin gelir seviyesi : Gelir arttıkça talep edilen sağlık hzmti ya da malın miktarında artış beklenmektedir.

d. Tamamlayıcı ve ilave sağlık hzmleri ya da malların fiyatları sağlık hzmlerine olan talebi etkilemektedir : Dr hzmleri ve hastane hzmleri birlikte kullanılan hizmet türleridir. Örnek olarak cerrahi müdahaleler için direk cepten yapılan harcamalarda düşüş olursa bu hzmte olan talep artacak ve tamamlayıcı hzmt olan hastane yatak hizmetine talep olacaktır. Sağlık sektöründe üretilen bir mal ya da hzmetin fiyat seviyesindeki artış kişileri alternatif olarak kullanılabilecek mal ya da sağlık hzmtine yönlendirir. ÖRN; hastane çalışma ücretlerinin artması kişileri evde bakım hzmtlerine yönlendirir.

e. Kişilerin herhangi bir sağlık sigortasına sahip olması sağlık hzmtlerine olan talebi arttırır.

f. Kişisel tercih ve zevkler : Tüketicilerin tercihlerinin değişmesi mal ya da hzmti satın alan kişi gözündeki öneminde değişme olmasıdır. Bu değişme hizmet ya da mala olan talepte artma ya da azalmaşeklinde ortaya çıkar.

g. Talep edilen sağlık hzmti ya da malın kalitesi : talep edilen sağlık hzmti kullanan tarafından kaliteli olarak algılanıyorsa, kişi o sağlık işletmesine daha fazla gelip hzmt tüketmek isteyecektir.

h. Hava koşulları ve sezon : Ramazan ayında hastaneye giden kişilerin sayısındaki azalma gibi.

2)SAĞLIK EKONOMİSİ GENEL OLARAK NELERLE İLGİLENİR?

a- Kaynakların sağlığı geliştirici çeşitli faaliyetler arasında dağılımı

b- Sağlık hizmetlerinin verilmesinde kullanılan kaynakların miktarı

c- Sağlık kuruluşlarının örgütlenmesi ve finansmanı

d- Sağlık ile ilgili konularda tahsis edilen ve kullanılan kaynakların verimliliği

e- Koruyucu, tedavi edici ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin, kişiler ve toplum üzerinde etkileri.

3)DIŞSALLIK NEDİR

İkiye ayrılmaktadır. (+) ve (–) olarak. Örn. bir kişi bulaşıcı hastalığa yakalandığında yalnızca kendisi hasta olmamakta, aynı zamanda çevresi içinde risk oluşturmaktadır. Aşı olursa (+) bir dışsallıktır. Kendisinden çok sosyal faydası olmuştur.

4)DEVLETİNSAĞLIK SEKTÖRÜNE MÜDAHALESİ NASIL OLMAKTADIR?

a- Belli bir diploma veya sertifika zorunluluğu

b- Maddi gücü olmayanların, sağlık hizmetlerine ulaşmaları için gerekli yasal düzenlemeleri yerine getirmek.

c- Sağlık hiz. sağlayanların ekonomik faaliyetlerinin kontrolü

d- Sağlık sektöründe araştırma yapan kişi yada kuruluşların finansal olarak desteklenmesi

e- Yeni ilaç veya cihazların etkileri üzerinde araştırma yapılması için yasal düzenlemelerin oluşturulması.

5)SAĞLIK İŞLETMELERİNDE ÜRETİMİN FONKSİYONU NEDİR?

Sağlık işletmeleri üretim yaparken teknik ve ekonomik etkinliği düşünmek zorundadırlar. Teknik etkinlikteki amaç, sağlık işletmesinin üretim teknolojisinden en uygun olanını işletme için seçmesidir. Ekonomik etkinlikte amaç, kullanılacak girdilerin maliyetini hesaba katarak en karlı üretim fonksiyonunu seçmektir. Sağlıkta üretim fonksiyonunda üzerinde durulması gereken iki husustan biri sağlık personeli sayısının artmasının sağlık statüsüne katkısı, diğeri ise sağlık hizmetine katkısıdır.

1)ARZI ETKİLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR?

a- Teknolojik değişme: Teknoloji maliyetlerin ucuzlamasına sebep olacağı için , üreticiler aynı fiyat seviyesinde daha fazla üretim yapmak isteyeceklerdir.

b- Girdi fiyatlarındaki değişme: Girdi fiyatlarındaki artış, üretimi gerçekleştirenlerin aynı fiyat seviyesinde daha fazla üretim yapamayacaklarını belirtir bu da arzı etkiler.

c- İlişkili mal yada hizmetlerin fiyatları: Alınan malzemedeki fiyat artışı, malzemenin kullanım ücretini etkileyecektir.

d- Üretim yapan endüstrinin boyutu: Hizmet ve mal üreten işletmelerin çokluğu daha fazla ürüne sebep olacak bu da fiyatları etkileyecektir.

e- Hava koşulları: Mevsimlik hastalıklar mevsimlik ilaç fiyatlarını etkilemektedir.

f- Devletin arza müdahalesi: Devlet pazara, arzı etkileyecek müdahalelerde bulunabilir

2)SAĞLIK FİNANSMANININ GEREKTİRDİĞİ ŞARTLAR NELERDİR?

a- Hakkaniyeti ulaşılması gereken vazgeçilmez bir hedef olarak görmek.

b- Kaynakların toplanması ve yönetim maliyetlerinin düşük olması

c- Kaynak akışında devamlılığın sağlanması

d- Halkın kabul etmesi ve memnuniyetin temin edilmesi

e- Öncelikli olmayan kanunların finanse edilmemesi

3)SAĞLIK HİZMETLERİNDEKİ MEVCUT SORUNLAR NELERDİR?

İnsan gücü ile ilgili:

a- Sağlık göstergeleri ve hizmetlerin kullanımına dayalı rasyonel bir insan kaynakları planlaması yok.

b- Sağlık personelinin coğrafi dağılımı dengesiz.

c- Sağlık personelinin mezuniyet öncesi eğitimi, sağlık hizmetlerinin ihtiyaçlarını karşılamamakta, mezuniyet sonrası sürekli eğitim programları da yetersiz kalmakta.

d- Sağlık çalışanlarının istihdam, ücret ve performans değerlendirme problemleri var.

e- Sağlık mesleklerinin görev ve sorumluluklarını tanımlayan mevzuat, günün ihtiyaçlarına cevap vermemekte.

Yönetim ile ilgili:

a- Merkeziyetçi ve çok başlı

b- SB merkez teşkilatı, hem hizmet türlerine hem de nüfus gruplarına göre organize olmuş

c- SYE alan kişi sayısı az ve uygunsuzşekilde istihdam edilmekte

d- Sağlık yönetimi ve karar verme mekanizması bilgiye dayanmamakta

Finansman ile ilgili:

a- Diğer ülkelerle karşılaştığında sağlık hizmetlerine ayrılmış kaynaklar düşük

b- Sağlık harcamalarının yarısı doğrudan cepten ödeniyor

c- Koruyucu ve sağlığı geliştirici hizmetler için yeterince kaynak ayrılmamakta ve önem verilmemekte

d- Kamu sektöründe hizmet sunan ve finansmanı sağlayan genellikle aynı bünyede yer almakta

e- Hizmet sunan kurum ve kuruluşlara kaynak aktarımına dayalı bir sistem var

f- Nüfusun sadece yüzde 60’ ı bir sigorta kapsamında

Mevzuat ile ilgili:

a- Mevcut sağlık mevzuatı 1930 lu yıllarda hazırlandığı için günümüz ihtiyaçlarına cevap vermemekte

b- Mevcut kanunlar arasında uyuşmazlıklar ve mükerrerlikler var

c- Bazı kanunlar, değişen ihtiyaçlara cevap veremeyecek kadar fazla ayrıntılı

Bilgi ile ilgili:

a- Sağlık göstergeleri hizmet maliyetlerine ilişkin veriler dahil; sağlık ve sağlık hizmetleri ile ilgili bilgi eksikliği var

b- Verileri kontrol etmek için düzenli bir kayıt bildirim sistemi yok

c- Toplanan verilerin güvenilirliği ve doğruluğuşüpheli

d- Sağlık sektörünün farklı bölümlerinde aynı veriler toplanmakta, koordine edilmemekte

4)S.HİZ. PAZARI İLE DİĞER PAZARLARIN FARKLARI NELERDİR?

a- Belirsizlik: Sağlık bakımında yada hizmetlerinde belirsizliği görebiliriz. Sağlık hizmetlerini kullanmada ki kararların çoğu tesadüflere bağlıdır.

b- Asimetrik bilginin mevcudiyeti: Doktorlar hastalardan bilgilidir. Hastalar, doktorların sözünden çıkmazlar.

c- Dışsallıklar: (+) veya (–) dışsallık. Bir kişi bulaşıcı hastalığa yakalandığında yalnızca kendisi hasta olmamakta, aynı zamanda çevresi içinde risk oluşturmaktadır. Aşı olursa (+) bir dışsallıktır. Kendisinden çok sosyal faydası olmuştur.

d- Devlet müdahalesi: