MEVSİMSEL DEPRESYONDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALI?

Güneşli ve sıcak günlerin azalması, gecelerin uzaması gibi faktörler mevsimsel depresyonu tetikliyor. Özellikle kasım ayında bu tehlike daha da artıyor. Hayatı kolaylaştıran çözümler bütünü Back-Up’ın danışmanlarından Psikolog Çağdaş Artu, en fazla kasım ayında görülen mevsimsel depresyon hakkında bilgi veriyor ve önerilerini paylaşıyor:

“Mevcut gün ışığından olabildiğince yararlanın.”

Yapılan araştırmalar Mevsimsel Depresyon’un farklı kentlerde, farklı iklimlerde yaşayan milyonlarca insanı etkilediğine işaret ediyor. Araştırmalar kadınların erkeklere oranla daha fazla Mevsimsel Depresyon (Seasonal Affective Disorder – SAD) tanısı aldığını ve ekvatordan uzaklaşıldıkça semptomların arttığını gösteriyor. Ayrıca Mevsimsel Depresyon’un oluşumunda, normalde depresyon ile ilişkili olan “serotonin” ve “noradrenalin” gibi hormonların işleyişlerinin yanı sıra “melatonin” adı verilen hormonun da etkili olduğu belirlenmiştir. Beynimizde bulunan ve melatonin hormonu üretmekle görevli olan epifiz bezi, karanlık ortamlarda bu hormonun üretimini artırır. Meletonin hormonunun insanın fiziksel hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve dingin bir ruh hali yaratan doğal bir sakinleştirici özelliği vardır. Özellikle kış aylarında melatonin hormonun üretimindeki artışla birlikte depresif belirtilerin görülme sıklığı da artmaktadır.

Bir telefonla hayatı kolaylaştıran Back-Up’ın danışmanlarından Psikolog Çağdaş Artu, kasım depresyonunun 17 – 25 yaş arası görülme sıklığının daha fazla olduğunu söylüyor.

Depresyonda mıyım?

Çağdaş Artu aşağıdaki belirtilerden en az beşinin, iki hafta süreyle hemen her gün görülmesinin depresyon belirtisi olduğunu söylüyor.

• Günün büyük kısmında ve hemen hemen her gün üzgün, çökkün duygu durumu,

• Her günkü faaliyetlerde ilgi ve hoşnutluk kaybı,

• Uyumada güçlükler; başlangıçta uykuya dalamama, gece uyanıp bir daha uyuyamama ve sabah çok erken uyanma ya da bazı kişilerde zamanın çoğunu uyuyarak geçirme isteği,

• Faaliyet düzeyinde değişiklik, ajite olma,

• İştah azalması ve kilo kaybı ya da iştah ve kilo artışı,

• Enerji kaybı ve aşırı yorgunluk,

• Olumsuz benlik kavramı, kendini yerme ve itham etme, değersizlik ve suçluluk duyguları,

• Düşüncede yavaşlama ve kararsızlık gibi dikkati toplamada güçlükten yakınma ya da gerçekten güçlük çekme,

• Yinelenen ölüm ve intihar düşünceleri.

Psikolog Çağdaş Artu, “Güneşli ve sıcak günlerin azalması, saatlerin geri alınmasıyla birlikte gecelerin uzaması, özellikle kuzey yarımkürede kasım ayında birçok insanda mevsimsel depresyona sebep oluyor. Kış mevsiminde günlerin kısalması, güneş ışığının azalması ve insanların sürekli kapalı ortamlarda kalması psikolojilerini olumsuz yönde etkiliyor. Kış aylarında mevsimsel değişikliklerin yaşanmasıyla birlikte vücut fonksiyonlarında da bir takım değişimler oluyor. Bununla birlikte sonbahar ve kış aylarında birçok kişide uyku ihtiyacı ve iştah artışı yaşanırken, enerji ve keyif düzeyinde de azalma görülüyor” diyerek, mevsimsel depresyonun iş yaşamında önemli sorunlara yol açtığını söylüyor: “Enerji ve motivasyon seviyesindeki azalmayla birlikte iş gücü kaybı ortaya çıkar. Depresif belirtiler gösteren çalışanların performanslarındaki düşüş, söz konusu iş kaybının en önemli sebeplerinden biridir. Ayrıca çalışanlar arasındaki sosyal etkileşim ile söz konusu depresif belirtiler yaygınlaşır, enerji kaybı, çökkün ve mutsuz ruh hali, isteksizlik ve ilgisizlik gibi şikâyetlerin de arttığı gözlenir.”

Nasıl korunabilirsiniz?

Psikolog Artu, mevsimsel depresyonun etkilerinden korunmak isteyenler için aşağıdaki önerileri paylaşıyor:

• Gün ışığından faydalanın. Hava güneşli olmasa bile sabah ya da öğlen saatlerinde dışarıda zaman geçirin.

• Düzenli spor, en azından her gün yapılacak yarım saatlik düzenli yürüyüşler yapın.

• Sağlıklı beslenin.

• Besin takviyesi olarak alınabilecek bir multivitamin kullanabilirsiniz, özellikle B vitamini eksikliğinizin olup olmadığının kontrol edin.

• Akşam saatlerinde floresan ışık yerine güneş ışığı renginde olan ampuller kullanın.

• Çalışma ortamınızda gerekli ışık ihtiyacınızı karşılayın.

• Çalışma ortamınızın ısı ayarını kontrol altında tutun.

• Çalışma aralarında müzik dinleyin.