HER YIL AŞI YAPILMAYAN MİLYONLARCA ÇOCUK HASTALANIYOR!
Sağlık Bakanlığı açıklamalarına göre Dünyada her yıl Difteri nedeniyle 30 bin çocuk hastalanmakta, 3 bin çocuk ölmekte, Boğmaca nedeniyle 39 milyon çocuk hastalanmakta, 300 bin çocuk ölmekte, Yeni doğan tetanozu nedeniyle 200 bin bebek ölmekte, Kızamık nedeniyle 30 milyon çocuk hastalanmakta, 888 bin çocuk ölmekte, Hepatit B nedeniyle 6 milyon kişi hastalanmakta, 500 bin kişi ölmekte,
Verem nedeniyle 2 milyon kişi ölmektedir. Oysaki bu hastalıkların hepsi aşı ile önlenebilir hastalıklardır. AHEF (Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu) Başkanı Dr. Hamza Gemici aşıların önemi ve aşı takvimi hakkında bilgi veriyor!
İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri v.b. mikropların hastalık yapma karakterlerinden arındırılarak ya da bazı mikropların salgıladığı zehirlerin (toksinler) kötü etkilerinin ortadan kaldırılarak, geliştirilen biyolojik maddelere AŞI denir.
Aşı, insanları hastalıklardan ve onun kötü sonuçlarından koruyabilmek için sağlam ve risk altındaki kişilere uygulanır.
Vücut bu şekli ile kendisine zarar vermeyen mikrop ya da toksinleri tanır ve onlara karşı bir savunma sistemi oluşturur. Böylece gerçek mikropla karşılaşıldığında da bu etkeni tanıyarak savaşır ve kişi hastalanmaz
Aşılar, belirli bir hastalığa yakalanmadan önce kişilere ulaşıp onların bağışıklanmalarını sağlamak amacıyla verilir. Vücutta savunma mekanizmasını uyararak, hastalık etkenini tanıyan ve bu etkenle karşılaşıldığında onu yakalayıp yok eden koruyucu maddelerin (antikorlar) oluşmasını sağlarlar. Bu şekilde aşılanan kişi aşılandığı hastalıklara karşı bağışık yani dirençli olur. Oluşan direnç genellikle ömür boyu vücutta kalır ve hastalık etkeni ile karşılaşınca onu etkisiz kılmak için savaşır.
Sağlık Bakanlığının uygulamaya koyduğu GBP’nin (Genişletilmiş Bağışıklama Programı) amacı aşı ile korunulabilir hastalıkların ve bu hastalıklardan kaynaklanan sakatlık ve ölümlerin engellenmesidir. Bu program difteri, boğmaca, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, tetanoz (yenidoğan tetanozu dâhil), verem, çocuk felci, Hepatit B ve hemophilus influenza tip b’ye bağlı hastalıkları kapsamaktadır.
Aşılama çalışmalarına harcanan her 1 YTL, genel sağlık harcamalarında 30 YTL’lik tasarruf sağlamaktadır.
DBT (karma aşı) difteri-boğmaca-tetanoz hastalıklarından, Polio aşısı çocuk felcinden, Hepatit B aşısı Hepatit B’ye bağlı B tipi sarılık, siroz ve karaciğer kanserinden, Hib aşısı H. influenza tip b’ye bağlı menenjit, zatürre ve orta kulak iltihaplarından, BCG aşısı veremden, kızamık aşısı kızamığa bağlı zatürree, orta kulak iltihabı ve SSPE (subakut sklerozan panensefalit) hastalığından, KKK (Kızamık-kabakulak-kızamıkçık ) aşısı doğumsal kızamıkçık sendromu ve kabakulaktan korur.
Tam aşılı bir çocuk; ilk yaşın sonuna kadar 1’er doz BCG ve KKK, 3’er doz DBT, Polio aşısı, hepatit-B ve Hib aşılarının tamamını almış çocuktur. Aşılarını uygun sayıda ve uygun aralıklarla almamış çocuklar yeterince korunmuş olmaz.
Uygulanan aşılar kişilere özel olan aşı kartına kaydedilmeli, bu aşı kartı ise mutlaka saklanmalıdır.
Ülkemizde hala uygulanan çocukluk dönemi aşı takvimi aşağıdadır.
Görüleceği üzere bazı aşıları bir kez uygulamak yeterli iken bazılarında tekrar (rapel) dozlara ihtiyaç vardır.
Aşıların zamanında ve uygun aralıklarla uygulanması çok önemlidir. Ancak aşı takviminde belirtilen aralıklara göre aşıları tamamlanamamış çocuklarda önceki aşı dozlarının tekrar yapılmasına gerek yoktur. Aradan uzun bir süre geçmiş olsa bile, aşılamaya bırakılan yerden devam edilir, eksik aşılı çocuk saptandığında yaşına uygun olarak aşıları tamamlanır.
Aşılanarak bağışık hale gelmiş bireylerin oluşturduğu toplumlar, hastalıkların yayılmasına karşı direnç gösterirler. Bu yolla henüz aşılanmamış, aşılanmaya engel oluşturan bir hastalığı olanlar da korunmuş olur.
Ülkemizde yalnızca aşı uygulanarak, uygulanması sağlanarak her yıl yaklaşık 40.000 – 50.000 bebeğin aşı ile korunabilir hastalıklardan ölümü engellenmektedir.
Bütün çocuklar doğar doğmaz takvime uygun bir şekilde aşılanmaya başlanmalıdır. Bunun dışında sadece çocuklar değil doğurganlık çağındaki kadınlar da tetanoza karşı aşılanmalıdır. Ayrıca riskli grupta yer alan erişkinler Hepatit B, difteri, tetanoz, grip aşılarını yaptırmalıdır. Hastalıklar açısından riskli ülkelere seyahat edecekler ise bölgenin özelliğine göre gerekli aşıları yaptırmalıdırlar.
