0-12 AY BEBEK BESLENMESİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Yaşamın ilk birkaç yılı, sağlığın temellerinin atılması açısından son derece önem taşıyor. Çocukların sağlıklı büyüme ve gelişmesinin sağlanmasında da dengeli ve yeterli beslenme en önemli kriterler arasında yer alıyor. Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokullu bu önemli dönemde bebek beslenmesiyle ilgili bilinmesi gerekenler konusunda bilgi verdi:

Yenidoğan bebek

Yenidoğan bir bebek için en iyi gıda anne sütüdür. Doğal beslenme olarak tanımladığımız anne sütü ilk 6 aylık bebekler için en iyi beslenme şeklidir. Öyle ki, yaşamın ilk 6 ayı boyunca, başka hiçbir ek gıda gerekmeksizin, anne sütü bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşılamak için yeterlidir. Bu dönemde bebeğe ek olarak verilmesi gereken tek destek D vitaminidir.

Neden anne sütü?

Her annenin sütü kendi bebeği için özel olarak yapılmaktadır. Anne sütünde inek sütünde bulunmayan ve laboratuarda üretilmesi mümkün olmayan 100’ den fazla bileşen vardır.

Anne sütü bebeğin hassas ve halen gelişmekte olan sindirim sistemi için hazırlanmıştır. Bu nedenle daha iyi sindirilebilir, daha az kabızlık veya ishal olabilir.

Anne sütünün tuz ve protein içeriği inek sütüne göre daha az olduğu için, yenidoğanın gelişmekte olan böbreğine daha az yük bindirir.

Anne sütüne alerji geliştirme durumu hemen hiç görülmez, bebekler nadiren annenin yediği ve süte geçen bir gıdaya hassas ise buna reaksiyon verebilir. Oysa ki inek sütü bazlı formül mamalara her 10 bebekten biri alerji geliştirebilir.

Anne sütündeki kalsiyum, inek sütü bazlı mamalara göre daha iyi emilerek bebeğin kan dolaşımına katılır.

Anne sütü ile beslenen bebeklerde daha az pişik görülür.

Anne sütü bebeği çeşitli hastalıklardan koruyan bağışıklık maddelerini (antikorlar) bebeğe vererek bağışıklık sistemini güçlendirir.

Anne sütünün bebeği obeziteden koruduğuna ilişkin bilimsel araştırma verileri mevcuttır.

Anne sütü verilmesi sırasında anne ile bebek arasında çok özel bir bağ kurulur. Bu bebeğin psikolojik gelişimine de olumlu katkıda bulunur.

Anne sütü verilmesi çok rahat bir besindir.

Anne sütünün anne sağlığı için de pekçok faydası vardır.

Yaşamın 2.-12. ayında beslenme

Bebek 6 aylık olduğunda çeşitli besinleri sindirme ve sindirim sisteminden kan dolaşımına alma, işleme, kullanma ve vücuttan atma kapasitesi, bir erişkindeki kapasiteye yakındır. Buna ek olarak çoğu bebekte 6 aydan sonra dişler çıkmaya başlar. Dişlerin çıkması ile beraber beslenme listesindeki şekerli ve nişastalı gıdaların diş çürüğü gelişmesine etkisi dikkate alınmalıdır. Bu dönemden itibaren bebek daha aktif olup, çevresini keşfetmeye başlamaktadır.

Bebeklerde ek gıdalara 6 aydan sonra başlanması önerilir. Pek çok annede anne sütünün üretilme hacmi 6. aydan sonra bebeğin tüm beslenme ihtiyaçlarını karşılamaya yetmeyebilir. Bu nedenle, sadece anne sütü ile beslenmekte olan bebekler için 6 aydan itibaren başlanan ek gıdalar, önemli besleyici maddeler içermelidir.

Ek gıdalara geçildiğinde nelere dikkat edilmeli?

Sebzeler ve meyveler ilk başlanan ek gıda olmalıdır . Ardından yoğurt denenebilir.

Tahıllar demir için iyi bir kaynak olduğundan 7-8. aylarda beslenmeye eklenmelidir.

Kısa süre sonra da et grubu ve en son da yumurta diyete eklenir.

Her seferinde sadece tek bir yeni gıda eklenmeli ve yeni ek gıdalara başlamak için en az 3-4 gün beklenmelidir. Bu süre, verilen herhangi yeni gıdaya karşı bir besin alerjisi gelişip gelişmediğini gözlemlemek açısından önemlidir.

Özellikle 4 aylıktan küçük olup yavaş büyüyen (kilo ve boy) bebekler için anne sütü alıyorsa anne sütü, formül mama alıyorsa bu mamanın sıklık ve miktarının artırılması gerekir.

Katı gıdalara başlanınca, bebekler anne sütü /formül mama alımını azaltırlar. Oysa ki süt, püre yapılmış et ve yumurta sarısı haricindeki tüm katı gıdalara göre kalori açısından daha zengindir ki bu katı gıdalar, ek gıdalar çizelgesinde daha ileriki aylarda yer alır.

Bebeklere asla sosis, pişmemiş havuç, patlamış mısır, yuvarlak şeker ve üzüm gibi yiyecekler verilmemelidir. Bunlar solunum yollarına kaçıp boğulmaya neden olabilirler.

Meyve suları ek gıdaya alıştırma aşamasında kısa süreli verilebilir ama amaç meyveleri posalı püreler şeklinde vermek olmalıdır. Sadece yiyebilecekleri kadar meyvenin suyu sıkılarak verilebilir.

Anne sütü ile beslenen ve sağlıklı olan bebeklere çok sıcak hava veya sıvı kaybına yolaçan ishal gibi durumlar dışında su ile takviye yapmak gerekmez.

Bebeklere 12 aydan önce bal verilmemelidir.