YÜKSEK TOPUKLU AYAKKABI GİYMENİN ZARARLARI

Günümüzde ayak bilek burkulmalarına, ayak ağrılarına, su toplamalarına sebep olmasına rağmen moda olan sıkı ve yüksek topuklu ayakkabılar kadınlar tarafından giyilmektedir. Şarkıcılar ve dans eden sanatçılar gösteriler ve şovlar sırasında dev ayakkabılar giymektedirler. Bunların arasında şovlarda 25cm’e kadar yükseklikte topuklu ayakkabı giyenler bile vardır. Yapılan bir araştırmada ekonomik olarak kötü dönemlerde, 1930 ve 1970lerde, Amerika’da topuk yüksekliğinin arttığı bulunmuştur. Bunun bir kaçış yolu olabileceği düşünülmüştür. Topuklu giymek bacakları uzun göstermesin, kadınları daha ince ve uzun göstermesine rağmen ayak bilek burkulması, çekiç parmak deformitesine sebep olması, ağrı yapması ve nasır oluşturması gibi kötü sonuçlara da yol açar.

Doktorlar kadınların acı veren ayakkabılar giyeceğini bilirler. Eğer kadınlar ayaklarını korumak için bazı yöntemler uygularsa şikâyetleri azaltabilir. Ayrıca modaya uymak demek daima yüksek topuklu ayakkabı giymek anlamına da gelmez.

Hangi ayakkabı?

Ayakkabı seçiminde çok geniş bir yelpaze vardır. Yüksek topuklu ayakkabı giymek her zaman güzel olmayabilir. Bu nedenle ayakkabı seçiminde ister düz olsun ister topuklu olsun ayakkabının dengesi iyi olmalıdır. Ama mekanik olarak dengeli ve rahat olması kadınlar için kullanılacağı anlamına gelmez. Kendini iyi ve güvenli hissettiren ayakkabılar rahat olmasa da tercih edilebilir. Buna rağmen ayak içinde iken acı veren ve “bugün bir an önce bitse” dedirten ayakkabılar seçilmemelidir.

Kadınlar genellikle rahat ayakkabılar giyin tavsiyelerini göz ardı ederler. Ama topuklu ve sıkı ayakkabı giyenlerin gün içinde ara ara ayakkabılarını çıkartmaları, ya da geceleri giymelerini önerilir. Genellikle ayağın rahatlığı için 5cm yüksek olmayan ayakkabılar tavsiye edilir. Yüksek topuklu ayakkabı giyildiğinde sadece ayak değil diz ve belle ilgili problemlerin artacağı bilinmektedir. Ayağın ön kısmına ve parmaklara aşırı yük binmektedir. Başparmağın altındaki sesamoid denen küçük kemikçiklerde ödem veya kırıklara yol açabilmektedir. Sıkışan parmakların sinirleri zedelenebilir, ağrı, uyuşukluk veya iğnelenme hissi gibi şikayetlere sebep olabilir. Yapılan bir çalışmada ayak problemleri ile yüksek topuklu ayakkabı giyme arasında ilişki bulunmuş, 1900 kişinin %29’unda genç yaşta yüksek topuklu giyenlerin ileri yaşta daha çok ayak problemi yaşadığı gösterilmiştir.

Kore’de yapılan bir çalışmada yüksek topuklu ayakkabı giyenlerde diz çevresi kasların yürüme sırasındaki dengesini değiştirdiği gösterilmiştir. Yüksek topukluda zorlu yürüyüşler veya hareketler yapmak ayak bileği çevresi bağlarının da zedelenmesine sebep verir. Ayrıca ayak bilek burkulmalarına sebep olarak gerek bağ kopmalarına gerekse kırıklara yol açabilmektedirler.

Son zamanlarda yüksek topuklu ayakkabı ile yürüme kursları bile açılmıştır. Ağırlığı önden daha arka kısma verip hamstring (bacak arkası) kasların daha çok kullanılmasının ağrıları ve problemleri azaltacağı söylenmektedir. Topuklu ayakkabılar güzel ve çekici görünebilirler ama moda olan acı çekmek değildir. Ömür boyu üzerinde durduğumuz ayaklarımızı çok sıkıntıya sokmamamız gerekir. Ayak problemlerini çözmek veya tedavi etmek zordur, bu nedenle olmasının önlenmesi daha önemlidir.

Amerikan Hastanesi
Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü
Doç. Dr. Onur Tetik