DİYABET BUNAMA RİSKİNİ ARTIYOR
Araştırmalar diyabetin bunama riskini yüzde 63 oranında artırdığını gösteriyor. Bu nedenle henüz kesin tedavisi bilinmeyen Alzheimer’de risk faktörlerini düşürmek için öncelikle kan şekerini kontrol altında tutmak gerekiyor. Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Türker Şahiner diyabet ve Alzheimer arasındaki ilişkiye dair bilgiler verdi.
Çağın hızla yaygınlaşan hastalıklarından diyabet ile ilgili çalışmalar ilginç sonuçlar ortaya koymaya devam ediyor. Dikkat çekici araştırmalardan biri de diyabet ve Alzheimer ilişkisi üzerine kurulu. Peki bu iki hastalık arasında nasıl bir bağlantı bulunuyor? Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Türker Şahiner, diyabet ile Alzheimer arasındaki ilişkiye dair şunları söyledi:
“Kılcal damarlardaki daralmaya bağlı olarak ortaya çıkan damarsal bunama, tüm bunama nedenleri arasında Alzheimer’den sonra ikinci sırada yer alıyor. Damarsal bunama hastalarında kılcal damarlar tıkandığı için hiçbir klinik belirti vermeden sinsi bir şekilde bellek yitimi gerçekleşiyor. Damarların tıkanmasını sağlayan nedenler arasında ise, damarsal tıkanmanın tüm risk faktörlerinin yanında kan şekeri yüksekliği ve yüksek tansiyon ilk sırada yer alıyor.”
Alzheimer hastalığının gelişmesinde diyabetin de rol aldığını kabul edenlerin sayısının giderek arttığını söyleyen Prof. Şahiner “Son yıllarda bu varsayıma yönelik bilimsel araştırma verilerine göre kan şekeri yüksekliği bunama riskini artırıyor” diyor.
Bilimsel çalışmalar devam etse de henüz diyabetin hangi mekanizmayla bunamayı artırdığı tam olarak bilinmiyor.
Diyabet Alzheimer gelişme hızına da etki ediyor
Diyabet ve Alzheimer ilişkisi hakkında, sonuçları itibari ile heyecan verici bir çalışma son olarak İsveç Uppsala Üniversitesi tarafından 2009 yılı Ağustos ayından yayımlandı. Çalışmada uzun süreli glukoz metabolizması, insülin salınımı ve etkinliği ile Alzheimer hastalığı ve damar tıkanıklığına bağlı bunama ilişkisi inceleniyor. Sonuçlara göre 1990 ile 1995 yılları arasında bunaması olmayan 71 yaşında 1125 erkek bireyde oral glukoz yükleme testi ile birlikte insülin düzeyleri ölçülmüş. Daha sonra bu kişiler 12 yıl boyunca sağlık açısından izlenmiş. Toplam 257 bireyde bunama veya bellek bozuklukları görülmüş. Bu 257 hastanın 81’i Alzheimer, 26’sı damarsal bunama tanısı almış.
Hastaların kan basıncı farkları, vücut kütle indeksleri, kolesterol düzeyleri, sigara içme durumları ve eğitim düzey farklılıkları göz alınarak yapılan hesaplamalar, “glukoz yükleme sonrasında düşük insülin salınımı” gösteren hastalarda Alzheimer riskinin yükseldiği görülmüş. Damarsal bunama hastalarında bu riskin daha da arttığı tespit edilmiş.
Prof. Dr. Türker Şahiner’in verdiği bilgiye göre, diyabet ve Alzheimerle ilgili bir başka dikkat çekici nokta ise diyabetli kişilerde belleğin çok daha hızlı şekilde bozulması. Yapılan bir başka araştırmada, diyabetin Alzheimer’a zemin hazırladığı gibi hastalığın seyrini de hızlandırdığına dikkat çekiliyor.
Prof. Dr. Türker Şahiner yakın gelecekte yapılan çalışmaların diyabet ve bunama ilişkisini çok net ortaya koyacağını belirterek “Bu nedenle henüz kesin tedavisi bulanamayan Alzheimer hastalığı için risk faktörlerini düşürmek istiyorsak öncelikle kan şekerimizi kontrol altında tutmalıyız. Böylelikle yakın gelecekte ümit verici tedavi seçeneklerini kullanma şansını yakalayabiliriz” diyor .
Diyabetin Türkiye’de ve dünyada görülme sıklığı
Diyabet, dünya genelinde global bir sağlık sorunu olarak kabul ediliyor. Her geçen gün sıklığının artmasıyla birlikte başka kronik hastalıklara neden olabilmesi hastalığın önemini artırıyor. Yapılan araştırmalar, dünya genelinde 150 milyon diyabetlinin bulunduğunu gösterirken, bu sayının 2025 yılında 300 milyonu aşacağı tahmin ediliyor.
Anadolu Sağlık Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları ve Diyabet Uzmanı Dr. Mithat Bıyıklı, Türk toplumunda diyabet görülme oranının yüzde 7.2 olduğu ve diyabetin ortaya çıkmasında çok önemli olan glikoz tolerans bozukluğu yani gizli şekerlilerin oranının ise yüzde 6.7 olduğuna dikkat çekiyor.
