GÖRÜNTÜ KILAVUZLUĞUNDA RADYOTERAPİ
Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi, çevre sağlıklı organları koruyarak kompleks tümör volümlerine yüksek doz verilmesine olanak tanımış ve böylece modern radyoterapide yeni bir çağın başlangıcının habercisi olmuştur. Bilgisayar ve görüntüleme teknolojilerindeki hızlı gelişmeyle beraber tümörün ve risk altındaki organların lokalizasyonu daha iyi belirlenmiş ve kompleks radyoterapi planları daha çabuk oluşturulmaktadır. Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi ile beraber radyoterapinin temel basamaklarında da büyük değişiklikler olmuş, dozun tanımlanmasından tedavi planlamasına, tedavinin uygulanmasından verifikasyonuna kadar yeni konseptler doğmuştur.
Planlama fazında bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme teknikleri tedavi pozisyonunda kullanılarak hedef volümlerin belirlenmesinde yardımcı olmaktadır. PET/CT tomografiden alınan anatomik bilgiye tümör metabolizması hakkında fonksiyonel bilgiyi de ekleyerek hedefin daha da iyi belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Özellikle akciğer, özafagus ve serviks kanserlerinde PET/CT sadece tomografiye göre tümör hakkında daha spesifik bilgi vererek radyoterapi alanlarında anlamlı küçülmelere neden olmuştur. Böylelikle çevre sağlıklı doku daha az ışına maruz kalacağından radyoterapiye bağlı yan etkilerin görülmesinde de azalmalar beklenmektedir.
Görüntüleme teknikleri radyoterapinin sadece planlama fazında tümörün belirlenmesi için değil, aynı zamanda tedavinin de görüntü rehberliğinde verilmesine yardımcı olmaktadır. Böylelikle tedavinin her seansında hedef tedavi öncesi görüntülenmekte, plana göre kaymalar varsa bunlar düzeltilmekte ve hergün tedavi doğru hedefe yönlendirilmektedir. Bunun için ultrason sistemleri, elektronik portal görüntüleme cihazları ve tedavi cihazına takılan tomografi cihazlarından faydalanılmaktadır. Kliniğimizde de 2.5 senedir elektronik portal görüntüleme cihazları ile görüntü kılavuzluğunda yoğunluk ayarlı radyoterapi uygulanmaktadır. Özellikle prostat kanserli hastaların tedavisinde prostat içine tedavi öncesi ultrason eşliğinde biopsiye benzer bir prosedürle üç adet altın işaretleyici yerleştirilmekte ve bu işaretleyicilerin lokalizasyonu elektronik portal görüntüleme sisteminin yardımıyla her tedavi öncesi tespit edilmekte ve ışınlar bu hedeflere göre yönlendirilmektedir. Bu sayede daha küçük marjlarla çalışılmakta ve yan etki potansiyeli aşağıya çekilmektedir.
Tomoterapi gibi daha yeni radyoterapi cihazlarında görüntü alma ve tedavi verme özellikleri eşzamanlı gerçekleştirilebilmektedir. Bu sayede organların durumu tedavi boyunca takip edilebilmekte ve tedavi nedeniyle küçülen tümörlerde ek bir planlama yapılarak sağlam organlar daha iyi korunmaya çalışılmaktadır.
PET/CT kılavuzluğunda yapılan Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi ile aynı seansta farklı bölgelere farklı dozlar vermek mümkün olmaktadır.
Prostat içersine yerleştirilen altın işaretleyicilerin konumu tedavi öncesi belirlenerek ışınlar hedefe doğru yönlendirilmektedir
Kaynak: www.florence.com.tr
Group Florence Nightingale
