EPİLEPSİ (SARA) TEŞHİS VE TEDAVİSİNDE YENİ UMUTLAR
Epilepsi beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılması sonucu ortaya çıkan bir klinik tablodur. Hastada belli bir süreye sınırlı olarak bilinç, davranış, duygu, hareket veya algılama fonksiyonlarında bozukluk görülür. Çok çeşitli klinik tablolarla karşımıza çıkan epilepsinin en sık görülen nöbet tipi jeneralize tonik klonik nöbetlerdir. Her epileptik nöbet geçiren kişi epilepsi hastası demek değildir. Nöbetler zaman içinde her hasta için belli özelliklerde, bazen kendiliğinden bazen de tetikleyen faktörler zemininde tekrarlarsa epilepsi tanısı konulur.
Epilepsi çocuk ve ergenlik çağının en sık, erişkin dönemin de beyin damar hastalıklarının ardından ikinci en sık rastlanılan nörolojik hastalığıdır. Gelişmiş ülkelerde görülme hızı 25-50/100.000’dir. Her yaş grubunda görülmekle birlikte en fazla en genç ve en yaşlı grubu etkiler.
Uzun süreli tedavi ve izlem gerektiren bu hastalık yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Doğru tedavi ile hastaların büyük kısmında nöbetler kontrol altına alınır ve hasta normal yaşantısını sürdürür. Bu nedenle nöbetlerin tedavisi çok önemlidir. Ancak hastaların %25’inde uygun ilaç kullanımına rağmen nöbetler kontrol altına alınamamaktadır. Epilepsi nöbetleri ilaç başlandıktan sonraki 1-2 yıl içinde kontrol edilemediyse, ikili kombine ilaçla başarısız olunmuşsa, antiepileptik ilaçlarla kabul edilemez yan etkiler ortaya çıkıyorsa, beyin görüntüleme incelemelerinde sorumlu olduğu düşünülen bir lezyon varsa bu hastalar “epilepsi cerrahisi adayı” olarak değerlendirilmelidirler.
Bunun için hastaların multidisipliner yaklaşımın olduğu, medikal ve cerrahi tedavinin gerektirdiği alt yapı ve uzmanları (nöroşirurjiyen, nöroradyolog, psikiyatrist, nöropsikolog) barındıran epilepsi merkezlerinde, epilepsi konusunda uzman nörologlar tarafından değerlendirilmeleri uygun olacaktır. Epilepsi cerrahisi adayı dirençli epilepsi hastalarının yanı sıra epilepsiye eşlik eden psikolojik ve/veya psikiyatrik hastalık mevcutsa, nöbet tipi veya epilepsi sendromundan emin olunamaması gibi tanı sorunları varsa bu hastaların da epilepsi merkezlerinde takip edilmeleri hastalar için daha faydalı olacaktır.
Ülkemizde son yıllarda epilepsi konusunda modern sağlık hizmeti sunan bu tip yapılanmalar yeni olarak özel tedavi kurumlarının birincil hedefleri içinde yer almaktadır. Bizim de amacımız Şişli Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji biriminde, epilepsili hastalara multidisipliner bir yaklaşımla medikal ve gereğinde cerrahi tedavinin uygulanabildiği bir epilepsi merkezinde hizmet verebilmektir. Bu amaçla çeşitli alt birimlerle faaliyet gösteren bir epilepsi merkezi kurulmaktadır.
Merkezimizde hem ayaktan hem de yatarak hasta takibi yapılacaktır. Acil ve diğer nöroloji polikliniklerinden epilepsi ön tanısı veya tanısı ile epilepsi polikliniğimize refere edilen hastalara günümüzün modern tanı ve tedavi programları uygulanacaktır. Bu grup içinden epilepsi cerrahisi için aday olduğu düşünülen dirençli epilepsili hastalar epilepsi cerrahisinin preoperatuvar hazırlık protokolüne uygun olarak takibe alınmak üzere epilepsi cerrahisi polikliniğine yönlendirilecektir. Ayrıca bu poliklinik bünyesinde hasta ve hasta yakınlarına evlenme ve çocuk sahibi olma, askerlik, eğitim gibi epilepsi hastalarının zorluk çektiği sosyal konularda danışmanlık yapılacak gereğinde psikiyatrist ve psikolog yardımı alınması sağlanacaktır. Epilepsi polikliniği Şişli Florence Nightingale Hastanesi’nde ve Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi’nde başlangıç olarak, haftada 2’şer gün yapılmaktadır.
Epilepsi biliminin temel direğini EEG oluşturmaktadır. EEG beyindeki geniş bir sinir hücresi grubunun elektriksel aktivitisindeki dalgalanmanın kayıtlanması ilkesine dayanır. Elektrodların saçlı deriye yapıştırılması ile kayıtlama yapılır. Epileptik bir hastada EEG incelemesinin yapılması;
Klinik olarak konulmuş olan tanının desteklenmesi ve doğru tanı konmasını,
EEG çekimi sırasında nöbet kaydı yapılabilirse hangi tipte epilepsi olduğunun anlaşılmasını,
Epileptik nöbetin beynin hangi bölgesinden kaynaklandığının anlaşılmasını sağlar.
EEG tetkiki kısa süreli bir incelemedir. Bu nedenle ilk incelemede bozukluk saptanamayabilir. Klinik olarak şüpheli ve tekrarlayan durumlarda birden fazla EEG incelemesi yapılmalıdır. Gerektiğinde hasta uykusuz bırakılarak kısa veya uzun süreli uyku incelemeleri yapılmalıdır.
EEG laboratuvarımız şu anda biri sabit diğeri portabl olmak üzere 2 EEG cihazı ile hizmet vermektedir. Portabl EEG cihazımızla laboratuvara getirelemeyen hastalara yatak başı EEG incelemesi yapılmaktadır. Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi’nde de hem ayaktan hem de yatan hastalara EEG hizmeti verilmektedir.
Teknolojinin desteği ile geliştirilen video-EEG monitorizasyon incelemeleri ile hastanın hem EEG aktivitesi hem de eş zamanlı olarak video görüntüsü kaydedilmektedir. Şişli Florence Nightingale Hastanesi’nde kurulmuş olan videoEEG monitorizasyon ünitemizde hastalar içinde televizyonu, buzdolabı bulunan ve her türlü konforu barındıran, evleri kadar rahat bir ortamda kalmaktadırlar. Bu sırada başka bir odada bulunan teknisyen tarafından monitor yardımı ile izlenebilmektedirler. Rutin EEG incelemesinde olduğu gibi saçlı deriye yapıştırılmış olan elektrodlarla (noninvazif) ağrısız bir şekilde EEG kaydı da eş zamanlı olarak yapılmaktadır.
Epilepsi cerrahisi adayı hastalarda ise sorumlu odağın saptanması için noninvazif monitorizasyonun yanı sıra yeni alınan EEG cihazımız ile nöroşirurjiyen tarafından beyin zarının katmanları arasına (subdural) ve/veya beyin dokusu içine (derin) yerleştirilecek olan elektrodlar kullanılarak invazif monitorizasyon yapılacaktır. Odağın saptanmasında sağlıklı bir karar alınabilmesi için 1-5 gün monitorizasyon yapılarak en az 5 klinik ve elektrofizyolojik nöbet kaydının yapılması gerekmektedir.
Ayrıca video EEG monitorizasyon incelemesi yalancı nöbet-gerçek nöbet – senkop ayırıcı tanısı için tek tanı yöntemidir. Bu amaçla da özellikle psikiyatri ve kardiyoloji polikliniklerinden yönlendirilecek hastalara da bu konuda hizmet verilebilecektir.
Kaynak: www.florence.com.tr
Group Florence Nightingale
