OBEZİTEDEN KORUNMAK İÇİN ADIMLARINIZI SAYIN

“Çağın hastalığı” olarak tanımlanan obezite sadece fiziki görünümü bozmakla kalmayıp vücuttaki tüm organları, yaşam kalitesini hatta aile huzurunu dahi olumsuz yönde etkiliyor. Kalp hastalıklarından, diyabete, kanser türlerinden ani ölümlere kadar pek çok sonuçla karşımıza çıkabilen obeziteden korunmak için yaşam tarzında yapılacak bir takım değişiklikler yeterli olabiliyor. Sağlıklı beslenmenin yanı sıra uyulması gereken ilk kural, hareketsizlikten kurtulmak, sık sık spor ve yürüyüş yapmak.

Suadiye Memorial Tıp Merkezi Dahiliye Bölümü’nden Uz. Dr. İsmail Yağız, günde 10 bin adım atarak aktif bir yaşamın kapılarının aralanacağını belirterek obezite ile başetmenin yolları hakkında bilgi verdi.

OBEZİTE RİSKİNİZİ HESAPLATIN

Vücut kitle indeksi(BMI) yani kilonuzun, boyunuza oranı oldukça pratik bir yöntemdir ve obezite tanısı için sıkça kullanılır. Bu hesaplama şu şekildedir:

VKI (BMI) = kilo (kg) / boy (m²)

VKI (BMI) 18-25 arası normal

25-30 arası kilolu

30-35 arası 1. derece obezite

35-40 arası II derece obezite

40 ve üzeri aşırı obez

Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar VKI 27 kg/m ve üzerindeki insanlarda risklerin katlanarak arttığını göstermektedir.

Obezite hesaplaması için kullanılan bir diğer bir yöntem ise bel çevresi ölçümüdür. Eğer VKI 25 -35 arasında ise daha anlamlı sonuçlara ulaşılıyor. Erkeklerde 102 cm, kadınlarda 88 cm üzerindeki değerler artmış riskle orantılı bulunmuştur. Asya ırklarında ise bu değerler erkeklerde 90 cm, kadınlarda 80 cm civarındadır.

OBEZİTE İLE BERABER ARTAN RİSKLER

Obezite ile beraber olan hastalıklara hemen her gün neredeyse yenisi ekleniyor. Yapılan çalışmalar, Amerika toplumunun % 80 nin kilolu ve şişman olduğunu gösteriyor.

Obezite ile beraber görülen hastalıkların bazıları:

Mekanik strese bağlı kas ve kemik hastalıkları

Uyku apnesi

Kardiyak aritmi (Kalp atışlarında düzenszlik)

Ani ölüm

Nefes darlığı

Hipertansiyon

Kardiyovasküler Hastalıklar

Kanser(kolon, rektum, agresif prostat, meme, karaciğer, rahim ve özefagus )

Tip 2 Diyabet

Hiperlipidemi( Kan yağlarının yüksekliği)

Reflü

Safra kesesi taşı

OBEZİTE NEDEN GÜN GEÇTİKÇE ARTIŞ GÖSTERİYOR?

Birçok nedene bağlı olarak şişmanlıyoruz. Özetleyecek olursak;

1.Hareketsizlik: Sosyo ekonomik düzey ile bağlantılı olarak aktif olmayan bir yaşam tarzımız olduğu için çoğunlukla obezite daha fazla görülüyor. Öncelikle ne kadar hareketli bir yaşamımız var onu bilmek gerekiyor. Amerika’da gerçekleştirilen bilimsel araştırmalarda hareketli bir yaşam için gerekli değerler adımölçer ile hesaplanmış ve bunun vücuda etkileri araştırıldı. Bulunan değerler ise ilginç. 5000 adım ve altı “sedanter” denilen hareketsiz yaşam, 5000-7500 arası değerler “düşük aktif yaşam”, 7500-1000 “yarı hareketli”, 10 000 bin adım ve üzeri ise “aktif bir yaşam”ı anlatıyor.

2.Alınan gıdaların miktarının ve kalorisinin fazlalıgı, yağ içeriğinin yüksekliği

3.Yaşlanma ve metabolizma hızının yavaşlaması

4.Hormon bozuklukları (Diyabet, tiroid hastalıkları, böbrek üstü bezi hastalıkları vs )

5.İlaç kullanımı (Hormon düzenleyici ilaçlar, kortizon turevleri, antidepresanlar, insulin kullanımı, kanser ilaçları vs.)

6.Genetik hastalıklar

7.Psikojen yeme bozuklukları

8.Düşük doğum ağırlığı ile doğum

9.Gebelik sırasında diyabet gelişmesi

10. Irksal farklılıklar

OBEZİTEDEN KORUNMANIN İLK ŞARTI FARKINDALIKTIR

Öncelikle yaşınıza göre doğru kiloda olup olmadığınızın farkına varmalısınız. Sizce birseyler yanlıs gidiyorsa mutlaka sağlık kontrolleriniz yaptırmalısınız.

KİLO VEREREK KANSER RİSKİNİZİ YARI YARIYA AZALTIN

Bilimsel araştırmalar sıkı kilo kontrolünün ve fiziksel egzersizin kanser önleyici etkisi oldugunu gösteriyor. Sadece kilo vererek kanser riskinizi % 50’ ye kadar varan oranlarda azaltabilirsiniz.

Diyabet gelişimini 11 kat azaltırsınız.

Hipertansiyon hastalığına yakalanmanızı 4 kat düşürürsünüz.

Hiperlipidemi riskinizi 4 kat azaltırsınız.

Kemik erimesi ve yıpranmasını önlersiniz.

Daha mutlu ve pozitif bakıs açısı sağlarsınız.

Enfeksiyonlara karşı bağışıklığınızı güçlendirirsiniz.

Enerjik bir yapıya kavuşursunuz.

Yani kısaca sağlıklı ve uzun bir yaşamı garanti altına alırsınız.

ALDIĞINIZ KALORİLERİ AZALTIRKEN, HARCADIĞINIZ KALORİYİ ARTIRMALISINIZ

Obezitenin tedavi prensibi, alınan kalorinin azaltılması ve harcanan kalorinin artırılmasıdır. Her bireyin minimum yetecek kalori ihtiyacı hesaplanır, buna göre besinlerle aldığı kalorinin cetveli yapılır ve harcanacak enerji planlanır.

Tedavinin işe yarabilmesi için HAYAT TARZI DEĞİŞİKLİĞİ mutlaka yapılmalıdır. Asıl hedefin kilo vermek deği, planlanan kilo hedefinde yaşamı devam ettirmek olduğu hiçbir zaman unutulmamalıdır.

1.Diyet Ve Egzersiz Tedavileri

Egzersiz obezitenin en önemli ve sonuç veren uygulamasıdır.Egzersiz olmadan yapılan bütün tedaviler başarısız kalabilir.Egzersiz programları öncelikle aktivite düzeniniz bilinerek yapılmalıdır.American College of Sports Medicine birliği bu konuda bilimsel algoritmalar düzenlemiştir.Hareketli bir yaşam için günlük atılan adım sayısının 10000 den az olmaması gerekliliği belirtilmiştir.

Yapılan diyet programları ile başlangıç kilosunun % 5-10 kadarı özellikle ilk 6 ay içinde verilebilir. Mutlaka doktor ve diyetisyen kontrolünde yapılmalıdır. Her bireyin farklılığı kilo kontrolünde ön plana cıktığından fotokopi diyetler yerine mutlaka profesyonel yardım alınmalıdır. Kilo vermenin başarısı ancak verilen kilolar geri alınmadığında ortaya çıkar.

2.İlaç Tedavileri

Diyet ve egzersiz tedavilerinden başarılı sonuçlar alınamadığında düşünülmelidir. Unutulmaması gereken en önemli nokta diyet, egzersiz ve hayat tarzı değişikliği yapılmadan ilaç tedavisinin mucizeler yaratamayacağıdır. Piyasada bulunan onaylı antiobezite ilaçlarının bir takım yan etkileri olduğundan mutlaka ama mutlaka doktor kontrolunde kullanılması gerekir.

3.Cerrahi Tedaviler

Önceki cerrahi dışı tedavilerle kilo verememiş, operasyonlar için riskli olmayan, VKI 40 ve üzerinde olan veya VKI 35 ve eşlik eden önemli bir hastalığı (diyabet, uyku apnesi, kalp hastalığı, ciddi eklem rahatsızlıkları) bulunan kişilere cerrahi tedaviler düşünülebilir. Cerrahi tedaviler arasında mideye balon yerleştirilmesi, mide bandı, by pass yapılması gibi bir takım teknikler bulunmaktadır.