MELAMİNLİ GIDALAR TEHLİKE SAÇIYOR
Çin’de bebek mamalarına karıştırıldığı için bebek ölümleri ve binlerce bebeğin de hastalanmasına neden olan Melamin maddesi tehlike saçmaya devam ediyor. Türkiye’de de pek çok markette satılan ithal süt tozu, kahve ve puding gibi gıdalarda da melamin bulunuyor. Uzmanlar Çin’den ithal edilen bu bu tür gıdaların tüketilmemesi konusunda uyarıyor. Peki melamin nedir, hangi gıdalara karıştırılabiliyor ve nasıl hasta ediyor. Memorial Hastanesi Klinik Laboratuvarlar Bölümü’nden Biyokimya Uzmanı Dr. Nilgün Tekkeşin, “Melamin maddesi ve zararları” hakkında bilgi verdi.
MELAMİN NEDİR?
Melamin, sıklıkla beyaz kristal formda olan ve nitrojenden içeriğinden zengin organik bir kimyasaldır.
MELAMİN, GENELLİKLE NERELERDE KULLANILIR?
Melamin, plastik ürünlerde, yapıştırıcılarda, tezgahlarda, tabak-çanakta, beyaz yazı tahtalarında yaygın olarak kullanılır.
NEDEN MELAMİN SÜT VE BEBEK TOZ MAMALARINA EKLENDİ?
Gıdanın hacmini artırmak amacıyla melaminin çiğ süt ve bol miktarda su ile karıştırılması, sulandırmanın etkisine bağlı olarak sütün protein miktarını azaltır. Bu sütü, yoğurt, dondurma, kahve, çikolata gibi ileri ürünleri üretmek üzere kullanan şirketler, normalde protein içeriğini tespit etmek amacıyla nitrojen miktarını ölçen bir test kullanırlar. Ortama melamin eklenmesi, sütün nitrojen miktarını artıracağından protein miktarını da görünürde yükseltir.
Gıdalara melamin eklenmesi, hem Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu (FAO)/Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından hem de herhangi bir ulusal otorite tarafından onaylanmamaktadır.
MELAMİN DİĞER GIDASAL ÜRÜNLERDE BULUNUR MU?
2007 yılında, Birleşik Devletler’de kedi ve köpek mamalarının hazırlanmasında kullanılmak üzere Çin’ den ithal edilen buğday ve pirinç protein konsantrelerinde melamin tespit edilmiştir. Bunun sonucunda da böbrek yetmezliğine bağlı büyük sayıda kedi ve köpek ölümleri meydana gelmiştir.
Bu olay sonrasında, piyasada melamin ile muamele edilmiş bir dizi bebek mamaları, yoğurt ve kutu kahveler tespit edilmiştir. Tüm bu ürünler, büyük olasılıkla melamin ile bulaşmış sütten üretilmişti.
MELAMİN TÜKETİMİNİN İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ NELERDİR?
Henüz insan sağlığı üzerindeki direkt etkileri bilinmese de; hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarında yan etkileri ile ilgili bilgiler izlenmiştir. Hayvan deneylerinde melaminin tek başına mesane taşı oluşumuna neden olduğu gösterilmiştir. Melamin tozunda yer aldığı olasılığından yola çıkılarak siyanürik asit ile bir araya gelen melamin, kristaller oluşturarak böbrek taşı gelişimine neden olurlar.
Bu küçük kristaller, böbrekteki küçük kanalları tıkayarak idrar üretimini engeller, böbrek yetmezliğine ve hatta ölüme neden olurlar. Melaminin bazı durumlarda hayvanlarda kanser yapıcı etkisi olduğu da gösterilmiştir. Ancak, insanlarda karsinojenik olduğunu gösteren kanıtlar yeterli değildir.
MELAMİN ZEHİRLENMESİNİN BULGULARI NELERDİR?
Huzursuzluk, idrarda kan görülmesi, çok az veya hiç denecek kadar idrara çıkma, böbrek enfeksiyonlarının bulguları, yüksek kan basıncı
BÖBREK TAŞI VE YETMEZLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Böbreklerin tutulum derecesine bağlı olarak hastalara bir dizi tedavi verilir. Bol sıvı verilmesi ve idrarın alkilleştirilmesi ile elektrolit ve asit-baz dengesinin sağlanması, ileri dönemde de hemodiyaliz veya periton diyalizi uygulanması ve gerekirse taşların cerrahi yoldan alınması gerekebilir.
