TÜRKİYE’NİN AKCİĞER KANSERİ HARİTASI ‘SİGARA ALARMI’ VERDİ
Toraks Derneği Türkiye çapında yürütülen ‘Akciğer Kanseri Harita Çalışması’nı tamamladı
Akciğer kanseri konusunda Türkiye çapında bugüne kadar yapılmış en geniş kapsamlı çalışmayı tamamlayan Türk Toraks Derneği, 15-17 Kasım’da İstanbul Polat Renaissance Oteli’nde yapılacak Uluslararası Sempozyumda tüm bulguları masaya yatıracak. Sempozyum’da ayrıca akciğer kanseri tanı ve tedavisindeki son gelişmeler de tartışılacak.
Türk Toraks Derneği – Akciğer ve Plevra Maligniteleri Çalışma Grubu’nun Türkiye çapında yürüttüğü ‘Türkiye’nin Akciğer Kanseri Haritası’ tamamlandı. Çalışma sonucunda en öldürücü kanser tiplerinden biri olan akciğer kanserinin birincil nedeninin sigara olduğu ortaya konuldu. Akciğer Kanseri Haritası bulgularına göre Türkiye’de her yıl, 16.502’si erkek, 1.977’si kadın olmak üzere toplam 18.479 yeni akciğer kanser tanısı konulması bekleniyor. Bu hastalıktan korunmanın tek yolu ise sigara kullanım alışkanlığı ile etkili bir şekilde mücadele etmekten geçiyor.
Türkiye’deki akciğer kanser sıklığı ile birlikte epidemiyolojik ve klinik özellikleri konu eden çalışma Türkiye’nin 7 bölgesini temsilen İzmir, Bursa, Antalya, Sivas, Erzurum, Trabzon, Diyarbakır ile İstanbul ve Ankara’nın içinde bulunduğu toplam 9 ilde gerçekleştirildi. 1 Ocak 2005 – 31 Aralık 2005 tarihleri arasında araştırma yapılan il sınırları içinde yaşayan primer akciğer kanseri tanısı almış yeni hastaların incelendiği çalışmada 111 araştırmacı görev aldı.
Türkiye’de sigara içme oranı dünya ortalamasının üzerinde…
Türk Toraks Derneği, Türkiye’nin Akciğer Kanseri Haritasını 15-17 Kasım’da İstanbul Polat Renaissance Oteli’nde uzman doktorların katılımıyla gerçekleşecek Uluslararası Akciğer Sempozyumu’nda tartışmaya açacak. Sempozyum öncesinde bir basın toplantısı düzenleyen Çalışma Grubu Başkanı ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekim Yardımcısı Doç. Dr. Tuncay Göksel; bugüne kadar yapılan çalışmalardan Türkiye’nin akciğer kanseri fotoğrafını çekmenin mümkün olmadığını dile getirirken, yaptıkları bu harita sayesinde akciğer kanserinin görülme sıklığı, bölgelere göre farklılıkları ve bölgesel risk faktörlerinin ortaya koyulabildiğini ifade etti.
Akciğer kanserinin dünyada ve Türkiye’de ilk sıralarda gelen kanser türü olduğuna dikkat çeken Göksel, 20. yüzyılın başlarında nadir görülen bir hastalıkken sigara kullanım alışkanlığındaki artışa paralel olarak akciğer kanserinin görülme sıklığının arttığını, tüm dünyada kanser vakalarının yüzde 12.8’inden ve kanser vakaları içindeki ölümlerinin yüzde 17.8’inden akciğer kanserinin sorumlu olduğunu kaydetti. Sigara içme alışkanlığının aynı hızda devam etmesi durumunda 2020 yılına kadar tüm yetişkinlerin üçte birinin ölümüne yol açmasının beklendiğini söyleyen Doç. Dr. Tuncay Göksel, “dünyada kadınların yüzde 10-
12’si, erkeklerin ise yüzde 47-52’si sigara içiyor. Türkiye’de sigara içme oranı ise kadınlarda yüzde 24, erkeklerde yüzde 63 ile dünya ortalamasının oldukça üzerinde. Türkiye gibi genç nüfusa sahip bir ülkede bu yüksek sigara içme oranı gelecekte pek çok ölümcül hastalık için açık bir tehlike yaratıyor” şeklinde konuştu.
Akciğer kanseri vakalarının yüzde 90.5’ini erkekler, yüzde 9.5’ini kadınlar oluşturuyor
Türkiye’nin Akciğer Kanseri Haritası’na bakıldığında vakaların cinsiyet dağılımında erkeklerin daha yüksek oranda bu hastalığa yakalandığı ortaya çıktı. Tüm bölgelerde gözlenen bu yüksek oranın tek açıklaması erkeklerdeki sigara içme alışkanlığının yaygınlığı olarak belirlendi. Ana kanserojen faktör olan sigaranın kullanım yaygınlığının düşük olduğu kadınlarda hastalık görülme hızı Türkiye ortalamasının altında kaldı. Öte yandan erkeklerde 70-74 yaş aralığında riskin çok arttığı ve Türkiye ortalamasının 7 katına çıktığı; kadınlarda ise 80-84 yaş aralığında hastalığa rastlanma oranının Türkiye ortalamasının 9 kat üzerine çıktığı kaydedildi.
Akciğer kanserine yakalanma nedenlerine de detaylı olarak yer verilen çalışmada, Çernobil kazasının yarattığı çevresel etkiyle kanser olgularının arttığı iddia edilen Karadeniz bölgesinde akciğer kanseri açısından Trabzon ölçeğinde belirgin bir artış izlenmedi. Sigara yüzde 91.5 ile akciğer kanserine yol açan nedenler arasında birinci sırayı alırken, ikinci sırada yüzde 11.6 ile çevresel asbeste maruz kalma, üçüncü sırada yüzde 9.6 ile ailede akciğer kanseri görülmesi, dördüncü sırada yüzde 7 ile tüberkülozun yaptığı hasar yer aldı.Çalışmaya katılan hastaların yüzde 21.6’inde yine sigaradan kaynaklanan KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) olduğu da tespit edildi.
Erken teşhis hayat kurtarıyor
Türkiye’de sigara içme yaygınlığının her yıl katlanarak büyüdüğüne dikkat çekilen Akciğer Kanseri Haritası’nda risk faktörleri açısından ayrı bir sorun çevresel asbest maruziyeti olarak gösterildi. Ülkemizde bazı bölgelerde toprakta bulunan asbestin yöre insanının sıva ve badana malzemesi olduğuna işaret edilen çalışmada, duvardan düşen bu dirençli minerallerin solunum yoluyla akciğere alınmasının kansere neden olduğu ifade edildi. Akciğer kanserli hastalarda asbestli toprağa maruziyetinin en yüksek olduğu iller yüzde 43.6 ile Sivas ve yüzde 28.3 ile Diyarbakır oldu.
Hastalığın teşhisine ilişkin verilerin yer aldığı bölümde ise akciğer kanserine yakalanan hastaların yüzde 2.8’inin herhangi bir yakınması olmadığı tespit edildi. En sık görülen şikayetin öksürük olduğu belirtilen çalışmada, başka hastalıklarla karıştırılan bu silik belirtilerin akciğer kanseri tanısını geciktirdiği vurgulandı. Geç teşhis nedeniyle akciğer kanseri hastalarının tedaviye geç başladığı, bu nedenle neredeyse yüzde 50’sinde kanserin başka bir organa sıçradığı ve tedavide olumlu sonuçlar alınamadığı dile getirildi.
TÜRK TORAKS DERNEĞİ 1992 yılında kurulan Türk Toraks Derneği Göğüs Hastalıkları Uzmanlarının, kâr amacı gütmeyen, ulusal, mesleki ve bilimsel uzmanlık derneğidir. Derneğin amaçları uzmanlık alanında mezuniyet sonrası eğitimi iyileştirmek, sürekli mesleki gelişimi sağlamak, araştırmaları desteklemek, hasta bakım standartlarını yükseltmek, ulusal politikalar oluşturarak solunum hastalıklarında en etkin koruma, tanı ve tedaviyi sağlamak, sonuçta ulusal akciğer sağlığını geliştirmektir. 2005 yılında şube sayısını 15’e çıkartan Toraks, 1900’ ü aşan üye sayısı ile solunum hastalıkları alanında Türkiye’nin en büyük uzmanlık örgütüdür. Toraks Derneği altında 16 ayrı bilimsel çalışma grubu yer almaktadır. Çalışma grupları eğitim çalışmalarını planlamakta, çok merkezli çalışmaları yürütmekte, tanı ve tedavi standartları geliştirilmekte ve kendi alanlarında ulusal politikalar oluşturulmasına katkıda bulunmaktadır. Türk Toraks Derneği’nin düzenli olarak yayımlanan 5 yayın organı vardır ayrıca uluslararası alanda çok önemli işbirlikleri içindedir. Bölge ülkeleriyle birlikte oluşturulan FEMTOS, dünyadaki bir çok sivil toplum kuruluşu ve Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte oluşturulan GARD bunlardan biridir. Türk Toraks Derneği geçtiğimiz aylarda FERS’e kabul edilmiştir. (Forum of European Respiratory Societies) TTD ile ERS (European Respiratory Society) arasında ortak üyelik anlaşması vardır.
