DALIŞ SEZONU AÇILDI VURGUNA DİKKAT
Havaların ısınmasıyla dalış sporu meraklıları dalış teknelerindeki yerlerini aldı. Yüzeye bağlı kalmadan su altında özgürce dolaşabilme olanağı sağlayan Scuba dalış türü, denizlerimizin elverişliliği nedeniyle ülkemizde yeni bir turizm akımı başlattı. Ancak, kurallarına göre yapıldığında eğlenceli ve tehlikesiz bir spor türü olan dalış sporuna yeni başlayacakların öncelikle kapsamlı bir sağlık kontrolünden geçmeleri gerekiyor. Hisar Intercontinental Hospital’dan Uzman Dr. Evin Koç Gülen dalış sporunda karşılaşılabilecek sağlık problemleriyle ilgili bilgiler verdi.
Tıbbi olarak dalışa engel olacak durumlar nelerdir?
• Özellikle orta ve iç kulakla ilgili ameliyat geçirmiş olmak,
• alkol ve/veya uyuşturucu bağımlısı olmak,
• herhangi bir psikiyatrik hastalık nedeniyle uykuya eğilimi artıran dikkat eksikliğine yol açan ilaçlardan kullanmak,
• dört haftadan uzun süren hafıza kaybına neden olan kafa travması geçirmiş olmak dalış sporunu yapmaya engel oluşturur.
Ayrıca kontrol altına alınamamış yüksek tansiyon hastası olanlar, kalp ritminin bozulduğu ve kalp büyümesine yol açan bazı hastalıklara sahip olanlar, kan kanseri (lösemi, lenfoma), pıhtılaşma bozukluğu gibi kan hastalıklarına sahip olanlar, sık sık astım krizi geçirenler, akciğerde hava boşluklarının bulunmasına (bül, kavite) yol açan ameliyatlar ya da akciğer hastalıkları geçirmiş olanlar ve mide bağırsak sisteminde tıkanıklık yaratan bir hastalığa sahip olanlar bu sporu yapmaya uygun değildir.
Dalış sporunun doğru ve tehlikesiz uygulanabilmesi için neler yapılmalıdır?
Dalış eğitiminin kalitesi ileride üzücü durumlarla karşılaşılmaması için çok önemlidir. Eğitim almayı düşündüğünüz dalış okulunda arayacağınız en önemli özellik TSSF’ye (Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu) bağlı çalışıyor olmasıdır. Seçtiğiniz dalış okulundaki sertifikalı eğitmen ve rehber balıkadam kadrosunun niteliği tüm dalış yaşantınızda etkili olacaktır. Dalış okullarında kullanılan dalış malzemelerinin periyodik bakımlarının yapılmış olması dalış güvenliği açısından göz ardı edilmemelidir. Dalış kursları kademeli olarak devam etmektedir, bu sertifikasyon sistemlerine göre farklılık gösterir. Aldığı dalış kursu sonrasında ilk basamak sertifikasını alan dalıcı federasyonun belirlediği kurallara uymakla yükümlüdür. Örnek vermek gerekirse belirlenen derinlik aşılmamalı ve dalış liderinin öncülüğünde dalış yapılmalıdır. Bunun yanında hatırlanması gereken önemli bir nokta dalış öncesinde ve dalış sonrasında kesinlikle alkol alınmaması gerektiğidir.
Dalış Sporunu uygulayanlar ne gibi sağlık problemleriyle karşılaşabilirler?
Dalıcılarda, bazen kural ihlaline bağlı olarak üzücü sağlık problemleri gelişmektedir. Bu problemlerden hayati tehlikesi olan dekompresyon hastalığının (vurgun) tanınması ve tedavisi konusunda bilgi sahibi olunması hayat kurtarıcı olabilir. Dekompresyon hastalığı herhangi bir nedenle su yüzeyine ani olarak çıkılmasıyla meydana gelir. Derinlik ve zamana bağlı olarak, kanda çözünen nitrojen gazının, akciğer yoluyla atılamaması sonucunda, vücut dokularında ve sıvılarında kabarcık oluşturmasıyla mekanik ve kimyasal olaylar başlar. En sık karşılaşılan belirtileri eklem ağrısı, karıncalanma, uyuşma, idrar yapmada güçlük, kaslarda kuvvet kaybıdır. Dekompresyon hastalığı geliştiği düşünülen dalıcıya hemen saf oksijen solutulmaya başlanmalı, uygun taşıma koşulları sağlanarak (örn:deniz seviyesinde helikopterle taşıma) en kısa zamanda basınç odası bulunan bir hastaneye transferi yapılmalıdır. Basınç odasında uygulanan rekompresyon tedavisi, dekompresyon hastalığı için altın yöntemdir. Hisar Intercontinental Hospital,ünyesinde en son teknolojik donanıma sahip çok kişilik (12+2) bir basınç odası, helikopter pisti ve tecrübeli ekibiyle 24 saat hizmet vermek için hazır bulunmaktadır.
Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT) nedir?
Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT), tümüyle basınç odasına giren hastaya, 1 atmosferden (deniz seviyesi) yüksek basınçlarda (genellikle 2-3 atmosfer), maske, endotrakeal tüp veya özel başlıklarla aralıklı olarak %100 oksijen solutularak uygulanan bir tedavi şeklidir.
Nasıl uygulanır?
Hastalar oturarak ya da sedyeyle (yatarak) basınç odasının içine yerleştirilir. İçeriye hava verilerek yavaş yavaş basınç artırılır. Planlanan basınca gelindiğinde hastalar, maske, endotrakeal tüp veya özel başlıklardan %100 oksijen solumaya başlarlar. Planlanan sürenin sonuna gelindiğinde basınç azaltılarak tedavi sonlandırılır.
Hastalıkların iyileşmesine nasıl yardımcı olur?
Yüksek basınç altında %100 oksijen solunduğu zaman dokulara giden temiz kandaki oksijen miktarının 20 kat arttığı araştırmalarda gösterilmiştir.
Uzm. Dr. Evin Koç Gülen
Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi
Hisar Intercontinental Hospital
