GÜNDÜZ TEZMEN: ”DOĞRU TEMİZLİK YAPMAYI BİLİYOR MUSUNUZ?”

Günümüzde yaşam koşullarının değişmesi ve aile fertlerinin zamanlarının çoğunu ev dışında geçirmeleri, yeme alışkanlıkları ve gıda teknolojisindeki değişiklikler, seyahat kolaylığı gibi faktörler, mikropların kolayca transfer olmasına ve enfeksiyonların artmasına neden oluyor.
Tüm dünyayı önemli ölçüde etkileyen gıda zehirlenmelerinin % 87’sinin kaynağı olarak evlerimizi gösteren araştırmalar, enfeksiyonların çoğunun doğru ürünle, doğru temizlik yapmanın kurallarını bilmemekten kaynaklandığını ve ev hijyeninin mikroplara karşı en etkili gücümüz olduğunu ortaya koyuyor.

GÖZLE GÖRÜLEN TEMİZLİK HİJYEN DEMEK DEĞİLDİR

Türkiye’yi de kapsayan araştırmalarda ev kadınlarına, hijyenden ne anladıkları sorulduğunda ‘dezenfekte’, ‘mikropsuz’, ‘sağlıklı’ gibi doğru yanıtların yanı sıra ‘saf’, ‘hiçbir deterjan kalıntısı kalmamış’, ‘lekenin kalmadığı temizlik’ gibi, hijyeni değil temizlik anlayışını anlatan ifadeler kullanılmıştır.

Oysa mikroplar, temizlik yapıldığını sandığımız ortamlarda uzun süre yaşayabilir, dokunduğumuz her alandan elimize geçip, el temasıyla da başka yerlere yerleşip büyük bir hızla çoğalabilirler. Hayatta kalmak için nem ve sıcaklığa ihtiyacı olan bakteriler, vücut sıcaklığında, sadece 20 dakikada yeni bir nesil mikrop yaratabilir.

Çiğ gıda, kirli yüzeyler, tuvaletler, kirli çocuk bezleri gibi alanlardan ellere mikrop bulaşması çok hızla gerçekleşerek enfeksiyon ve gıda zehirlenmelerine neden olabilir. Nitekim, hijyen eksikliğinden dolayı son 10 yılda gıda zehirlenmesi vakalarının dört kat arttığı ve enfeksiyonların büyük bir kısmının çıkış kaynağının evler olduğu, araştırmalarla ortaya konuldu. Hollanda’da yapılan bir araştırma, Salmonella ve Campylobacter enfeksiyonlarının % 80’inin evlerden kaynaklandığını, İtalya’da yapılan çalışma ise Salmonella salgınlarının % 74’ünün ev kökenli olduğunu gösterdi.

Gıdayla ilgili enfeksiyonların kaynağı olan mutfaklarımızda, buzdolabı kapısının kulbu, evyenin su gideri, muslukların kolları ve su çıkış ağzı, rafların altı, mikropların en çok gizlendikleri beş alan olarak gösterildi. Amerika’da Arizona Üniversitesi’nde mikrobiyolog olarak çalışan Charles Gerba, bulaşık bezlerinin % 70’inin hafif bağırsak bozukluğuna neden olan bakterileri, % 20’sinin ise ciddi gıda zehirlenmelerine neden olan Salmonella grubu mikropları içerdiğini belirledi.

Temizlik yaparken farklı bölgelerde aynı bezi kullanmak, kirli yüzeylere temasla mikropların diğer yüzeylere aktarılması gibi yanlış temizlik anlayışlarımız ise evde hijyen sağlamada en önemli engelleri oluşturuyor.

Enfeksiyon hastalıklarına karşı verilen savaşta, yeni geliştirilen güçlü antibiyotiklerle sağlanan avantajlara rağmen, mikropların açtığı risk, gün geçtikçe büyüyor. Yeni patojenlerin (hastalık etkeni) de ortaya çıkmasıyla, ev hijyeni ve evde bir arada yaşayan insanların üzerindeki etkileri ciddi sonuçlar doğuruyor.

Hürriyet Gazetesi Yazarı: Gündüz Tezmen
16.04.2002