OSTEOPOROZ, ERKEKLERDE DE GÖRÜLÜYOR

‘Kemiklerin sessiz hırsızı’ osteoporoz, kadınlarla yetinmiyor, erkekleri de tehdit ediyor!

Erkeklerimizi koruyalım! Eşiniz, babanız, erkek kardeşiniz, dedeniz… Kemiklerinin sağlıklı olmasına özen gösterin!

Halk arasında “kemik erimesi” olarak bilinen bir hastalık osteoporoz… Genellikle menopoz sonrası dönemdeki kadınları etkilediği bilinen ve bu güne kadar hep ilgili haberlerde, toplantılarda erkeklerdeki riskten pek bahsedilmeyen bir konu. Oysa osteoporoz, erkeklerde de görülebilen bir iskelet sistemi hastalığı. Peki ama neden osteoporozun erkeklerde de etkili olduğu fazla bilinmemekte? Bu ve bunun gibi birçok soruya Prof. Dr. Simin Hepgüler (Ege Üniversitesi Tıp Fak. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi) ve Doç.Dr.Süleyman Özbek (Çukurova Üniversitesi Tıp.Fak. İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Romotoloji B.D Öğretim Üyesi) yanıt verdi.

Erkeklerin penceresinden osteoporoz

“Erkeklerde osteoporoz kadınlar kadar sık olmamakla birlikte görülmekte ve tüm kalça kırıklarının %25-30’u erkeklerde saptanırken, bir çok erkekte omurga deformiteleri bulunmakta. Kalça kırıklarının sıklığı hem erkek hem de kadınlarda giderek artmakta ve 2025 yılında dünyada yılda 1.1 milyon erkekte kalça kırığı beklenmekte.” diyen Prof. Dr. Hepgüler, “yılların kadın hastalığı” olarak bilinen osteoporoza erkeklerin penceresinden bakıldığından ortaya çıkan manzarayı anlattı.

Kadınlarda osteoporoz menopoz sonrası dönemde ortaya çıkabiliyor. Peki erkeklerde ne zaman başlıyor?

Erkeklerin kemikleri kız çocuklarına göre daha uzun sürede gelişir ve kemik hücreleri daha yoğundur. Erkeklerde hiçbir zaman kadınlardaki menopoz gibi hayatlarını ve metabolizmalarını etkileyen ani bir kesinti durumu söz konusu olmaz. İlerleyen yaşlarda andropoz denen durum erkeklerde görülse de bu çok daha yavaş olarak kendini gösterir. Bir önemli faktör de, erkeklerin ilerleyen yaşlarda başka hastalıklardan dolayı yaşamlarını yitirebilmesi. Başka bir deyişle, erkeklerin yaşam süresinin daha kısa olması… Tüm bunlar osteoporozun erkeklerde daha geç yaşta seyretmeye başlamasına yol açıyor.

Erkeklerde osteoporozun nedenleri nelerdir?

Erkek osteoporozunun nedenleri arasında aşırı kortizon kullanımı, hipogonadizm(cinsiyet hormonu azlığı), ilaçlar, alkol ve tütün kullanımı ve yaşam tarzı sayılabilir, ancak çoğunlukla bir neden bulunamamakta.

Osteoporoz erkeklerde ne gibi sonuçlar doğurabilir?

Osteoporozun en ciddi sonucu kırıklar. Osteoporoza bağlı kırıklar en sık kalça, omurga ve el bileğinde ortaya çıkıyor. Bunlardan omurga kırıkları çoğu zaman sessiz biçimde olup, sonrasında gelen kırıklar omurgada şekil bozukluğuna ve kamburluğa neden olabiliyor. Osteoporoza bağlı kırıklardan en tehlikeli sonuçlara neden olanlar ise kalça kırıkları. Kalça kırıkları daha ileri yaşlarda (genellikle 70 yaş sonrası) ortaya çıkıyor, kişiyi uzun süre yatağa bağlayabiliyor, cerrahi müdahale gerekebiliyor ve alınan tüm önlemlere karşın kırık geçirenlerin dörtte biri olaydan sonra bir yıl içinde kaybedilebiliyor.

Erkek Osteoporozunu tedavi etmek gerekir mi? Tedavi seçenekleri nelerdir?

Tedavi amaçlı olarak şu anda dünyada FDA (Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi) tarafından onaylanmış bir tek ilaç var. Etken maddesi alendronat sodyum olan bu ilacın haftada bir veya her gün kullanılan formları mevcut. Hem erkeklerde hem de kadınlarda osteoporoz tedavisi için bu ilaç yaygın olarak kullanılıyor.

Erkeklerde ölüm oranı kadınlardan daha yüksek

Doç. Dr. Süleyman Özbek “Erkeklerde ölüm oranının kadınlara göre daha yüksek” olduğunu belirterek şu açıklamaları yaptı:

“Daha geç görülmesine rağmen erkeklerde osteoporoz daha önemli komplikasyonlara yol açıyor. En ciddi komplikasyon ise şüphesiz, ölüm. Osteoporozlu erkeklerde ölüm oranı kadınlardan iki kat daha fazla. Rakam olarak verirsek osteporoz nedeniyle kırığı olan kadınlarda ölüm oranı ortalama %17 iken, erkeklerde %31. Bu yaşlardaki erkeklerin eskiden getirdiği hastalıklar – kalp hastalığı, damar hastalığı gibi – bu oranın daha komplike ve komplikasyonlarla seyretmesine neden oluyor.”

Kalsiyum ve D vitamini ile kemiklere kuvvet!

Osteoporoza karşı korunma çocukluk çağından itibaren başlamalı. Kalsiyumdan zengin besinlerle (süt, süt ürünleri, yeşil sebzeler vb.) beslenme ve egzersiz yapma korunmaya yönelik başlıca önlemler. Alınan tüm önlemlere karşın kişinin genetik yapısı, geçirmiş olduğu başka hastalıklar vb. nedenlerle yine de osteoporoz ortaya çıkabiliyor. Bu durumda ilaç tedavisi gerekebilir. Hastaların tüm ilaç tedavileri ile birlikte mutlaka yeterli miktarda kalsiyum ve D vitamini almaları gerekiyor (besinlerle veya dışarıdan destek tedavisi şeklinde.