2002’DE BİLİM DÜNYASINDA GELİŞMELER

Bilim dünyası 2002 yılında insan kopyalanması iddialarından, AIDS aşısına kadar pek çok önemli gelişmeye tanık oldu.

Bilim dünyasında 2002 yılında en çok tartışılan konulardan biri insan kopyalanması oldu. Raelian tarikatın kurduğu Clonaid şirketinin müdürü Brigitte Boisselier, klonlama tekniğiyle elde edilen kız bebeğin dünyaya geldiğini iddia etti. İtalyan kadın doğum uzmanı Severino Antinori, babasına benzeyecek kopya bebeğin Ocak 2003’te doğacağını açıkladı.

Türk doktor Kutluk Oktay, ilk kez kanserli bir hastadan radyasyon tedavisi öncesinde aldığı yumurtalığı hastanın kolunda deri altına yerleştirip burada yumurtalığın çalışmasını sağladı ve bu çalışmasıyla tıp dünyasında hayranlık uyandırdı.

Bilim adamları, kanserli karaciğere vücudun dışında ışın tedavisi uygulayarak, organı tamamen kanserden temizlediler.

Dünyanın ikinci uzay turisti Mark Shuttleworth uzaya giderken, futbol sahası büyüklüğünde bir göktaşı, Dünya’yı sıyırıp geçti.

Bilim adamlarının 2002 yılında yaptığı önemli buluş ve gelişmelerin bazıları şöyle:

OCAK

Dünyada kopyalanan ilk koyun Dolly, genç yaşta arterite (atardamar iltihabı) yakalandı.

İlk denemelerden olumlu sonuç alınan IGN101 adlı kanser aşısının 2-3 yıl sonra piyasaya sürüleceği açıklandı.

10 kalp hastasının kalpleri, kalçadan alınan kas hücreleriyle onarıldı.

Prostat kanserinin kalıtımsal türüne yol açan gen bulundu. Gene “Ribonuclease L” adı verildi.

Klonlanan inek embriyonlarından elde edilen kök hücrelerle mini bir böbrek geliştirildi.

ŞUBAT

Alzheimer hastalığına karşı geliştirilen aşının denemeleri durduruldu. Aşı denemelerinin durdurulmasının nedeni, beklenmeyen yan etkilerinin ortaya çıkması.

Çin’de domuzun karaciğerinden yapılan suni karaciğerin klinik denemelerinden başarı sağlandı.

ABD’de, Alzheimer hastalığına yol açan geni taşıyan bir annenin yumurtasından alınan DNA örneği, Alzheimer geni taşıma riskine karşı incelendikten sonra, yumurta döllenip rahme yerleştirildi.

MART

Kanserli hücreyi işaretledikten sonra öldüren tedavi yöntemi geliştirildi. Tedavi, sağlıklı hücrelere zarar vermiyor.

Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü tarafından yapılan kapsamlı bir araştırma, domatesin prostat kanserine karşı etkili olduğunu ortaya koydu.

Şişmanlık ve yetersiz beslenmede yeni tedavi yöntemleri geliştirilmesine yardımcı olması beklenen “açlık hormonu” bulundu.

NİSAN

Bağışıklık sistemi çalışmayan 18 aylık bir bebek gen tedavisiyle iyileştirildi.

Mide kanserinin oluşumunu engelleyen bir gen bulundu. Mide hücrelerindeki tümör gelişimini engelleyen gene, RunX3 adı verildi.

Siyah ve yeşil çayın, kalp hastalıkları riskinin yanı sıra mide ve yemek borusu kanseri riskini de azalttığı saptandı.

İtalyan kadın doğum uzmanı Severino Antinori, 20 hücreye kadar çoğaltılmış kopya insan cenini ürettiklerini bildirdi.

Dünyanın ikinci uzay turisti Mark Shuttleworth’u taşıyan Soyuz TM-34 “uzay taksisi”, Kazakistan’daki Rus Baykonur uzay üssünden hareket etti. Kesildikten sonra etinin iyi olduğu saptanan bir ineğin hücrelerinden klonlanan buzağı doğdu.

MAYIS

Bilim adamı Süleyman Ergün, kanserle mücadelede, tehlikeli tümörlerin “aç” bırakılarak öldürüldüğü yeni bir yöntem geliştirildiğini açıkladı.

Aspirinin kan inceltici özelliğinin yanı sıra damar iltihaplanmalarında da etkili olduğu saptandı.

AIDS aşısının ABD’de sağlıklı insanlar üzerinde denemeleri başladı.

Sinir hücreleri doğrudan omuriliğe yerleştirilerek trafik kazası sonucu felç olan bir kişinin bacaklarını tekrar hissetmesi sağlandı.

Yaşamın oluşmasında önemli rolü olan 22. aminoasit bulundu.

HAZİRAN

Dünya’nın içinde bulunduğu Güneş Sistemi’ne benzeyen bir güneş sistemi keşfedildiği açıklandı.

Tüm fonksiyonlarını yerine getirebilen yapay akciğer geliştirildi.

Futbol sahası büyüklüğünde bir göktaşının, 14 Haziran’da Dünya’yı sıyırıp geçtiği anlaşıldı.

Yetişkinlerden alınan kök hücrelerin de embriyo kök hücreleri gibi çok sayıda hücre tipine dönüştürülebildiği tespit edildi. Böylece embriyo kök hücreleri konusundaki etik tartışmaya son nokta koyuldu

TEMMUZ

Aralarında Türk bilim adamı Dr. Serdar Bulun’un da yer aldığı Amerikan bilim adamları, aspirinin, rahim kanseri tedavisinde ek olarak kullanılabileceğini saptadı.

Halk arasında deli dana olarak bilinen ve insanlarda Creutzfeld Jakob hastalığının yeni bir versiyonu olarak tanımlanan beyin hastalığının tedavisinde bir gen kullanılarak, farelerin ömrü uzatıldı.

AĞUSTOS

Sürtünme katsayısını sıfıra indiren karbon atom kaplama buluşuyla dünya çapında ün yapan Türk bilim adamı Dr. Ali Erdemir’in bu buluşu, Amerikan Deniz Kuvvetleri tarafından gemiler ve denizaltılarda kullanılmak üzere ele alındı.

Bir grup bilim adamı, farenin gen haritasının yüzde 98’ini çözmeyi başardı.

Aspirinin pankreas kanseri riskini ortadan kaldırabildiği, kapsamlı bir araştırmayla doğrulandı.

İngiltere’de Betty isimli karga, bir parça kabloyla yaptığı olta ucuyla yemine ulaşmaya başardı.

Farelerin, domuz ve keçi spermi üretmesi sağlandı.

EYLÜL

New York’taki Cornell hastanesinde görev yapan Türk doktor Kutluk Oktay’ın ilk yumurtalık nakliyle ilgili çalışması, tüm Amerika’da büyük hayranlık uyandırdı. Oktay, dünyada ilk kez kanserli bir hastadan radyasyon tedavisi öncesinde aldığı yumurtalığı hastanın kolunda deri altına yerleştirip burada yumurtalığın çalışmasını sağladı.

Japonya’da iki kısmi felçli hasta, bacaklarına yerleştirilen elektrotlarla tekrar yürümeyi başardı.

Emzirilen bebeklerin, ileri yaşlarda kolesterol değerlerinin daha düşük ve kalplerinin daha sağlıklı olduğu belirlendi.

İsrail’de, çocuğun eline sığabilecek kadar küçük karpuz yetiştirildi.

Kullanıcıları cep telefonlarının yaydığı ve zararlı olup olmadığı tartışılan mikrodalgalardan koruyan bir kulaklık geliştirildi.

Kırmızı acı biberin kanser hücrelerini oksijensiz bırakarak öldürebildiği saptandı.

Mısır’daki Keops piramidinin gizeminin çözülmesi amacıyla yapılan denemede, piramide sokulan kameralarla donanmış robot, taş bir duvarla karşılaştı.

EKİM

Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Kaan Karabulut’a, “Uluslararası Otto Zietzschmann Anatomi Ödülü” verildi.

Zeka genlerinin hepsinin kadınlar tarafından aktarılan X kromozomunda olduğu ortaya çıktı.

Astronomlar, 72 yıl önce keşfedilen son gezegen Plüton’un bir milyon mil ötesinde, Plüton’dan bu yana gözlenen en büyük cismi keşfetti.

Creutzfeld-Jakob hastalığının yeni versiyonu (vCJK) olarak tanımlanan hastalığı tespit etmek için, 15 dakikada sonuç veren test geliştirildi.

Vejetaryen beslenmenin kalp krizi riskini azalttığı açıklandı.

KASIM

Kadınların erkeklerden farklı olarak sahip oldukları ikinci x kromozomu sayesinde daha sosyal oldukları ortaya çıktı.

Dünya’dan 400 milyon ışıkyılı uzaktaki bir galakside iki kara delik bulunduğu belirlendi.

ARALIK

Raelian tarikatının kurduğu Clonaid şirketi, ilk kopya bebeğin doğduğunu ve kız olduğunu iddia etti.

Dünyanın ilk kopya insanı üzerinde çalışan doktor olarak bilinen İtalyan Severino Antinori, Ocak ayı içinde dünyaya geleceğini açıkladığı kopya bebeğin yüzde 85 babaya benzeyeceğini iddia etti. Bebeğin Belgrad’da doğacağı öne sürüldü.

Kanserli karaciğere vücudun dışında ışın tedavisi uygulandı. Hastanın karaciğeri tamamen temizlendi.

Genetik olarak değiştirilen kök hücreleri farelerdeki beyin tümörlerini küçülttü.

Antarktika’nın buzullarla kaplı bölgesi yakınlarında bulunan suyu tuzlu bir gölde yaklaşık 3000 yıllık mikroplar bulundu.

Sonsuz olduğu bilinen Pi sayısının (3,14159…) virgülden sonraki yaklaşık 1 trilyon 400 milyar basamağı hesaplanarak dünya rekoru kırıldı.