KISIRLIK ARTIK KADER DEĞİL
Kadının tedaviyi tek başına üstlenmesi, gebelik şansını en az yarı yarıya azaltıyor.Erkekle beraber tedavi gördüğünde sorun ortadan kalkıyor.
Birlikte tedavi olmak şart
Gebeliği engelleyen nedenler kadında olduğu gibi erkekte de çok çeşitli izimizin başladığı ilk günden beri sizlerden bize ulaşan yoğun fakslar arasında en çok dikkatimizi çeken nokta.
Birçok ailede çocuksuzluğun erkekten kaynaklandığı tespit edilmiş olmasına rağmen erkeğin tedaviye yaklaşmıyor olması!
Oysa evliliğin çocuksuz kalması, en kadın kadar erkeğin de sorunu. Karısı hamile kalamayan bir erkek, bu durumdan müthiş bir psikolojik darbe yiyor. Ama tedaviyi başlatmakta yine de zorlanıyor…
Erkekten kaynaklanan kısırlık nedenlerine geçmeden önce, dün başlattığımız kadına bağlı faktörlerin üçüncüsü ve dördüncüsüne yer vermek istiyoruz:
Servikal faktör
Rahim ağzına(serviks) bağlı sebepler de kısırlığa neden olabilir. Servikal faktörlerin belirlenebilmesi için postkoital test (cinsel ilişki sonrası test) yapılması önerilir. Bu testle, rahim ağzı dokusu, sperm ve ikisi arasındaki ilişki değerlendirilebilir.
Cinsel ilişkiden 2-18 saat sonra kadının serviksinden alınan doku örneği mikroskop altında incelenir. Doku iyi kalitede ise ve yeterince hareketli sperm varsa, mikroskopik incelemede ileri doğru hareketli spermler görülür. Az sayıda hareketli sperm varlığı, sperm üretiminde bozukluğu, spermlerin ruhme ulaşımındaki veya servikal dokudaki problemi ve immunolojik (bağışıklık sistemi) bozukluğu gösterir. Servikal dokudaki problemlere bağlı kısırlık, antibiyotikler, hormonlar veya rahim içi aşılama ile tedavi edilir.
Uterin faktör
Çocuğu olmayan kadınların %5’inde rahimde yapısal bozukluklar, yapışıklıklar, polip ve miyomlar görülür. Bunlar döllenmiş yumurtanın tutunmasını engelleyerek veya düşüklere neden olarak normal gebeliği önler.
Histerosalpingografi: Bu basit radyolojik incelemeyle rahmin iç yapısı değerlendirilir. Bu incelemeyle rahimdeki yapısal bozukluklar, rahim içi yapışıklıklar, polip ve miyomlar belirlenebilir.
Histeroskopi: Rahim içinin değerlendirilmesinde kullanılan en modern teşhis ve tedavi yöntemidir. İnce bir teleskopla vajinal yoldan rahim içerisine girilerek tüm anormallikler teşhis edilebilir ve aynı seansta bu anormallikler cerrahi olarak giderilebilir. Bu işlem de, laparoskopi gibi, kansız ve bıçaksız ameliyat türüdür. Hastalar bu işlemi çok rahat tolere ederler. İşlem, çoğu zaman lokal, bazen de genel anestezi altında yapılır.
Histiroskopi ile rahim içi polipler (aşırı büyüme gösteren et parçaları), septum (rahmi bölen perde) ve miyomlar giderilebilir. Böylelikle hasta, bunların neden olabileceği kısırlık, ağrı ve düzensiz kanamalardan kurtulur. işlemden bir- iki gün sonra hasta günlük yaşantısına geri dönebilir.
Endometriozis: Endometriozis, yol açtığı yapışıklıklar ve yaralarla yumurtalıkları, rahmi ve bağırsakları birbirine yapıştırarak üreme organlarının normal anatomisini bozabilir. Bu yapışıklıklar yumurtanın atılımını ve kanallar tarafından alınmasını da engelleyebilir.
Bununla birlikte araştırmacılar endometriozis dokularından salgılanan bazı kimyasalların yumurtlamayı, yumurtanın spermle döllenmesini ve döllenmiş embriyonun ana rahmine yerleşmesini engellediğini göstermişlerdir. Ayrıca endometriozisli hastalarda düşük riski daha fazladır. Endometriozis dokularından, bebeğe zararlı olan kimyasalların salınması ve annenin bağışıklık sistemindeki bozukluklar, düşüklere neden olabilir. Tedavi görmüş kadınlarda ise endometriozis tanısı laparoskopi ile konur ve aynı seansta cerrahi laparoskopik girişimle tedavi edilir.
ERKEK FAKTÖRÜ
çocuk sahibi olamayan çiftlerin %40’ında erkeğe bağlı faktörler ya tek başına kısırlık nedenidir ya da diğer nedenlere eşlik eder.
Sperm üretimi: Testislerdeki (yumurtalıklar) ipliksi tübüllerde sperm üretimi gerçekleşir. Sperm hücresi yaklaşık üç ay gibi bir sürede olgunlaşır. Sperm hücresi, baş, boyun ve kuyruk olmak üzere üç kısımdan oluşur. Baş kısmı yumurta ile birleşerek embriyo oluşmasını, yani döllenmeyi sağlayan genetik yapıları içerir. Spermin hareketini kuyruk kısmı sağlar, boyun kısmında da hareket için gerekli enerji üretilir.
Erkeklik hormonu olan testesteron, testislerde bulunan Leydig hücrelerinde üretilir ve erkek karakteristiklerinden sorumludur. Sperm üretimi, hipofiz bezinden salınan FSH ve LH hormonlarının kontrolü altındadır. FSH sperm üretimini, LH da testesteron salınımını uyarır.
Erkek kısırlığında tanısal testler
Semen analizi
çocuğu olmayan çiftlerin değerlendirilmesinde, semen analizi ilk basamaklardan biridir. Birçok erkek semen analizi için örnek verirken strese girer ve örnek vermekte zorlanabilir. Kişi rahat edebileceği bir ortamda örneği verdikten sonraki yarım saat içinde inceleneceği merkeze ulaştırmalıdır. Semen örneği 3-5 günlük cinsel perhizden sonra verilmelidir. Daha erken verildiğinde semen miktarı azalır. Buna karşın yedi günden fazla cinsel perhizi olanlarda spermlerin hareketliliği bozulur. Sperm sayısı, hareketliliği ve yapısı değişiklik gösterebileceğinden, belli aralıklar ile iki veya üç inceleme yapılması gerekir.
Semen analizinde değerlendirilmesi gereken parametreler şunlardır:
Konsantrasyon: Semenin 1ml’sinde sperm sayısı hesaplanır. Normal semende ml’de 20 milyon ve daha çok sperm bulunur.
Hareket: Sperm hücrelerinin hareketliliği, incelenmesi gereken en önemli parametrelerden biridir. ileri doğru hareket eden spermler yumurtayı dölleyebilen spermlerdir. Normal örneklerde sperm hareketliliği %50 veya üzerindedir.
Yapı: özel boyalar kullanılarak sperm hücrelerinin yapısı değerlendirilir. Anormal yapıdaki sperm hücrelerinin sayısı artınca spermlerin yumurtayı dölleyebilme kapasitesi azalır.
Semen sperm hücrelerinin bir araya gelerek hareketsizleşmesine neden olan antisperm antikorlarının varlığı yönünden de araştırılmalıdır.
Mikroskopik inceleme sırasında fazla sayıda iltihabi hücre görüldüğünde mikrobiyolojik incelemelerin yapılması gerekir.
Çocuğu olmayan çiftler incelenirken, semen analizi erkek eşten istenen testlerden bir tanesidir. Bunun dışında hasta hakkında detaylı bilgi alındıktan sonra ve semen analizinin sonucuna göre diğer testler yapılır. Hormon düzeylerinin tayini, erkeğin uzman bir ürolog tarafından detaylı muayenesi ve ultrasonografik incelemesi gerekebilir.
Sonuç: Semen analizinin sonuçlarının normal sınırlarda kabul edilebilmesi için en önemli üç kriter sperm sayısı, hareketlilik oranı ve morfoloji (yapısal özellik) olup, bu değerlerden herhangi biri ya da tümünün bozuk olması durumunda tedavinin planlanması için gecikmemek gerekir. Sperm sayısının 20 milyon/ml, hareketliliğin %30’un altında olması anormal olarak kabul edilir. Spermin dölleme fonksiyonunu belirleyen en önemli faktör ise, morfolojik yapısıdır. Uzmanlar, bu parametrenin infertilite klinikleri tarafından değerlendirilmesinin önem taşıdığını özellikle hatırlatıyor. Morfolojisi %5 normal sınırının altında olanların, tedavi seçeneğinin düzenlenmesi açısından değerlendirilmesi gerekir.
Hormonal testler
Erkek infertilitesinde hormonal tetkikler, ancak semen analizi ya da fizik muayenede bir bozukluk saptanmışsa yapılır. Üreme hormonlarının düzeyleri basit bir kan testi ile saptanabilir. özellikle semen analizinde sperm saptanmayan erkeklerde yapılan bu tetkiklerin sonuçları, nedenin testis kaynaklı olup olmadığı konusunda önemli bilgiler verir. Hormon tetkikleri arasında en önemli olanları testesteron, FSH ve LH’dır.
Testiküler doku analizi
Semen analizinin sonucunda meni içinde hiç sperm hücresine rastlanmamışsa, sıra testislerden parça alınıp, sperm aranmasına gelir. Sperm hücre yokluğu, spermi meniye taşıyan kanallardaki tıkanıklık ya da bozukluklara bağlı olabileceği gibi, testiste sperm üretimiyle ilgili bozukluklardan da kaynaklanabilir. Lokal anestezi altında uygulanan biopsi işlemi sonucunda testis dokusundan alınan parçaların içinde sperm hücresi aranır. Bu tetkik sonucunda hastanın testisinden elde edilen sperm hücreleri mikroenjeksiyon işlemi için kullanılır. Bu nedenle testislerden parça alınması mutlak tüp bebek merkezlerinde yapılmalıdır.
Erkek üreme sistemi
3 Sperm hücresi, baş, boyun ve gövde olmak üzere üç kısımdan oluşur. Sperm başı içerisinde genetik materyal vardır. Özellikle baş kısmının yapısal bozuklukları spermin döllenme kabiliyetini sınırlayan önemli faktörlerin başında gelir. Boyun kısmı, enerji, kuyruk kısmı ise hareketin sağlanması için gereklidir. Penis kökündeki kasların kasılması ile dışarıya atılan meni, normalde 2-6 ml arasındadır ve ilk atılma esnasında koyu kıvamlıdır.
3 Yaklaşık yarım saat içerisinde sıvılaşan menide ml’de ortalama 50 milyon sperm hücresi olur ve bunların %40’ı hareketlidir. Vajina içine boşalan bu spermlerden en yüksek döllenme kapasitesine sahip olan 25-30 tanesi üreme kanallarındaki yumurta hücresine ulaşır ve yalnızca bir tanesi yumurta içine girerek, döllenmeyi oluşturur. İlişkiye takiben 16 saat sonrasında bile canlı sperm hücrelerinin vajina içinde görülmesi mümkündür.
Tüp Bebek’te başarı şansı nedir?
Tüp bebek yöntemi oldukça gelişmiş ve başarılı bir yöntemdir. Fakat başarı şansı yüzde yüz değildir. Birkaç denemeden sonra gebelik elde edilir. Ancak bu başarı oranı doğal cinsel ilişkideki gebelik şansından daha yüksektir. Bir çok klinikte gebelik oranı, embriyo transferi başına %25-30 civarındadır. IVF ile ‘eve bebek götürme’oranı, her bir tedavi dönemi için yaklaşık %15’tir. Bu oranlar, normal yoldan çocuk sahibi olabilen çiftlerden farklı değildir. Bir çok çalışma 35 yaşını aşan kadınlarda gebelik oranlarının düştüğünü gösterir. Eğer kadın 30 yaşlarının başlarındaysa, bir çok kısırlık uzmanı onlara zaman kaybetmemelerini tavsiye eder.
GÜNEŞ ‘ten görülmemiş fırsat!
Gazeteniz GÜNEŞ, başlattığı görülmemiş kampanyayla çocuksuz çiftleri en büyük hayallerine kavuşturuyor! Kısırlık tedavisi ve yardımla üreme tekniklerinin çok maliyetli oluşundan ve birçok çiftin maddi imkansızlıklardan bebek sahibi olamadığı gerçeğinden yola çıkarak başlattığımız bu büyük hizmetle, GÜNEŞ okurlarını ücretsiz tüp bebek sahibi yapıyoruz!
Bundan böyle her ay bir GÜNEŞ okuruna ücretsiz tüp bebek uygulaması yapılacak ve çok sayıda çift hiçbir masraf yapmadan yıllardır özlemini çektiği bebeğe kavuşacak. Ayrıca her ay beş çift, %25 indirimli tüp bebek tedavisi olma şansını yakalayacak.
Nasıl katılacaksınız?
Bu büyük imkandan yararlanmak için, bugünden itibaren yayınlamaya başladığımız bir adet BAŞVURU FORMU’nu bize yollamanız yeterli. Prof. Dr. Teksen Çamlıbel, başvurular arasından belirli kriterleri göz önünde tutarak her ay tüp bebek uygulaması yapılacak şanslı çifti belirleyecek.
Bize konuyla ilgili tüm sorularınızla ilgili faks ve mail gönderdiğiniz taktirde, sorularınız hemen yanıtlanacak. Tüm kişisel bilgileriniz kesinlikle gizli tutulacaktır. Bol şans dileriz!
Kaynak:Güneş
