HASTANE OTOMASYON SİSTEMLERİ
GİRİŞ
Günümüzde, bilgisayar sistemleri her alanda olduğu gibi sağlık alanında da yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Bir hastanede gerek duyulan tüm kayıtların el ile tutulması yerine bilgisayar ortamına aktarılması, hem işgücü açısından kazanç sağlamakta hem de hata yapma olasılığını en aza indirmektedir. Ayrıca bilgisayar ortamında tutulan her türlü bilgiye çok daha kolay ve hızlı bir şekilde ulaşma imkanı vardır. Bu avantajları nedeniyle bilgisayar sistemleri, sağlık sektöründe de kullanılmaya başlanmıştır.
Çalışmada, hayali bir hastane için bir hastane bilişim sisteminin kurulmasını amaçlanmıştır. Bunun için ilk olarak hastane içerisindeki süreç belirlenmiş, daha sonra gerekli tablolar hazırlanarak bir veritabanı oluşturulmuştur.
TABLOLAR
Hasta Tablosu:
Dosya No, Ad, Soyad, TC No, Adres, Sosyal Güvenlik No, Vergi No bilgilerini içeren tablodur.
Kayıtlar Tablosu:
Kayıt No, Dosya No, Tarih, bilgilerini içeren tablodur.
Laboratuar Tablosu:
Tahlil No, Kayıt No, Tahlil Adı, Tahlil Sonucu, Tarih, Tahlil(Picture), Malzeme No, Laboratuar No, Ücret, Açıklama bilgilerinden oluşur.
Kullanılan Malzeme Tablosu:
Malzeme No, Kayıt No, Barkod No, Miktar bilgilerini içeren tablodur.
Röntgen Tablosu:
Röntgen No, Kayıt No, Röntgen Adı, Röntgen Sonucu(Rapor), Tarih, Film(Picture), Malzeme No, Ücret, Açıklama bilgilerinden oluşur.
Yatan Hasta Tablosu:
Hasta Yatış No, Kayıt No, Yatak No,Yatış Tarihi, Çıkış Tarihi, Servis No, Gönderen No, Malzeme No, Reçete No bilgilerini içeren tablodur.
Ameliyatlar Tablosu :
Ameliyat No, Kayıt No, Ameliyat Türü, Ameliyat Raporu, Tarih, Malzeme No, Ameliyathane No, Doktor No bilgilerini içerir.
Poliklinik Tablosu:
Tedavi No, Kayıt No, Poliklinik No, Tanı, Rapor, Reçete No, Doktor No, Tarih, Malzeme No, Ücret, Açıklama bilgilerini içeren tablodur.
Laboratuarlar Tablosu:
Laboratuar No, Laboratuar Adı bilgilerini içerir.
Servisler Tablosu:
Servis No, Servis Adı, Oda sayısı, Yatak sayısı bilgilerini içerir.
Ameliyathaneler Tablosu:
Ameliyathane No, Ameliyathane Adı bilgilerini içerir.
Poliklinikler Tablosu:
Poliklinik No, Poliklinik Adı bilgilerinden oluşan tablodur.
Doktorlar Tablosu:
Doktor No, Doktor Adı, Ünvan, Poliklinik No, Görevi bilgilerinden oluşur.
Reçeteler Tablosu:
No, Reçete No, Barkod No, Kullanım Süresi, Kullanım Şekli, Dozaj bilgilerinden oluşur.
Yatan Hasta Ücretler Tablosu:
Ücret Kalem No, Ücret, Açıklama, Kayıt No bilgilerinden oluşur.
Ameliyat Ücret Tablosu:
Ameliyat Ücret Kalem No, Ücret, Açıklama, Kayıt No bilgilerinden oluşur.
Stok Bilgileri Tablosu:
Barkod No, Malzeme Adı, Birim, Adet/Birim, Fiyat (Birim) bilgilerinden oluşur.
TABLOLARDA KULLANILAN ALANLARIN BOYUTLARI
Alan Adı Veri Türü Alan Boyutu
Dosya No alfanumeric 8
Ad alfanumeric 15
Soyad alfanumeric 20
TC No alfanumeric 11
Adres alfanumeric 50
Sosyal Güvenlik No alfanumeric 10
Vergi No alfanumeric 10
Tarih alfanumeric 10
Kayıt No otomatik sayı 4
Dosya No alfanumeric 8
Tarih alfanumeric 10
Tahlil No otomatik sayı 2
Kayıt No otomatik sayı 4
Tahlil Adı alfanumeric 20
Tahlil Sonucu alfanumeric 100
Tarih alfanumeric 10
Tahlil(Picture)
Malzeme No numeric 2
Laboratuar No numeric 2
Ücret numeric 4
Açıklama alfanumeric 30
Malzeme No numeric 2
Kayıt No numeric 4
Barkod No alfanumeric 13
Miktar numeric 2
Röntgen No numeric 2
Kayıt No numeric 4
Röntgen Adı alfanumeric 30
Röntgen Sonucu(Rapor) alfanumeric 100
Tarih alfanumeric 10
Film(Picture)
Malzeme No numeric 2
Ücret numeric 4
Açıklama alfanumeric 30
Hasta Yatış No numeric 2
Kayıt No numeric 4
Yatak No numeric 2
Yatış Tarihi alfanumeric 10
Çıkış Tarihi alfanumeric 10
Servis No numeric 2
Gönderen No numeric 2
Malzeme No numeric 2
Reçete No numeric 4
Ameliyat No numeric 2
Kayıt No numeric 4
Ameliyat Türü alfanumeric 30
Ameliyat Raporu alfanumeric 100
Tarih alfanumeric 10
Malzeme No numeric 2
Ameliyathane No numeric 2
Doktor No numeric 2
Tedavi No numeric 2
Kayıt No numeric 4
Poliklinik No numeric 2
Tanı alfanumeric 30
Rapor alfanumeric 100
Reçete No numeric 4
Doktor No numeric 2
Tarih alfanumeric 10
Malzeme No numeric 2
Ücret numeric 4
Açıklama alfanumeric 30
Laboratuar No numeric 2
Laboratuar Adı alfanumeric 20
Servis No numeric 2
Servis Adı alfanumeric 20
Oda sayısı numeric 2
Yatak sayısı numeric 2
Ameliyathane No numeric 2
Ameliyathane Adı alfanumeric 20
Poliklinik No numeric 2
Poliklinik Adı alfanumeric 20
Doktor No numeric 2
Doktor Adı alfanumeric 15
Doktor Soyadı alfanumeric 20
Unvan alfanumeric 8
Poliklinik No numeric 2
Görevi alfanumeric 20
No numeric 2
Reçete No numeric 4
Barkod No alfanumeric 13
Kullanım Süresi alfanumeric 2
Kullanım Şekli alfanumeric 1
Dozaj alfanumeric 1
Ücret Kalem No numeric 2
Ücret numeric 4
Açıklama alfanumeric 30
Kayıt No numeric 4
Ameliyat Ücret Kalem No numeric 2
Ücret numeric 4
Açıklama alfanumeric 30
Kayıt No numeric 4
Barkod No alfanumeric 13
Malzeme Adı alfanumeric 30
Birim numeric 2
Adet/Birim numeric 2
Fiyat (Birim) numeric 4
Tasarlanan sistemde hastaneye gelen bir hasta, dosyası varsa numara odasına giderek bir kayıt numarası alır. Eğer hastanede bir dosyası mevcut değilse bu kez arşiv bölümüne giderek hasta tablosunda yer alan bilgilerin sisteme girilmesi ile yeni bir dosya açılır. Daha sonra bu dosya numarasını kullanarak otomatik sayı formatındaki sayıyı kayıt numarası adı altında numara odasından alır. Numara odasında kayıtlar tablosundaki kayıt numarasının, dosya numarasının ve tarih bilgisinin sisteme girilmesi ile hastanın giriş işlemi tamamlanmış olur. Bu işlem tamamlandıktan sonra hasta muayene olacağı polikliniğe gider. Burada muayene sırasında kullanılan malzemeler, doktor ücretleri ve ücret açıklaması bilgileri hastanın kayıt numarası bilgisi üzerinden dosyasına kaydedilir. Aynı şekilde poliklinik no, doktor no, tarih, tanı, rapor, doktorun yazdığı reçete de yine kayıt numarası esas alınarak hastanın dosyasına kaydedilir. Hasta poliklinikten çıktıktan sonra başka bir polikliniğe sevk edilebilir; tahlil işlemleri veya röntgen çektirmek üzere ilgili birimlere gönderilebilir; herhangi bir servise yatırılabilir ya da reçetesini aldıktan sonra resmi işlemlerini yaptırarak hastaneden ayrılabilir.
Eğer hasta başka bir polikliniğe sevk edilirse kayıt numarası resmi işlemler birimi tarafından halen kapatılmadığı için aynı kayıt numarası kullanılarak başka bir poliklinikte muayene olabilir. Bu işlemler yukarıda açıklanan işlemlerin aynısıdır.
Eğer muayene sırasında hastanın röntgen veya tahlili istenirse bu durumda hasta röntgen veya laboratuar bölümüne gider ve burada gerekli tetkikler yapılır ve bunların isimleri, film veya tahlil sonuçları, yapılan işlemlerin ücretleri ve kullanılan malzemeler gibi gerekli tüm bilgiler hastanın dosyasına kaydedilir.
Eğer muayene sonrasında hastanın herhangi bir servise yatırılmasına karar verilirse bu defa hasta öncelikle başhekimliğe gönderilir. Burada ilgili resmi işlemler yapılır ve yine hastanın en başta almış olduğu kayıt numarası kullanılarak servise yatırılır. Burada yapılan tüm işlemler ve bunların ücretleri gibi her türlü bilgi hastanın dosyasına kayıt numarası üzerinden işlenir. Aynı zamanda hastanın servise hangi birimden geldiği, yatış tarihi gibi bilgiler veritabanında tutulmaktadır. Yine hastanın serviste yattığı yatak numarası sisteme kaydedilir. Hasta bu servisten yine tahlil ve röntgen gibi işlemler için ilgili bölümlere gidebilir. Bu işlemler de yine daha önce belirtildiği gibidir.
Eğer serviste yatan hastanın ameliyat olmasına karar verilirse bu durumda belirlenen gün ve saatte hastanın ameliyatı yapılır ve yine hastanın dosyasına gerekli bilgiler kaydedilir. Bu bilgiler hastanın ameliyat tarihi, doktorun adı ne tür bir ameliyat geçirdiği, ameliyatta kullanılan malzemeler, ve yapılan işlemler için alınacak ücret bilgileri ve bunların ayrıntılı açıklamasıdır. Ameliyat işleminden sonra hasta tekrar servise yatırılır.
Eğer hasta bulunduğu servisten başka bir servise gönderilirse bu durumda hastanın geçiş işlemi yapılır ve servis bölümünde yapılan işler tekrarlanır.
Herhangi bir hastanın tedavi süresince kullanılan malzeme bilgileri hastanın dosyasına yazılmakla birlikte aynı zamanda hastanenin malzeme stoklarından da düşülmektedir. Malzeme stoklarının bulunduğu dosyada hangi malzemeden ne kadar bulunduğu ve her bir malzeme için birim fiyat bilgileri gibi bilgiler bulunmaktadır.
Hastaya uygulanan tedavi sürecinin sonunda hasta taburcu edilir. Her türlü parasal işlem bu aşamada gerçekleşmektedir. Hastaneden taburcu edilmeden önce resmi işlemlerini yaptırır (herhangi bir sosyal güvenliği var ise) ya da tedavi masraflarını peşin olarak öder ve daha sonra hastaneden taburcu edilir.
Hasta taburcu edildikten sonra dosyasına (ilgili kayıt numarası bilgisini kullanarak) çıkış tarihi de yazılarak bu kayıt numarasına ait işlemler kapatılmış olur. Hastanın faturası da kayıt numarası bilgisi kullanılarak kolaylıkla ayrıntılı bir biçimde dökülebilmektedir.
Kayıt numarası bir hastaya bir kez verilir ve bu numara bir daha kullanılmaz. Yani hastaneye her bir hasta gelişinde farklı bir kayıt numarası alır. Böylelikle geçmiş bilgiler de veritabanında tutulabilmekte ve hangi hastanın ne zaman ne tür tedavilerden geçtiği gibi verilere rahatlıkla erişilebilir. Aynı hastanın da birçok kez hastaneye gelmesi durumunda yine her seferinde farklı bir kayıt numarası verilir. Yani bir hasta kaç kez hastaneye gelmişse o kadar kayıt numarasına sahip olur ve her bir kayıt numarası bir tedavi sürecini belirtir. Bu bilgiler az öncede söylediğimiz gibi veritabanında saklı kalmaktadır.
Hastanın muayene, tahlil, röntgen vb. işlemlerinin tamamlanmasından sonraki ilaç alma aşamasında izlenecek yol ise şöyle gerçekleşmektedir. Şehirdeki tüm eczaneler, hastanenin veri tabanında saklanan reçete bilgilerini içeren kısma ulaşma yetkisine sahiptir. Her eczane bir ID ve passworde sahiptir ve bunları kullanarak sisteme logon olabilirler. Hastane, hastanın işlemleri bittikten sonra kendisine bir reçete numarası verir, Hasta bu numara ile istediği herhangi eczaneye giderek ilaçlarını talep eder. Eczane kendi accountu ile sisteme girer, sistemden ilgili reçete numarasının girilmesi istendiğinde bu bilgiyi de hastadan alarak sisteme girer ve ilgili reçeteye erişir. İlaçları verdikten sonra eczanenin işlemin bittiğine dair onay vermesi ile sistem reçetede eczanenin ID sini tutarak, hangi reçetenin hangi eczane tarafından verildiğini de takip altına almış olur. Bu sayede eczanelere verilecek olan ilaç payları veya başka birtakım izlenmesi gereken bilgiler kontrol altına alınmış olur.
Hastanın TC no’su kullanılarak farklı hastanelerde daha önceden gördüğü tedaviler, doktor raporları,reçeteler, ameliyatlar gibi tıbbi bilgilere ulaşmak mümkündür. Kurulu sistem faydalı tüm bilgilere gerektiği zaman ulaşılması amacındadır.
